Gaan na inhoud

Maria I van Skotland

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Maria I
Koningin van Skotland
Bewind 14 Desember 1542 – 24 Julie 1567
Gebore 8 Desember 1542[1][2][3]
Linlithgow, Skotland
Gesterf 8 Februarie 1587 (op 44)[4]
Northamptonshire, Engeland
Voorganger Jakobus V
Opvolger Jakobus VI
Gade van Frans II van Frankryk
Henry Stuart, lord Darnley
James Hepburn, Graaf van Bothwell
Kinders Jakobus VI van Skotland (Jakobus I van Engeland)
Vader Jakobus V
Moeder Maria van Guise

Maria I van Skotland (Engels: Mary, Queen of Scots; 8 Desember 1542 – 8 Februarie 1587), ook bekend as Maria Stuart, het van 14 Desember 1542 to 24 Julie 1567 oor Skotland regeer.

Sy was die enigste oorlewende en wettige kind van Jakobus V; sy was net ses dae oud toe haar pa sterf en sy die troon bestyg. Sy het die grootste deel van haar kinderjare in Frankryk deurgebring terwyl Skotland onder die bewind van regente was. In 1558 is sy getroud met Frans, die troonopvolger van Frankryk. Hy het die Franse troon in 1559 as koning Frans II bestyg, en Maria was vir ’n kort rukkie die koningingemaal, tot met Frans se dood in Desember 1560. Sy het die volgende jaar as weduwee na Skotland teruggekeer en is vier jaar later getroud met haar neef, Henry Stuart, lord Darnley, maar hul huwelik was ongelukkig. In Februarie 1567 is sy huis deur ’n ontploffing verwoes en sy lyk in die tuin gevind; hy was vermoor.

Daar is algemeen geglo James Hepburn, Graaf van Bothwell, het Darnley se dood gereël, maar hy is in April 1567 vrygespreek en het die volgende maand met Maria getrou. Ná ’n opstand teen die egpaar is Maria in die Loch Leven-kasteel aangehou. Op 24 Julie 1567 is sy gedwing om te abdikeer ten gunste van Jakobus VI, haar eenjarige seun by Darnley. Ná ’n onsuksesvolle poging om die troon terug te wen, het sy suidwaarts gevlug en die beskerming van haar kleinniggie Elizabeth I van Engeland gevra. Maria het vroeër aanspraak op Elizabeth se troon gemaak en is deur baie Engelse Katolieke as die wettige monarg van Engeland beskou. Omdat sy haar as ’n bedreiging beskou het, het Elizabeth haar in verskeie kastele en herehuise in die Engelse binneland laat opsluit. Ná 18 en ’n half jaar in aanhouding is Maria in 1586 skuldig bevind aan ’n sameswering om Elizabeth te vermoor. Sy is die volgende jaar tereggestel.

Bibliografie

[wysig | wysig bron]
  • Swart, Marius J.: Raar leiers. Stellenbosch: U.U.B., 1967.

Notas en verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Volgens biskop John Lesley is Maria op die 7de gebore, maar Maria en John Knox het beweer dit was die 8ste, die feesdag van die Onbevlekte Ontvangenis van die Maagd Maria. Sien verwysings 2 en 3.
  2. Fraser, Antonia (1994) [1969]. Mary Queen of Scots. Londen: Weidenfeld and Nicolson. ISBN 978-0-297-17773-9
  3. Wormald, Jenny (1988). Mary, Queen of Scots. Londen: George Philip. ISBN 978-0-540-01131-5
  4. Hoewel Kotolieke Europa in die 1580's oorgeslaan het na die Gregoriaanse kalender, het Engeland en Skotland die Juliaanse kalender behou tot in 1752. In hierdie artikel is datums voor 1752 volgens die Juliaanse kalender; daar word egter aangeneem dat ’n spesifieke jaar op 1 Januarie begin het, eerder as op 25 Maart.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]