Mary E. Brunkow
Mary E. Brunkow (gebore 1961)[1] is 'n Amerikaanse molekulêre bioloog en immunoloog wat erken word vir die mede-identifikasie van die geen wat later FOXP3 genoem is as die oorsaak van die “Scurfy”-muisfenotipe, 'n bevinding wat die grondslag gelê het vir moderne regulatoriese T-selbiologie.
In 2025 is die Nobelprys vir Fisiologie of Geneeskunde gesamentlik aan Brunkow toegeken vir ontdekkings rakende perifere immuunverdraagsaamheid.[2][3]
Vroeë lewe en opvoeding
[wysig | wysig bron]Brunkow is in 1961 in Portland, Oregon, gebore.[4][5] Sy het in 1979 aan die St. Mary's Academy in Portland gegradueer.[5]
Brunkow het in 1983 'n BSc in molekulêre en sellulêre biologie van die Universiteit van Washington ontvang.[6] Sy het in 1991 'n MA en 'n PhD in molekulêre biologie van die Princeton Universiteit ontvang, waar haar adviseur Shirley M. Tilghman was.[7] Haar doktorale proefskrif was getiteld “Expression and function of the H19 gene in transgenic mice” (1991).[1]
Loopbaan
[wysig | wysig bron]Brunkow het in bedryfsnavorsing in die Seattle-omgewing gewerk, by Celltech R&D in Bothell, Washington, waar sy haar Nobelpryswennerwerk oor FOXP3 gedoen het,[8] en later by die Instituut vir Sisteembiologie in Seattle.[9]
Navorsing
[wysig | wysig bron]Brunkow is 'n medeskrywer van die 2001 Nature Genetics-artikel wat die "scuffy"-geenproduk, aanvanklik skurfin genoem en later bekend as FOXP3, geïdentifiseer het, en die ontwrigting daarvan gekoppel het aan 'n dodelike limfoproliferatiewe versteuring in muise.[10][11]
Brunkow se mees aangehaalde werk het die scruffy-defek op FOXP3 gekarteer en gedemonstreer dat die verlies van hierdie transkripsiefaktor onbeheerde T-selaktivering en dodelike limfoproliferasie dryf, wat FOXP3 in die middel van perifere immuuntoleransie, gemedieer deur regulatoriese T-selle, te plaas.[10][12] Die genetiese identifikasie van FOXP3 het 'n molekulêre basis verskaf vir die begrip van hoe die immuunstelsel selfreaktiwiteit buite die timus beperk en uitgebreide werk oor regulatoriese T-selontwikkeling en -funksie gekataliseer.[13][14] Daaropvolgende translasionele werk deur baie groepe het gelei tot anti-sklerostienterapie, insluitend romosozumab, wat regulatoriese goedkeuring ontvang het en wyd in die kliniese literatuur hersien is.[15][16]
Eerbewyse en toekennings
[wysig | wysig bron]Op 6 Oktober 2025 het die Nobel-vergadering by die Karolinska Instituut in Stockholm aangekondig dat Brunkow, Fred Ramsdell en Shimon Sakaguchi die Nobelprys vir Fisiologie of Geneeskunde sou deel vir ontdekkings rakende perifere immuuntoleransie.[2][3]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 Brunkow, Mary Elizabeth. "Expression and function of the H19 gene in transgenic mice". ProQuest. Besoek op 6 Oktober 2025.
- ↑ 2,0 2,1 "The Nobel Prize in medicine goes to 3 scientists for work on peripheral immune tolerance". AP News. 6 Oktober 2025.
- ↑ 3,0 3,1 "Brunkow, Ramsdell and Sakaguchi win 2025 Nobel medicine prize". Reuters. 6 Oktober 2025.
- ↑ "Mary E. Brunkow – Facts". The Nobel Prize. Besoek op 6 Oktober 2025.
- ↑ 5,0 5,1 "Scientist who graduated from Portland high school wins Nobel Prize in medicine". The Oregonian. 6 Oktober 2025. Besoek op 6 Oktober 2025.
- ↑ "UW alum Mary E. Brunkow awarded the 2025 Nobel Prize in Physiology or Medicine". University of Washington. 6 Oktober 2025. Besoek op 6 Oktober 2025.
- ↑ "Princeton alumna Mary Brunkow *91 receives Nobel Prize in Physiology or Medicine". Princeton University. 6 Oktober 2025.
- ↑ "Nobel Prize in Physiology or Medicine 2025". NobelPrize.org (in Engels (VSA)). Besoek op 6 Oktober 2025.
- ↑ Fuller-Wright, Liz (6 Oktober 2025). "Princeton alumna Mary Brunkow *91 receives Nobel Prize in Physiology or Medicine". www.princeton.edu (in Engels). Besoek op 7 Oktober 2025.
- ↑ 10,0 10,1 Brunkow, Mary E.; Jeffery, Eric W.; Hjerrild, Kathryn A.; Paeper, Bryan; Clark, Lisa B.; Yasayko, Sue-Ann; Wilkinson, J. Erby; Galas, David; Ziegler, Steven F.; Ramsdell, Fred (2001). "Disruption of a new forkhead/winged-helix protein, scurfin, results in the fatal lymphoproliferative disorder of the scurfy mouse". Nature Genetics. 27 (1): 68–73. doi:10.1038/83784. PMID 11138001.
- ↑ "FOXP3 and scurfy: how it all began" (PDF). Nature Reviews Immunology. 14 (5): 343–349. 2014. doi:10.1038/nri3650. PMID 24722479.
- ↑ Bluestone, Jeffrey A. (2017). "FOXP3, the Transcription Factor at the Heart of the Rebirth of Immune Tolerance". The Journal of Immunology. 198 (3): 979–980. doi:10.4049/jimmunol.1602060.
- ↑ "FOXP3 and scurfy: how it all began" (PDF). Nature Reviews Immunology. 14 (5): 343–349. 2014. doi:10.1038/nri3650. PMID 24722479.
- ↑ "Development and function of FOXP3+ regulators of immune responses". Clinical and Experimental Immunology. 213 (1): 13–22. 2023. doi:10.1093/cei/uxad048.
- ↑ Mullard, Asher (9 Mei 2019). "FDA approves first-in-class osteoporosis drug". Nature.
- ↑ "Extending the Therapeutic Potential: Romosozumab in Osteoporosis". Journal of the Endocrine Society. 8 (11) bvae160. 2024.
