Karin

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Karin was die skuilnaam van die Afrikaanse skryfster C.M. Marais (*27 Junie 1890- ±1980). Marais skryf ook onder die skuilnaam Niggie van Eitemal, omdat sy verkeerdelik onder die indruk was dat Eitemal eintlik P.I. Hoogenhout is.

Lewe en werk[wysig | wysig bron]

Catharina Maria Marais was op 27 Junie 1890 gebore. Sy is nooit getroud nie en na haar bekering onder invloed van die Oxford-groep in 1937 sluit sy by die Apostoliese Geloofsending aan. Hierna doen sy ook sendingwerk in onder andere Rhodesië en Amerika.

Later woon sy in die ouetehuis van die Apostoliese Geloofsending in Lyndhurst in Pretoria.

Sy is een of ander tyd na 1980 oorlede, aangesien sy in Februarie van hierdie jaar nog gelewe het.

Skryfwerk[wysig | wysig bron]

Haar eerste gepubliseerde werk is die drama Die twyfelaar (onder die naam Niggie van Eitemal) en sy skryf later ook ’n Passiespel oor die kruisiging van Jesus, gebaseer op die Bybel en die Middeleeuse Mirakel- en Misteriespel. Hierdie dramas is klaarblyklik verwerkings na Duitse voorbeelde, soos ook ’n Kersspel.

Verhinder hulle nie is ’n bundel met sielkundig-opvoedkundige sketse, met die titel wat verwys na Jesus se woorde aan die dissipels, waardeur hy hulle versoek om die kinders na hom toe te laat kom.

As vertaler versorg sy Klein Ake en sy wêreld deur B.F.H. Malmberg, wat in 1930 deur Van Schaik gepubliseer word. Sy word egter veral bekend vir haar twee liefdesromans Orion en Die Suiderkruis.[1] Orion vertel die verhaal van ’n Afrikaanse meisie, Eugenie Joubert, wat in haar studiejare in Duitsland verlief raak op ’n Duitser, Erich Ulmer. Hulle vind veral aanklank by mekaar weens hulle gedeelde liefde vir die kunste. Hy besoek haar in Suid-Afrika, waar haar konserwatiewe vader hom nie eens wil ontvang nie omdat hy gekant is teen enige verhouding met ’n uitlander. Daar kom as gevolg hiervan groot onenigheid in haar verhouding met haar ouers. Die persoonlikheidsbotsings en ook kultuurverskille lei tot verwydering tussen Eugenie en Erich en hy keer terug na Duitsland. Sy vind ontvlugting in die arms van die geskeide Skot, Oswald Henderson, wat twee klein kinders het. Na innerlike ondersoek besef Eugenie egter dat dit Erich is vir wie sy regtig lief is en sy gaan na Duitsland waar sy weer probeer om kontak te maak. Erich het intussen ’n verhouding begin met ’n Duitse meisie, Else, maar na ’n lang driehoekstryd wat veral straf is op die gevoelens van die twee vroue, kom Eugenie en Erich eindelik wel bymekaar uit. Hoewel op die oog af slegs ’n suiwer liefdesroman, slaag die skryfster om die innerlike gevoelslewe en hunkering van die vrou getrou waar te gee. Die verhaal word slegs die vaartuig waardeur die krag van liefde ontbloot word. Die taal en styl is nog dié van sy tydsgewrig, vol retoriek en breedsprakigheid, maar dit munt uit in die ontbloting en ondersoek van die emosies van veral Eugenie. P.C. Schoonees is van mening dat Karin “ons letterkunde verryk met ’n roman wat nie gou vergeet sal word nie”.[2] Die Suiderkruis is die vervolg op Orion. Die hooftema hier is die radikale verandering in Eugenie se lewensbeskouing as gevolg van haar godsdienstige ervarings, sodat hierdie as ’n Christelike roman getipeer kan word. Eugenie word prinsipale van die opleidingskollege Eikenhof en word bekeer tydens die sing van ’n ou Kruislied. Hierdie gebeurtenis volg na die dood van haar moeder en sy poog, met groot moeite, om die verhouding tussen haar en haar vader te herstel. Ook Erich groei geestelik onder haar leiding. Die roman word ontsier deur sentimentele kommentaar te lewer eerder as bloot die verhaal te vertel, asook deur ’n melodramatiese slot.

Publikasies[wysig | wysig bron]

Werke uit haar pen sluit in:[3][4]

Jaar Publikasies
Die twyfelaar (Niggie van Eitemal)
Orion
Die Suiderkruis
Passiespel
’n Kersspel
Verhinder hulle nie
Vertaler
Klein Ake en sy wêreld – B.F.H. Malmberg

Sien ook[wysig | wysig bron]

Bronnelys[wysig | wysig bron]

Boeke[wysig | wysig bron]

  • Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
  • Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1. Academica, Pretoria en Kaapstad  Tweede druk 1984
  • Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
  • Malherbe, F.E.J. Aspekte van Afrikaanse literatuur. Nasionale Pers Bpk. Kaapstad, Bloemfontein en  Port Elizabeth Eerste uitgawe 1940
  • Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse  letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
  • Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene  uitgawe 1969
  • Schoonees, P.C. Tien jaar prosa. Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg 1950
  • Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
  • Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 2. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe  1999

Ongepubliseerde dokumente[wysig | wysig bron]

  • Marais, Guillaume. Brief aan Prof. P.J. Nienaber. Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en  Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Nienaber, P.J. Jaarboek van die Afrikaanse Skrywerskring, 1937
  2. Schoonees, P.C. Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging. J.H. de Bussy, Pretoria / Hollandsch- Afrikaansche Uitgevers Maatschappij v/h J. Dusseau & Co, Kaapstad 1939 (derde druk)
  3. Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-no2013024418/
  4. Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Karin_(C.M._Marais)