Kafeïen

Molekulêre struktuur van kafeïen

Kafeïen of kafeïne is ’n alkaloïed wat onder meer in koffiebone, tee, mate en kakaobone voorkom. Kafeïen as ’n suiwer stof is ’n wit, bitter poeier. Dit is ’n matige psigoaktiewe stof met ’n stimulerende werking.

Uitwerking

Kafeïen is ook die opwekkende stof in ’n paar drankies soos kolas en energiedrankies. Soms word kafeïen by pynstillers soos parasetamol gevoeg om ’n sterker en langer uitwerking te verkry. Kafeïen stimuleer die ortosimpatiese senuweestelsel, hartslag en asemhaling. Die uitwerking begin gewoonlik ’n uur ná inname en neem tot vyf ure daarna af.

Met gereelde inname deur die mens kan die uitwerking per hoeveelheid afneem, en meer kafeïen word dan benodig om dieselfde uitwerking te verkry. Verslawing kan intree en ’n skielike afname in gebruik kan hoofpyn, ’n groot daling in bloeddruk en ander onttrekkingsimptome tot gevolg hê.

Die hoeveelheid kafeïen wat in drankies voorkom, is min of meer:

Drankie	Milligram kafeïen per 100 ml of 100 g	Eenheid	Mg kafeïen per porsie
Filterkoffie	70 mg	Koppie 125 ml	85
Kitskoffie	50 mg	Koppie 125 ml	60
Espresso	130 mg	Koppie 50 ml	65
Kafeïenvrye koffie	2,5 mg	Koppie 125 ml	3
Swart tee	30 mg	Koppie 125 ml	40
Groen tee	15 mg	Koppie 125 ml	20
Kola	10 mg	Glas 180 ml	18
Ys tee	9 mg	Glas 180 ml	16
Energiedrankie	30 mg	Blik 250 ml	80

Bronne

• Bersten I (1999). Coffee, Sex & Health: A history of anti-coffee crusaders and sexual hysteria. Sydney: Helian Books. ISBN 978-0-9577581-0-0.
• Carpenter M (2015). Caffeinated: How Our Daily Habit Helps, Hurts, and Hooks Us. Plume. ISBN 978-0142181805.
• Pendergrast M (2001) [1999]. Uncommon Grounds: The History of Coffee and How It Transformed Our World. London: Texere. ISBN 978-1-58799-088-5.
• Pollan M (2021). This Is Your Mind on Plants. Penguin Press. ISBN 9780593296905.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kafeïen.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Nederlandse Wikipedia