Moersili II
| Moersili II | |
|---|---|
| Koning van die Hetiete | |
 Die omvang van die Hetitiese Ryk gedurende die bewind van Moersili II.
| |
| Bewind | c. 1330-1295 v.C. (middelchronologie) |
| Voorganger | Arnoewanda II |
| Opvolger | Moewatalli II |
| Vader | Soeppiloelioema I |
| Moeder | Henti |
Moersili II was omstreeks 1330-1295 v.C. koning van die Hetitiese Ryk.[1]
Hy was die seun van koning Soeppiloelioema I, een van die magtigste heersers van die ryk, en koningin Henti, en die jonger broer van sy voorganger, Arnoewanda II. Hy het ook 'n suster en twee jonger broers, Telipinoe en Zannanza, gehad.
Bewind
[wysig | wysig bron]In 1321 v.C. het Moersili II die troon bestyg ná die voortydige dood van sy ouer broer, wat nes hulle vader 'n slagoffer van die pes was wat in die 1330's v.C. verwoesting onder die Hetiete gesaai het. Hy is begroet met minagting deur Hatti se vyande en talle opstande het hom vroeg in sy bewind in die gesig gstaar. Die ernstigstes hiervan was dié van die Kaskiërs in die berge van Anatolië, Arzawa in die suidwestelike Klein-Asië en die Hajasa-Azzi-konfederasie in Oos-Anatolië. Die opstand het plaasgevind omdat hy as 'n onervare leier beskou is wat net koning geword het weens Arnoewanda se vroeë dood.
Moersili II was egter net so magtig soos sy suksesvolle vader in sy militêre optrede en diplomasie. Die annale van die eerste 10 jaar van sy bewind het bewaar gebly en beeld sy strafekspedisies teen die Kaskiërs in die eerste twee jaar van sy bewind uit om sy noordelike grens te beveilig. Hy het hom toe tot die weste gewend om Oehhaziti, koning van Arzawa, te beveg. Dié het probeer om Hetitiese bondgenote na sy kant oor te haal.
In sy negende jaar het hy teen ander magte geveg en die Hajasa-Azzi Hetitiese vasals gemaak. Die annale onthul ook dat die "voorbode van die son," of sonsverduistering, in sy 10de jaar as koning voorgekom het – net toe hy gereed gemaak het vir sy veldtog teen die Hajasa-Azzi.
Die sonsverduistering
[wysig | wysig bron]Die sonsverduistering in Moersili se 10de jaar is van groot belang vir die datering van die Hetitiese Ryk binne die chronologie van die antieke Nabye Ooste. Daar is net twee moontlike datums vir die verduistering: 24 Junie 1312 v.C en 13 April 1308 v.C. Hetitoloë soos Trevor R. Bryce (1998) aanvaar die vroegste datum en die meeste kenners stem saam. Dié verduistering sou besonder dramaties gewees het omdat dit in die middel van die dag 'n byna-algehele verduistering sou gewees het in die Peloponnese streek en Anatolië (waar Moersili II se veldtog plaasgevind het). Daarteenoor was die tweede verduistering se hoogtepunt oor Mongolië en Sentraal-Asië. In Anatoloë was dit vroegoggend en nie so opmerklik nie.[2]
Moersili II se bewind het sowat 25 tot 27 jaar geduur. Hy is opgevolg deur sy seun, Moewatalli II.
In fiksie
[wysig | wysig bron]- Janet Morris het 'n gedetailleerde biografiese roman, I, the Sun, geskryf waarin die onderwerp Soeppiloelioema I was. Arnoewanda II en Moersili II is belangrike figure in die roman, waarin al die karakters uit die geskiedenis kom. Dr. Jerry Pournelle het dit 'n "meesterstuk van historiese fiksie" genoem en O.M. Gurney, 'n Hetitiese kenner en skrywer van The Hittites,[3] het gesê die skrywer "is vertroud met elke aspek van die Hetitiese kultuur".[4]
- Moersili is ook 'n karakter in Chie Shinohara se historiese mangaverhaal Red River, of Anatolia Story. Arnoewanda word in obskure omstandighede vermoor en Yuri word van sy moord beskuldig.
- Hy verskyn ook in die historiese roman Amarna Book I: Book of Ida deur Grea Alexander, asook in die ander twee boeke van die trilogie. Daarin kom hy te staan teen sy broer, Arnoewanda II, nadat hy koningin Anchesenamen se afgesant, Idaten, beskerm het ná die moord op hulle ander broer, prins Zannanza.
- Moersili is 'n belagrike teenwoordigheid in Gordon Doherty se roman Empires of Bronze: Son of Ishtar (2019), waarin die protagonis Moersili se derde seun, Hattoesilis III, is.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Kuhrt, Amélie (2020). The Ancient Near East: c.3000–330 BC, Volume One (in Engels). Routledge. p. 230. ISBN 978-1-136-75548-4.
- ↑ "Total and Annular Solar Eclipse Paths: -1319 – -1300 (1320 BCE–1301 BCE)". Sun-Earth Connection Education Forum. Nasa. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Januarie 2006. Besoek op 29 Maart 2006.
- ↑ The Hittites, O.M. Gurney, Penguin, 1952
- ↑ I, the Sun, Janet Morris, Dell, 1983
Bibliografie
[wysig | wysig bron]- Åström, Paul (1993). "The Omen of the Sun in the Tenth Year of the Reign of Mursilis II". In Paul Åström (red.). Horizons and Styles: Studies in Early Art and Archaeology in Honour of Professor Homer L. Thomas. Studies in Mediterranean Archaeology. Vol. CI. Paul Åström Förlag. ISBN 91-7081-072-9.
- Bryce, Trevor (1999). The Kingdom of the Hittites. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-924010-4.
- Bryce, Trevor (2004). Life and society in the Hittite world. Oxford University Press. ISBN 0-19-924170-8.
Skakels
[wysig | wysig bron]- "Late Empire: Part I". Hittites.info. 24 Junie 2000. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Julie 2013.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
