Gaan na inhoud

Kaleb van Aksoem

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Kaleb
Koning van Aksoem
Muntstuk van Kaleb.
Muntstuk van Kaleb.
 Sint Elesbaan
Sint Elesbaan
Bewind 514-534
Voorganger Oesas
Opvolger Gebre Meskel
Kinders Israel[1][2]
Gebre Meskel[1][2]
Moontlik Gebre Krestos (Gebru)[2]
Ook bekend as Sint Elesbaan (Oriëntaal-Ortodokse kerke, Oosters-Ortodokse kerke, Katolieke Kerk)
Feesdae
ግዕዝ Dié bladsy bevat teks in Ge'ez. Sonder die regte ondersteuning kan jou blaaier op plekke vraagtekens of blokkies vertoon.

Kaleb (Ge'ez: ካሌብ), ook bekend as Elesbaan (Ge'ez: እለ አጽብሐ; Grieks: Ἐλεσβαᾶς), was 'n koning van die Koninkryk Aksoem. 

Prokopios noem hom "Hellestheaeus," 'n variasie van die Griekse weergawe van sy troonnaam, እለ አጽብሐ (Ge'ez, ʾƎllä ʾAṣbəḥa). Ander weergawes van sy naam is Hellestaios, Ellestaios, Elesjaa, Ellesboas, Elesbaan en Elesboam. In 'n inskripsie uit 191 word sy naam in Ge'ez geskryf as "Kaleb ʾElla ʾAṣbeḥa, seun van Tazena".

Kaleb, 'n naam uit die Bybel, was sy doopnaam. Op beide sy muntstukke en inskripsies deur hom in Aksoem, sowel as Ethiopiese bronne en koningslyste verwys hy na homself as die seun van Tazena.[8]

Bewind

[wysig | wysig bron]

Prokopios en ander historici van sy tyd beskryf Kaleb se aanval omstreeks 520 op die koning van Himjar, Joesoef As'ar Jath'ar, bekend as Dhu Nuwas, 'n Joodse bekeerling wat die Christene van Nadjran vervolg het. Ná 'n lang geveg het Kaleb geseëvier, Joesoef vermoor en Soemjafa Asjwa, 'n plaaslike Christen, as onderkoning van Himjar aangestel.

Vanweë sy beskerming van die Christene is Kaleb bekend as sint Elesbaan nadat die Katolieke Kerk hom in hulle Romeinse Martelaarsverering opgeneem het, al was hy 'n Miafisiet.[9][10]

Aksoemitiese beheer oor Suid-Arabië het voortgeduur tot omstreeks 525, toe Abraha vir Asjwa onttroon en homself koning gemaak het. Volgens Prokopios het Kaleb verskeie pogings aangewend om sy oorsese gebiede terug te wen, maar sy opvolgers het later vrede met Abraha gesluit, en hy het heffings aan die Aksoemitiese koning betaal en sy gesag erken.[11] Stuart Munro-Hay skryf dié finale ingryping oor die Rooisee "was die swanesang van die Koninkryk Aksoem as 'n groot mag in die streek."[12]

Dit is ook duidelik dat sy bewind gekenmerk is deur 'n groot integrasie van die Agau-stamme in sy koninkryk. Kosmas Indikopleustes het dit bevestig en geskryf van die "goewerneur van Agau" wat deur Kaleb vertrou is met die beskerming van die langafstandkaravaanroetes uit die suide. Volgens Taddesse Tamrat was die goewerneur van Agau in die gebied Lasta gesetel, wat later die sentrum van die Zagwe-dinastie was.[13]

Volgens Ethiopiese tradisie het Kaleb eindelik geabdikeer, sy troon aan die Heilige Grafkerk in Jerusalem gegee en in 'n klooster afgetree.[14]

Benewens verskeie inskripsies met sy naam[15] bevat Aksoem ook twee ruïnes van grafte, blykbaar van hom en sy seun Gabra Maskal.[16] Die mees onlangse opgrawings van die graf was in 1973 deur die Britse Instituut van Oos-Afrika.[17]

Kinders en opvolging

[wysig | wysig bron]

Verskeie geskrifte noem dat Kaleb drie seuns gehad het: Gebre Meskel, Israel en Gebre Krestos, wat almal ná hom regeer het.[2] Gebre Meskel (of Gabra Maskal) verskyn op 'n paar amptelike koningslyste as Kaleb se opvolger.[18][19] Israel se naam kom op muntstukke voor wat tydens sy bewind uitgegee is.[2] Gebre Krestos se naam verskyn net op een koningslys onder die afgekorte naam Gebru.[2] 'n Inskripsie in Ge'ez lui "man van Hadafen, seun van Ella Asbeha, Gebre Krestos".[2]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 Budge, E. A. Wallis (1928). A History of Ethiopia: Nubia and Abyssinia (Volume 1). Londen: Methuen & Co. p. 261.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Sellassie, Sergew Hable (1972). Ancient and Medieval Ethiopian History to 1270. Addis Ababa. p. 159.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  3. ↑ Blessed Elezboi, Emperor of Ethiopia. HOLY TRINITY RUSSIAN ORTHODOX CHURCH (A parish of the Patriarchate of Moscow).
  4. ↑ Blessed Elesbaan the King of Ethiopia. OCA - Feasts and Saints.
  5. ↑ Synaxarium. Ginbot 20 (May 28). Ethiopian Orthodox Tewahedo Debre Meheret St. Michael Church. Retrieved: 2012-10-30.
  6. ↑ Synaxarium: The Book of the Saints of The Ethiopian Orthodox Tewahedo Church. Transl. of Sir E.A. Wallis Budge. Printed by the Ethiopian Orthodox Tewahedo Debre Meheret St. Michael Church, Garland, TX USA. p. 764.
  7. ↑ The Roman Martyrology. Vert. Aartsbiskop van Baltimore. Hersine weergawe, 1916. p. 331.
  8. ↑ S. C. Munro-Hay, Aksum: An African Civilization of Late Antiquity (Edinburgh: University Press, 1991), p. 84.
  9. ↑ Alban Butler; Peter Doyle (1996). "SS Aretas and the Martyrs of Najran, and St Elsebann (523)". Alban Butler. Liturgical Press. p. 169. ISBN 978-0-8146-2386-2.
  10. ↑ R. Fulton Holtzclaw (1980). The Saints go marching in : a one volume hagiography of Africans, or descendants of Africans, who have been canonized by the church, including three of the early popes. Shaker Heights, OH: Keeble Press. p. 64. OCLC 6081480. St. Elesbaan was an Aksumite king of Ethiopia who recovered the royal power in Himyar (Yemen) after the massacre of the Martyrs of Najran.
  11. ↑ Procopius, De Bellis, i.20.8
  12. ↑ Munro-Hay, Aksum, p. 88.
  13. ↑ Taddesse Tamrat, Church and State in Ethiopia (Oxford: Clarendon Press, 1972), p.50
  14. ↑ Munro-Hay, Aksum, pp. 88f.
  15. ↑ George Wynn Brereton Huntingford, The Historical Geography of Ethiopia (Londen: The British Academy, 1989), pp. 63-65.
  16. ↑ Munro-Hay, Aksum, p. 91.
  17. ↑ Die verslag is gepubliseer in Stuart Munro-Hay, Excavations at Aksum (Londen: British Institute in Eastern Africa, 1989), pp. 42ff.
  18. ↑ Budge, E. A. (1928a). A History of Ethiopia: Nubia and Abyssinia (Volume I). London: Methuen & Co. pp. 211–212.
  19. ↑ Páez, Pedro (2008). Isabel Boavida; Hervé Pennec; Manuel João Ramos (reds.). História da Etiópia (in Portuguese). Assirio & Alvim. pp. 104–105, 107–108.{{cite book}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)

Skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaleb_van_Aksoem&oldid=2813053"