La Vie mode d'emploi

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

La Vie mode d'emploi, (Afrikaans: Lewe: 'n Gerbruikers gids; in Engels vertaal as Life: A User's Manual) is Georges Perec se bekendste roman, gepubliseer in 1978. Dit is in 1987 in Engels deur David Bellos vertaal. Die titelblad beskryf dit as "romans", in die meervoud, aangesien verskeie stories in die boek vertel word. Sommige kritici het die werk as voorbeeld van postmoderne fiksie aangehaal, alhoewel Perec self verkies het om etikette te vermy en sy enigste langtermyn-affiliasie met enige beweging was by die Oulipo of OUvroir de Lithérature POtentielle.

La Vie mode d'emploi is 'n tapisserie van verweefde stories en idees asook literêre en historiese verwysings, gebaseer op die lewens van die inwoners van 'n fiktiewe Parys se woonstelblok, 11 rue Simon-Crubellier (geen sodanige straat bestaan nie, alhoewel die plein wat Perec beweer Simon-Crubellier deursny wel bestaan in die Parys XVII Arrondissement). Dit is geskryf volgens 'n komplekse plan van skryfbeperkings, en word hoofsaaklik uit verskeie elemente gebou, wat elkeen 'n laag van kompleksiteit toevoeg.

Le Monde het die boek in 1999 as die drie-en-veertigste in 'n oorsig van die beste literêre werke uit die twintigste eeu aangewys.

Storielyn[wysig | wysig bron]

Tussen die Twee Wêreldoorloeë, het 'n geweldige ryk Engelsman, Bartlebooth (wie se naam twee literêre karakters, Herman Melville se Bartleby en Valery Larbaud se Barnabooth kombineer), 'n plan beraam wat die res van sy lewe sal neem om uit te voer en sy hele fortuin sou opeis. Eerstens spandeer hy 10 jaar om waterverfskilderkuns onder die toesig van Valène, wat ook 'n inwoner van 11 rue Simon-Crubellier word, te leer. Daarna begin hy met 'n 20-jarige reis om die wêreld saam met sy lojale huiskneg Smautf (ook 'n inwoner van 11 rue Simon-Crubellier), wat elke twee weke 'n waterverfskildery van 'n ander hawe skilder om altesaam 500 waterverfskilderye te skep.

Bartlebooth stuur dan elke skildery na Frankryk, waar die papier vasgeplak word op 'n ondersteuningsbasis en versigtig deur 'n geselekteerde vakman, genaamd Gaspard Winckler (ook 'n inwoner van 11 rue Simon-Crubellier), gesny word in 'n legkaart. Met sy terugkeer spandeer Bartlebooth sy tyd om elke legkaart op te los en die toneel te herskep.

Elke voltooide legkaart word behandel om die papier te herbind met 'n spesiale oplossing wat uitgevind is deur Georges Morellet, 'n ander inwoner van 11 rue Simon-Crubellier. Nadat die oplossing aangewend is, word die houtsteun verwyder, en die skildery word na die hawe gestuur waar dit geskilder is. Presies 20 jaar tot die dag nadat dit geverf is, word die skildery in 'n wasmiddeloplossing geplaas totdat die kleure oplos en die blanko papier, behalwe die vae punte waar dit gesny en weer verbind is, word aan Bartlebooth terugbesorg.

Uiteindelik sou daar niks vir 50 jaar se werk wees nie: die projek sou absoluut geen merk op die wêreld nalaat nie. Ongelukkig vir Bartlebooth word Winckler se legkaarte al hoe moeiliker en Bartlebooth word ook blind. 'n Kuns-fanatikus tree ook in om Bartlebooth te keer om sy kuns te vernietig. Bartlebooth word gedwing om sy planne te verander en die waterverfskilderye plaaslik in 'n oond te vernieting eerder as om dit te koerier, uit vrees vir diegene wat betrokke is by die taak hom kan verraai. Teen 1975 is Bartlebooth 16 maande agter met sy planne, en hy sterf terwyl hy besig is om die 439ste legkaart klaar te maak. Die laaste gat in die legkaart is in die vorm van die letter X, terwyl die stuk wat hy hou, in die vorm van die letter W is.

Struktuur[wysig | wysig bron]

Pophuis wat 'n voorstelling bied van Valène se visie.

Die hele woonstelblok word hoofsaaklik voorgestel asof dit in tyd gevries is, op 23 Junie 1975, net voor 20:00, oomblikke na die dood van Bartlebooth. Desnieteenstaande, skep die beperkingsstelsel honderde afsonderlike stories oor die inwoners van die blok, die verlede en die hede, en die ander mense in hul lewens. Die verhaal van Bartlebooth is die hoofdraad, maar dit skakel met baie ander in.

Nog 'n belangrike draad is die skilder Serge Valène se finale projek. Bartlebooth huur hom as 'n leermeester voordat hy op sy toer van die wêreld begin, en koop homself 'n woonstel in dieselfde blok waar Valène woon. Hy is een van verskeie skilders wat oor die eeu in die blok geleef het. Hy beplan om die hele woonstelblok te skilder, gesien van bo met die fasade verwyder, wat al die insittendes en die besonderhede van hul lewens wys: Valène, 'n karakter in die roman, poog om 'n voorstelling van die roman as skildery te skep. Hoofstuk 51, wat in die middel van die boek is, lys al die idees van Valène. In die proses word die sleutelverhale wat tot dusver gesien is en nog moet uitkom gelys.

Beide Bartlebooth en Valène misluk in hul projekte: dit is 'n herhalende tema in baie van die stories.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.