Miemie van der Walt

Miemie van der Walt, 1952.

Maria Magdalena (Miemie) van der Walt (gebore Henning, Burgersdorp, Kaapkolonie, 8 Mei 1891 – Potchefstroom, Suid-Afrika, 18 Mei 1965) was van Januarie 1910 tot haar man, ds. J.P. van der Walt, se dood in Augustus 1922 predikantsvrou van die Gereformeerde kerk Waterberg (Nylstroom) en haar volwasse lewe lank aktief in die Gereformeerde Kerk se verenigingslewe.

Herkoms en huwelik

Die huwelik op 28 Januarie 1910 op Fauresmith van ds. J.P. van der Walt en mej. Maria Magdalena Henning. Hy is gebore op 29 September 1878 op Ladybrand en sy op 8 Mei 1891 op Burgersdorp.

Miemie, soos sy genoem is, was die vierde dogter van A.G. Henning (1859–1932, die eerste kind wat gedoop is op die dag van die stigting van die Gereformeerde Kerk in die Kaapkolonie, 21 Januarie 1860 op die plaas Roosterhoek) en tant Hannie, wat vanaf omstreeks 1907 op die plaas Lemoenkloof in die distrik Fauresmith geboer het. Op 28 Januarie 1910 is sy op Fauresmith met ds. Van der Walt getrou. Hy was toe reeds 31 jaar oud en sy 18. Ds. Van der Walt was een van die groep studente van die Teologiese Skool Burgersdorp wat begin 1905 na Potchefstroom verhuis het. Hy het voor die Tweede Vryheidsoorlog teologie studeer, maar ná die oorlog ’n betrekking in die staatsdiens in Bloemfontein aanvaar en besluit om nie sy studie op Burgersdorp te hervat nie. Maar in Julie 1904 het hy hom geroepe gevoel om daarheen terug te keer weens die ernstige tekort aan predikante in die Gereformeerde Kerk. In Desember 1908 het hy sy proponentseksamen op Potchefstroom afgelê en in Januarie die beroep na die kombinasie Waterberg-Soutpansberg aanvaar, sy enigste werkkring.

Getroude lewe

Mev. M.M. en ds. J.P. van der Walt.

Nagmaal op Zandrivierspoort, omstreeks 1915.

Miemie van der Walt was dikwels alleen tuis omdat haar man destyds feitlik die hele Noord-Transvaal moes bedien. Dit het gebeur dat ds. Van der Walt soms tot ses weke aaneen van die huis afwesig was sonder dat enige tyding van hom ontvang is. Die egpaar moes onder uiters moeilike omstandighede arbei aangesien die gemeente nog moes worstel ná die Driejarige Oorlog en groot armoede geheers het. Aan die begin van sy bediening moes die dorp Nylstroom (waar die pastorie was) telkens onder kwarantyn geplaas word weens die ooskuskoors. Ook was daar destyds nog baie malaria. Met ds. Van der Walt se inseëning op 3 April 1909 is die dorp juis net ’n paar dae voor die plegtigheid onder kwarantyn geplaas met die gevolg dat die kerkraad nie ’n kworum kon vorm nie en die plegtigheid uitgestel moes word om eers nog ’n kerkraadslid te gaan haal, sowat 50 myl (80 km) van die dorp af, sodat die kerkraad voltallig kon wees. Hyself het ook aan die begin van sy bediening ernstig siek geword, wat vir hom ’n swaar beproewing was; dog het hy die arbeid met ywer en moed voortgesit.

Die werk was moeilik weens die groot afstande wat met primitiewe vervoermiddels afgelê moes word. Destyds was ossewaens die enigste vervoermiddel en gevolglik moes Nagmaalsviering en belydenis op ander plekke in die distrik gehou word en is gebruik gemaak van tente om die lidmate te huisves.

Ná haar man se dood

Ds. J.P. en mev. Miemie van der Walt en hul drie seuns (van links): Andries (jonk oorlede), Hansie en Tjaart.

Die weduwee M.M. van der Walt met haar ses kinders in die jaar van haar man se dood (1922). Die seuntjie wat in die middel staan, was die oudste, Tjaart. Sy broer Hansie is regs van hom. Die dogters is waarskynlik van links: Anna, Liberta op die arm, Cecilia en Attie. Die jongste seun, Andries Gerhardus Henning, is dood voor sy sesde jaar. Hy het lang blonde hare gehad.

Miemie en J.P. van der Walt was net 12 en ’n half jaar getroud, want op 2 Augustus 1922 is hy, 27 dae voor sy 44ste verjaardag, in Johannesburg (waarheen hy op advies van sy dokter gegaan het vir ’n mediese ondersoek) aan kanker oorlede ná ’n bittere lyding. Hy is op 5 November op Nylstroom begrawe. Uit hul huwelik is sewe kinders gebore: drie seuns (van wie Andries jonk oorlede is) en vier dogters. Ds. Van der Walt se opvolger in Waterberg, ds. Hendrik Johannes Venter, was getroud met Liberta Henning, 'n suster van Miemie.

So is Miemie van der Walt op 31-jarige leeftyd nagelaat met ses kinders, van wie die oudste 11 jaar en die jongste ses maande oud was. Die versorging en opvoeding van die jong kinders was vir die predikantsweduwee met 'n karige inkomste vanselfsprekend 'n groot taak. Sy het daarna nog op Nylstroom bly woon tot Januarie 1931, toe sy met haar gesin na Potchefstroom verhuis met die oog op haar kinders se opvoeding. (Haar suster, mev. Vorster, het die jongste versorg.) Van 1934 tot 1936 het sy op Bloemfontein gewoon en in 1936 is sy weer na Potchefstroom waar sy by haar dogter ingewoon het.

Ida Bosman skryf in die gedenkboek Die Gereformeerde Vrou 1859–1959: "Mev. Van der Walt het 'n baie moeilike tyd deurgemaak, maar die Bybelwoord het ook vir haar bewaarheid geword: 'Wie op die Here vertrou sal nie beskaam word nie.'"

Breër betrokkenheid

Miemie van der Walt se grafsteen in die ou begraafplaas op Nylstroom.

Miemie van der Walt het besonder belanggestel in die verenigingslewe van haar kerk en jare lank in verskeie besture gedien. Toe die Gereformeerde Sustersvereniging (GSV) van Potchefstroom in 1931 gestig word, was sy die saamroepster van die lektuurkomitee. Sy was ook een van die stigters van die Algemene Gereformeerde Sustersvereniging wat in 1932 op Potchefstroom tot stand gekom het. 'n Tyd lank was sy voorsitster van die GSV Potchefstroom en met die afstigting van die gemeente Potchefstroom-Noord het sy daar ook weer as adjunk-voorsitster gedien. Hoewel haar gesondheid met die klim van die jare nie van die beste was nie, het "tant Miemie", soos sy op Potchefstroom bekendgestaan het, nog altyd in die verenigingslewe aktief gebly.

Sy het nooit hertrou nie en was dus amper 43 jaar lank ’n weduwee. Ná haar afsterwe, 10 dae ná haar 74ste verjaardag, is Miemie van der Walt langs haar man op Nylstroom begrawe.

Bronne

• (af) Die Gereformeerde Vroueblad. 1959. Die Gereformeerde vrou 1859-1959. Potchefstroom: Potchefstroom Herald.
• (af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• (af) Venter, H.J. 1959. Eeufeesgedenkalbum van die Gereformeerde kerke in die Klassis Waterberg 1859–1959. Potgietersrus: Deputaatskap vir die Gedenkalbum.
• (en) geni.com. URL besoek op 14 November 2016.