NG gemeente Vredefort
Die NG gemeente Vredefort is 'n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die noorde van die Vrystaat.
Dorpstigting
[wysig | wysig bron]Die distrik Vredefort was vroeër deel van die distrik Kroonstad. Die afstand na die naaste dorp vir sake- en kerklike doeleindes was groot; daarom het die inwoners ’n kommissie benoem, bestaande uit F. van Niekerk, Jac. Scheepers en H. Malan, om na ’n geskikte terrein vir ’n dorp te soek. Daar was wel geskikte plase, maar die eienaars wou nie verkoop nie sodat Scheepers verplig was om sy gedeelte van die plaas Vischgat vir ’n dorp af te staan. Die ander gedeelte het aan ’n sekere Henning behoort, en hy het dit ook afgestaan. Erwe is opgemeet en in 1876 is ’n aantal verkoop.
In 1877 het H.J. Morkel, Volksraadslid, toestemming gevra by die Raad om Vischgat tot dorp te verklaar, maar die versoek is geweier. In 1879 is die Volksraad weer genader. Die raad het ’n kommissie aangestel om ondersoek in te stel. Hoewel die kommissie ’n gunstige verslag ingedien het, het die Volksraad in 1880 weer geweier. Eers in 1881 is toestemming verleen op voorwaarde dat Vredefort nooit ’n afsonderlike distrik sou vorm nie. In 1882 is die eerste dorpsbestuur gekies. Vredefort het in 1902, nadat die Vrystaatse Republiek wat dit verbied het, ophou bestaan het, ’n afsonderlike distrik geword. Eers in 1951 het dit ’n afsonderlike magistraatsdistrik geword.
Gemeentestigting
[wysig | wysig bron]In 1882, vyf jaar ná die aanleg van die dorp Vredefort, is die gemeente van die Kroonstadse gemeente afgestig en reeds in die volgende jaar is die eerste kerkgebou ingewy nadat die hoeksteen gelê is op 28 Julie 1883. Tot eerste leraar is ds. G.S. Malan beroep, wat twee jaar lank van 1887 tot 1889 die gemeente bearbei het voordat hy opgevolg is deur die welbekende ds. Paul H. Roux. Gedurende die Tweede Vryheidsoorlog, wat uitgebreek het gedurende die dienstermyn van ds. J.A. Joubert, is die hoeksteen van die kerkgebou deur die Britse troepe uitgebreek en is ook die banke en preekstoel erg beskadig. Die pastorie is afgebrand en sodoende het alle kerklike boeke en registers verlore gegaan.
By geleentheid van die eerste naoorlogse gemeentevergadering, gehou op 14 Februarie 1903, is besluit om die kerkgebou te laat herstel en 'n nuwe pastorie te bou. Die verengelsingsbeleid ná die oorlog in die oorwonne republieke toegepas, vind ook in die gemeente weerklank in soverre die aanddienste vir 'n tyd lank in Engels gehou is. Om hierdie verengelsing teen te gaan is drie CNO-skole in die gemeente in die lewe geroep, een op die dorp en twee in die distrik.
Gedurende 1914 is reeds besluit om 'n nuwe kerkgebou op te rig, maar al die bouplanne is deur die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog tydelik verydel. Die kerkraad se bouplanne is verder deur die griepepidemie gedwarsboom, en eers daarna kon finaal oor die saak besluit word. Die hoeksteen van die nuwe kerkgebou is deur ds. J.A. Joubert gelê, en die plegtige inwyding daarvan het gedurende April 1923 plaasgevind. Ná die vertrek van ds. Joubert in 1920 is die gemeente agtereenvolgens herderlik deur di. P.J. van Vuuren, G.J. de Vos, J.J. Lubbe en ds. A.M.H. Koornhof bedien.
Enkele leraars
[wysig | wysig bron]- George Stephanus Malan, 1887 tot 1889
- Genl. Paul Hendrik Roux, 1891 tot 1897
- Jan Abraham Joubert, 1897 tot 1920 (toe hy st emeritaat aanvaar)
- Petrus Jacobus van Vuuren, 1921 tot 1928
- Gideon Jacobus de Vos, 1929 tot 1937
- Johann Joachim Lubbe, 1938 tot 1947
- Anthonie Michael Holtzhauzen Koornhof, 1947 tot 1951
- Abraham Petrus Louw, 1952 - 1956
- Diederick Daniël Rosslee, 1956 tot 1960
Leraarsgalery
[wysig | wysig bron]-
Ds. J.A. Joubert was van 1897 tot sy aftrede in 1920 Vredefort se derde NG leraar. Sy seun was die Kaaplandse administrateur kapt. Frank Joubert.
-
Ds. P.J. van Vuuren, van 1921 tot 1928 die vierde leraar. Daarna het hy tot sy dood op 23 Januarie 1939 op Edenville, ook in die Oranje-Vrystaat, gearbei.
-
Ds. G.J. de Vos, van 1929 tot 1937 die vyfde leraar.
-
Ds. J.J. Lubbe, van 1938 tot 1947 Vredefort se sesde leraar.
-
Ds. A.M.H. Koornhof, van 1947 tot 1951 die sewende leraar.
-
Ds. A.P. Louw, leraar van 1952 tot 1956.
Sien ook
[wysig | wysig bron]Bronne
[wysig | wysig bron]- (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
- (af) Nienaber, P.J. 1963. Suid-Afrikaanse pleknaamwoordeboek, deel 1. Kaapstad, Johannesburg: Suid-Afrikaanse Boeksentrum.
- (af) Olivier, ds. P.L., 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.