Mata Hari

Mata Hari

Margaretha Geertruida Zelle (7 Augustus 1876 – 15 Oktober 1917), beter bekend onder haar verhoognaam Mata Hari, was 'n Nederlandse danseres, minnares en vermoedelik 'n spioen tydens die Eerste Wêreldoorlog. Sy is deur die Franse owerhede tereggestel op aanklagte van spioenasie vir die Duitse Keiserryk.

Vroeë lewe

Margaretha Zelle is in Leeuwarden, Nederland, gebore. Haar pa was 'n hoedemaker en belegger, en die gesin het aanvanklik 'n welvarende lewe gevoer. Ná haar ouers se egskeiding en haar ma se dood, het sy 'n moeilike jeug beleef. Op 18-jarige ouderdom is sy met Rudolph MacLeod, 'n Nederlandse offisier, getroud en het saam met hom na Nederlands-Indië (nou Indonesië) verhuis. Die huwelik was ongelukkig en het later op die rotse geloop.

Loopbaan as danseres

Ná haar egskeiding het Zelle na Parys verhuis, waar sy begin optree het as eksotiese danseres onder die naam Mata Hari, wat son beteken in Indonesies. Haar dansstyl en persona het haar vinnig beroemd gemaak, en sy het bekend geword vir haar sensualiteit en vermeende Oosterse oorsprong — hoewel haar agtergrond geheel en al Europees was.

Sy het 'n gewilde figuur geword in die hoë samelewing van Europa, waar sy dikwels verhoudings gehad het met invloedryke mans, insluitend militêre offisiere en diplomate.

Spioenasie en tereggestelling

Tydens die Eerste Wêreldoorlog het Mata Hari se bewegings tussen verskeie lande en haar verhoudings met figure aan beide kante van die konflik argwaan gewek. In 1917 is sy deur die Franse owerhede gearresteer op aanklag van spioenasie vir Duitsland.

Sy is tydens 'n militêre hofsaak skuldig bevind en op 15 Oktober 1917 deur 'n vuurpeloton in Vincennes, naby Parys, tereggestel. Tot vandag toe is daar debat oor hoeveel waarheid daar in die spioenasie-aanklagte was; sommige historici meen sy was 'n sondebok of slegs 'n klein speler in die wêreld van intelligensie.