Melkpypleiding

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Stalletjies met melkpypleiding.

'n Melkpypleiding of melkpyplyn is 'n deel van 'n melkplaas se dieremelkbedrywighede wat gebruik word om melk van die diere na 'n grootmaattenk vir verkoeling en berging te vervoer.

Opset[wysig | wysig bron]

Op 'n klein melkplaas met minder as 100 koeie, bokke of skape word die pypleiding bokant die diere se stalle geïnstalleer en hulle word dan in volgorde gemelk deur dit met die ry stalle langs te beweeg. Die melkmasjien is 'n vervoerbare liggewig-slangsamestelling wat in verseëlde toegangspunte langs die pypleiding ingeprop word.

In die Verenigde State meet boere wat deel is van 'n vrywillige melkstoetverbeteringsvereniging omtrent een keer per maand die volume melk wat elke koei gee deur 'n bykomende draagbare meettoestel wat tussen die melktoestel en die pypleiding ingevoeg word.

Op groot melkplase met meer as 100 diere word die pypleiding binne 'n melkstal geïnstalleer waardeur die diere loop om by vaste stasies gemelk te word. Omdat die masjien stilstaande is, kan dit bykomende vaste toerusting hê soos gerekenariseerde melkmeetstelsels om die hoeveelheid te meet, wat omslagtig kan wees met beweegbare melkmasjiene.

In albei gevalle word die pypleiding van vlekvrye staal vervaardig, wat nie maklik roes nie en weerstandig is teen die meeste chemikalieë. Groter plase sal pype met 'n groter deursnee gebruik om hoër hoeveelhede te kan hanteer.

Die oordrag van die pypleiding na die tenk[wysig | wysig bron]

Daar is gewoonlik 'n oordragpunt om die melk van die pypleiding in 'n vakuum na die grootmaattenk oor te dra, wat teen normale atmosferiese druk is. Dit word gedoen deur die melk in 'n ontvangskom te laat vloei, wat 'n groot, leë glashouer is met elektroniese vloeistofbespeurvoelstafies in die middel. Wanneer die melk tot 'n sekere hoogte in die kom styg, word 'n oordragpomp gebruik om die melk deur 'n eenrigtingkeerklep te druk in 'n pyp wat dit na die grootmaattenk vervoer. Wanneer die vlak van die melk genoeg gedaal het, word die oordrag afgeskakel. Sonder die keerklep sou die melk in die tenk teruggesuig word in die ontvangskom wanneer die pomp nie loop nie.

Indien dit gebeur dat die elektronika of die pomp stukkend raak, is daar gewoonlik 'n sekondêre kom wat aan die bokant van die ontvangskom vas is, wat 'n dobber en 'n diafragmaklep bevat. As die hoofontvangskom oorloop weens die pomp wat ophou werk het, lig die stygende melk die dobber in die sekondêre kom, wat die vakuum na die hele melkpypleiding sal afskakel en sal keer dat die melk of waswater in die vakuumpomp ingesuig word.

Sommige melkstelsels skakel die ontvangskom en oordragpomp uit deur rubberseëls aan die tenkdeksel te hê, wat dit moontlik maak dat die hele tenk onder 'n vakuum is totdat die melkery afgehandel is. Die melk kan dan regstreeks met aantrekkingskrag van die pypleiding in die grootmaaktenk invloei.

Skoonmaak van die pypleiding[wysig | wysig bron]

Die pypleiding en die hele stelsel waardeur die melk beweeg, word na elke melksessie skoongemaak met die gebruik van 'n wasstelsel wat eers die oorblywende melk uitspoel en dan 'n skoonmaakmiddeloplossing deur die pype spuit om bakterieë te dood en die laag "melksteen", 'n lagie wat gevorm word deur katione soos kalsium en magnesium, af te was. Die hele wasstelsel werk baie soos 'n huishoudelike skottelgoedwasmasjien met 'n stelsel wat dit outomaties vul met water, 'n seepoutomaat en 'n outomatiese dreinoopmaker.

Die pypleiding word gewoonlik so opgestel dat die vakuum in die stelsel wat die melk oplig, ook gebruik kan word vir die skoonmaakproses. Eerder as om 'n enkele pyplyn te hê wat na die tenk loop, is daar gewoonlik twee pype wat die melk met gravitasie na die ontvangskom en oordragpomp vervoer. Die hoë punte van hierdie twee pype word aan mekaar gekoppel om 'n volledige lusbuis te vorm terug na die ontvangskom.

Die skoonmaak word gedoen deur 'n smoorklep in een van die lyne na die oordragpomp te plaas, en 'n groot hoeveelheid water van 'n houertenk van waswater in die toegemaakte pyp op te suig. Die smoorklep is aan 'n staaf vasgemaak en word in die lyn geplaas voor die skoonmaakproses, en weer uitgehaal wanneer gemelk word. Vanweë die smoorklep word die water, wat genoeg is om die hele pyp te vul, aan die een kant van die pyplyn opgesuig, oor die hoë punt van die twee dele van die pyplyn verbind, en vloei dan terug na die ontvangskom en oordragpomp deur die ongesmoorde pyp. Die oordragpomp word dan gebruik om die skoonmaakmiddel van die ontvangskom na die waswatertenk te laat beweeg om die proses weer te begin.

Gewoonlik is die inlaatopeninge van die ontvangskom so ontwerp dat 'n groot hoeveelheid water wat baie vinnig beweeg teen 'n hoek teen die kante van die kom inspuit en vinnig binne in die rondte beweeg om die binnekant van die kom skoon te maak. Dit is normaal dat water oor die bokant van die kom vloei en dat van die waswater in die oorstroomhouer ingesuig word om dit ook uit te spoel. Tydens die skoonmaakproses kan die bodem van die oorstroomhouer aan 'n dreinkanaal van die ontvangskom gekoppel word sodat die water kan uitvloei.

Vir die pypleiding van 'n klein plaas word beweegbare melktoestelle in die skoonmaaklus geplaas, en word die skoonmaakmiddeloplossing gewoonlik deur die melktoestel se knyper uit die wasmiddeltenk deur die pyp na die gesmoorde einde van die pyp gestuur. Wanneer die water na die ontvangskom terugkom, stuur die oordragpomp die water terug na die melktoestel se wateropvangtenk.