Louise Elizabeth Janse van Rensburg
 | Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
Louise Elizabeth Janse van Rensburg (*4 Mei 1903, Winburg – †18 Januarie 1994, Pretoria) was 'n Suid-Afrikaanse skrywer. Janse van Rensburg was een van die eerste vroulike Afrikaanse joernaliste en dien ook as redakteur by onder meer Die Vaderland en The Pretoria News. As skrywer publiseer sy meestal ontspanninglektuur, maar publiseer ook enkele werke vir die jeug.
Lewe en werk
[wysig | wysig bron]Herkoms en vroeë lewe
[wysig | wysig bron]Sy is op 4 Mei 1903 in Winburg in die Oranje-Vrystaat gebore as oudste dogter in die gesin van die landmeter Johannes Frederik Janse van Rensburg en Louise de Villiers.[1] Haar oudste broer is dr. Hans van Rensburg, latere kommandant-generaal van die Ossewa-Brandwag, wat tydens die Tweede Wêreldoorlog weens hul teenkanting aan Suid-Afrika se deelname aan die oorlog saam met Engeland teen Duitsland vir binnelandse onrus verantwoordelik is. Louise het nog 'n broer en suster.[2] Sy word groot en gaan skool op Winburg en na matrikulasie op haar tuisdorp studeer sy verder aan die Grey Universiteitskollege in Bloemfontein. Hier behaal sy in 1927 'n B.A.-graad en werk dan 'n ruk as vertaler by die Winburg Munisipaliteit.[3]
Loopbaan as joernalis en persoonlike lewe
[wysig | wysig bron]Sy is een van die eerste Afrikaanse joernaliste. Vanaf 1933 dien sy op die redaksie van Die Volkstem in Pretoria en in 1936 is sy na Johannesburg waar sy vroueredakteur van Die Vaderland is. Hierna is sy vanaf 1938 vroueredakteur by The Pretoria News in Pretoria.
In 1941 trou sy met Hermann Hans Peter Behrens, die nuusredakteur van The Pretoria News en later skakelbeampte en direkteur van kultuursake vir die Pretoria Stadsraad.[4] 'n Paar maande later tree sy uit die joernalistiek. Die egpaar het drie kinders (Johann Heinrich, Hildegarde en Anna Louise) en woon op 'n plasie buitekant Pretoria.
Behalwe haar verpligtinge as moeder en huisvrou, skryf sy deeltyds veral resensies vir Die Vaderland in Johannesburg, maar ook vir ander tydskrifte en die radio. Eindelik skryf sy in totaal meer as 'n duisend resensies. Later werk sy vir 'n ruk as assistent-bibliotekaresse in Pretoria. Sy is lid van die Skrywerskring en die Pretoria tak van die Vroue-Federasie en neem vir etlike jare gereeld deel aan radiovasvra-programme, waar sy beïndruk met haar besonder wye algemene kennis.
Sterfte
[wysig | wysig bron]Sy is op 18 Januarie 1994[5] in die Nazareth Huis in Pretoria oorlede.[6]
Skryfwerk
[wysig | wysig bron]Ontspanningslektuur
[wysig | wysig bron]As kind reeds begin sy skryf en gee saam met haar suster 'n maandblad uit wat in die familiekring versprei word. Kortverhale van haar verskyn sedert die dertigerjare in verskeie tydskrifte. Na haar troue moedig haar man haar aan om 'n roman te skryf vir 'n wedstryd van Afrikaanse Pers en die sielkundige roman Die verwaaide vlam word as wenner bekroon.
Die soortgelyke Verminkte jare verskyn hierna.
Erfenis van onheil is 'n moordroman wat op die plaas Galway buitekant Pretoria afspeel. Die Ier Patrick Conroy het skatryk geword tydens die goudstormloop aan die Witwatersrand en bemaak ná sy dood sy besittings aan sy lieflingdogter Cecile. Sy moet dit vir vyf-en-twintig jaar bestuur, waarna sy volgens die ver-seëlde instruksies wat by Patrick se bank gehou word, die groot fortuin onder die familielede moet verdeel. Wanneer die testament dan na afloop van hierdie tyd gelees word, is die oorlewende familielede almal teenwoordig om 'n reeks aaklige gebeurtenisse, van die verlede en hede, aangaande die fortuin te beleef.
Die dood keur die manuskrip is ook 'n speurverhaal, waarin die spanning goed volhou geword en, ongewoon vir die genre in daardie tyd, daarin slaag om die geleidelike disintegrering van die karakter en persoonlikheid van die misdadiger sielkundig te verantwoord.
Rob Antonissen maak dan in sy literatuurgeskiedenis 'n opmerking oor die akkurate sielkundige motiverings in haar werk.[7]
Sewe stuur geskenke[8] ondersoek verskeie lewens vanuit een versamelpunt.
Die familiegeskiedenis Die kinders van Alida Fourie speel af in die tweede helfte van die negentiende eeu in die Transvaal, waarin die stryd tussen Boer en Brit vanuit 'n geskiedkundige oogpunt benader word. Die Boeremeisie Alida Zondagh is verlief op die Engelsman Robert Wynne. Hulle trou en het 'n seun (ook Robert), maar nadat Robert deur 'n olifant gedood word, trou sy met die Ier Michael Fury. Michael en Alida het ses kinders. Die boek verhaal dan die lotgevalle van Alida se sewe kinders, waarin die twisvraag van toeval of noodlot onbeslis gelaat word.
Die ryk van Raaltes is 'n romantiese verhaal wat aanvanklik as vervolgverhaal in Sarie Marais gepubliseer is.[9]
Skryfwerk vir die jeug
[wysig | wysig bron]Roeland, ridder van Karel die Grote is 'n verwerking uit verskillende bronne vir die jeug. Roeland het roemryk in die pas van Roncesvalles in die stryd teen die More gesterf. Die verhaal word vooraf gegaan deur 'n insiggewende uiteensetting van die tyd van Karel die Grote en die opbloei van die riddertyd en sy heldeverhale.
Die vloek van koning Nibelung is 'n verwerking vir die jeug uit die Duits van die groot Germaanse epos Das Nibelunglied” Hier-in rus daar 'n vloek op die skat van die dwergkoning Nibelung. Dit is veral die ring wat noodlottig is. Wie dit ook al dra word besonder gierig en heerssugtig, wat onvermydelik lei tot sy ondergang.[10][11]
Publikasies
[wysig | wysig bron]- 1945 Die verwaaide vlam
- 1946 Verminkte jare
- 1949 Erfenis van onheil
- 1950 Die dood keur die manuskrip
- 1953 Wie die verlange ken
- 1954 Sewe stuur geskenke
- 1955 Die kinders van Alida Fourie
- 1966 Die ryk van Raaltes
- 1967 Roeland, ridder van Karel die Grote
- 1969 Die vloek van Koning Nibelung
Ander Verwysings
[wysig | wysig bron]- Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Tweede hersiene uitgawe, 1963.
- Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Johannesburg. Derde hersiene uitgawe, 1969.
- Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe. 1998
- Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 2. J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe. 1999
- Anoniem. Vroue wat skryf: Louise Behrens. Fleur, Januarie 1948.
- Behrens, Louise. Lewenskets Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Antonissen, Rob. Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede. Nasou Beperk. Derde hersiene uitgawe. Tweede druk, 1964.
- ↑ Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg. Eerste uitgawe. Eerste druk, 1983.
- ↑ Geni: http://www.geni.com/people/Hermann-Behrens/6000000006870665681
- ↑ Hermann Behrens is die seun van Heinrich Behrens en Anna Jordt. Hy is op 14 Februarie 1907 gebore en is op 22 Julie 1974 in Pretoria oorlede.
- ↑ Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1994/01/19/6/8.html Geargiveer 12 November 2012 op Wayback Machine
- ↑ Anoniem. Oud-joernalis en skrywer van Pretoria oorlede. Beeld, 19 Januarie 1994.
- ↑ Rob Antonissen. Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede. Tweede druk. 1964, bl. 323.
- ↑ Antonissen, Rob. Standpunte. Nuwe reeks 17 en 18, Mei-Desember 1957.
- ↑ Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Behrens,_Louise
- ↑ LitNet: www.litnet.co.za
- ↑ Worldcat: http://www.worldcat.org/search?q=au%3ABehrens%2C+Louise%2C&qt=hot_author