Gaan na inhoud

Kammasatelliet

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Diagram van 'n kammasatelliet se wentelbaan.

'n Kammasatelliet of kwasisatelliet is 'n voorwerp in 'n sekere soort baanresonansie van 1:1 met 'n planeet (of dwergplaneet), waar die voorwerp oor baie wentelperiodes na aan die planeet bly.

'n Kammasatelliet se wentelbaan om die Son duur net so lank as die planeet s'n, maar het 'n ander eksentrisiteit (afwyking van 'n volle sirkel), soos op die diagram regs getoon.

In teenstelling mat 'n ware natuurlike satelliet, lê kammasatelliete se wentelbaan buite die planeet se Hill-sfeer en is dit onstabiel. Mettertyd neig hulle om ander soorte resonante bewegings te ontwikkel, waar hulle nie meer so naby die planeet bly nie, en sal dan later na die wentelbaan van 'n kammasatelliet terugkeer.

Ander soorte wentelbane in 'n 1:1-resonansie met die planeet sluit in hoefyster- en paddaviswentelbane om die Lagrange-punte, maar voorwerpe in dié wentelbane bly nie lank naby die planeet nie. Voorwerpe in hoefysterwentelbane verskuif soms van tyd tot tyd na 'n relatief kort bestaande kammasatellietwentelbaan,[1] en word soms met hulle verwar. 'n Voorbeeld van so 'n liggaam is 2002 AA29.

Voorbeelde

[wysig | wysig bron]

Venus

[wysig | wysig bron]

Venus het een bekende kammasatelliet, 524522 Zoozve. Dié asteroïed kruis ook die wentelbaan van die Aarde en Mercurius; dit lyk of dit slegs die afgelope 7 000 jaar 'n metgesel van Venus is en dit sal oor sowat 500 jaar sy wentelbaan verander.[2]

Aarde

[wysig | wysig bron]
Die ossilerende baan van die asteroïed 469219 Kamoʻoalewa terwyl dit om die Son wentel, soos van die Aarde af gesien. Dit laat dit lyk of Kamoʻoalewa 'n konstante metgesel van die Aarde is.

Teen 2023 het die Aarde sewe bekende kammasatelliete gehad:

Op lang termyn kan asteroïede van die wentelbaan van 'n kammasatelliet verander in 'n hoefysterwentelbaan, wat om een van die Lagrange-punte L4 of L5 wentel. Teen 2016 het berekenings gewys al vyf van die Aarde sa kammasatelliete wat toe bekend was, doen dit gereeld.[8] 3753 Cruithne,[9] 2002 AA29,[1] 2003 YN107 en 2015 SO2[5] is kleinplanete in hoefysterwentelbane wat kammasatelliete kan word. Die tyd wat dit in die kammasatellietfase deurbring, verskil van asteroïed tot asteroïed. Die kammasatelliet 2016 HO3 sal vermoedelik 'n paar honderd jaar een bly, terwyl 2003 YN107 van 1996 tot 2006 'n kammasatelliet was, maar toe in 'n hoefysterwentelbaan gegaan het.[8][10]

469219 Kamoʻoalewa (2016 HO3) is vermoedelik een van die stabielste kammasatelliete nog van die Aarde. Dit bly tussen 38 en 100  keer die maanafstand van die Aarde af.[10]

Ceres

[wysig | wysig bron]

Die dwergplaneet Ceres het vermoedelik 'n kammasatellit, (76146) 2000 EU16.

Neptunus

[wysig | wysig bron]

(309239) 2007 RW10 is 'n tydelike kammasatelliet van Neptunus.[11] Die voorwerp was die afgelope 12 500 jaar 'n kammasatelliet van die planeet en sal dit waarskynlik nog 12 500 jaar bly.[11]

Ander planete

[wysig | wysig bron]

Geskoei op simulasies, kan Uranus en Neptunus moontlike kammasatellite hê so lank as wat die Sonnestelsel bestaan (sowat 4,5 miljard jaar),[12] maar die wentelbaan van 'n kammasateliet om Jupiter sal net 10 miljoen jaar lank stabiel bly, en om Saturnus net 100 000. 2015 OL106, wat in Jupiter se wentelbaan voorkom, word van tyd tot 'n kammasatelliet van die planeet en sal dit tussen 2380 en 2480 weer wees.

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 Connors, Martin; Chodas, Paul; Mikkola, Seppo; Wiegert, Paul; Veillet, Christian; Innanen, Kimmo (2002). "Discovery of an asteroid and quasi-satellite in an Earth-like horseshoe orbit". Meteoritics & Planetary Science. 37 (10): 1435–1441. Bibcode:2002M&PS...37.1435C. doi:10.1111/j.1945-5100.2002.tb01039.x.
  2. ↑ Mikkola, S.; Brasser, R.; Wiegert, P.; Innanen, K. (2004). "Asteroid 2002 VE68, a quasi-satellite of Venus". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 351 (3): L63–L65. Bibcode:2004MNRAS.351L..63M. doi:10.1111/j.1365-2966.2004.07994.x.
  3. ↑ Brasser, R.; et al. (September 2004). "Transient co-orbital asteroids". Icarus. 171 (1): 102–109. Bibcode:2004Icar..171..102B. doi:10.1016/j.icarus.2004.04.019.
  4. ↑ Wajer, Paweł (Oktober 2010). "Dynamical evolution of Earth's quasi-satellites: 2004 GU9 and 2006 FV35" (PDF). Icarus. 209 (2): 488–493. Bibcode:2010Icar..209..488W. doi:10.1016/j.icarus.2010.05.012.
  5. ↑ 5,0 5,1 de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (2016). "From horseshoe to quasi-satellite and back again: The curious dynamics of Earth co-orbital asteroid 2015 SO2". Astrophysics and Space Science. 361: 16. arXiv:1511.08360. Bibcode:2016Ap&SS.361...16D. doi:10.1007/s10509-015-2597-8. S2CID 189842725.
  6. ↑ de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (2014). "Asteroid 2014 OL339: Yet another Earth quasi-satellite". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 445 (3): 2985–2994. arXiv:1409.5588. Bibcode:2014MNRAS.445.2961D. doi:10.1093/mnras/stu1978.
  7. ↑ Agle, D.C.; Brown, Dwayne; Cantillo, Laurie (15 Junie 2016). "Small asteroid is Earth's constant companion". Nasa. Besoek op 15 Junie 2016.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (2016). "Asteroid (469219) 2016 HO3, the smallest and closest Earth quasi-satellite". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 462 (4): 3441–3456. arXiv:1608.01518. Bibcode:2016MNRAS.462.3441D. doi:10.1093/mnras/stw1972.
  9. ↑ Christou, Apostolos A.; Asher, David J. (2011). "A long-lived horseshoe companion to the Earth". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 414 (4): 2965–2969. arXiv:1104.0036. Bibcode:2011MNRAS.414.2965C. doi:10.1111/j.1365-2966.2011.18595.x. S2CID 13832179.
  10. ↑ 10,0 10,1 "Small Asteroid is Earth's Constant Companion". Jet Propulsion Laboratory.
  11. ↑ 11,0 11,1 de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (September 2012). "(309239) 2007 RW10: a large temporary quasi-satellite of Neptune". Astronomy and Astrophysics Letters. 545: L9. arXiv:1209.1577. Bibcode:2012A&A...545L...9D. doi:10.1051/0004-6361/201219931. S2CID 118374080.
  12. ↑ Wiegert, P.; Innanen, K. (2000). "The stability of quasi satellites in the outer solar system". The Astronomical Journal. 119 (4): 1978–1984. Bibcode:2000AJ....119.1978W. doi:10.1086/301291.

Skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Kammasatelliet&oldid=2747895"