NG gemeente Zwaanswyk

Die kerkgebou in Tokaiweg, Retreat. Die argitek was Francois Hesse (1887-1956), seun van die argitek Folkert Wilko Hesse.

Ds. P.J. van der Westhuizen, van 1943 tot 1952 die eerste leraar.

Ds. NJS van der Merwe, leraar van 1963 tot 1967.

Ds. C.S. Roberts, leraar van 1975 tot 1984.

Die NG gemeente Zwaanswyk het aanvanklik die naam gedra van die voorstad wat sy naam, Retreat, gekry het weens die terugtog van die manskappe van die Hollands-Oos-Indiese Kompanjie voor die oormag van die Engelse troepe in September 1795 naby Muizenberg.

Zwaanswyk het op 7 Mei 1943 van die moedergemeente, NG gemeente Wynberg, afgestig en staan eers as Retreat bekend omdat die hoofkerk en pastorie toe reeds in dié gedeelte gestaan het. Die gemeentegrense het eers Retreat, Heathfield, Bergvliet, Dieprivier en gedeeltes van Constantia en Houtbaai ingesluit. Met die afstigting van die NG gemeente Constantia in 1968, het laasgenoemde drie gebiede deel van die dogtergemeente geword. Met sy stigting het die gemeente skaars 600 lidmate gehad, maar dit het teen 1952 meer as verdubbel. Met die jare het dit egter stadigaan afgeneem tot sowat 300 in 2010 en 200 in 2014.

Die eerste leraar was ds. P.J. van der Westhuizen wat op 11 September 1943 bevestig is. Dit was egter eerw. Jan Frederik Wiesner wat gedurende sy 23 jaar as hulpprediker van Wynberg uitstekende diens aan die minderbevoorregte in en om Retreat gelewer het en hom beywer het om die wyk van die moedergemeente op te bou met die oog op latere selfstandigwording. By sy stigting het die nuwe gemeente reeds, danksy die ywer van eerw. Wiesner en die samewerking van Wynberg se kerkraad, oor al die nodige geboue beskik, naamlik die hoofkerkgebou, drie kerksale, 'n pastorie en 'n kostershuis – op altesaam meer as vier hektaar grond (42 000 vierkante meter).

Maar van die begin het die nuwe gemeente twee belangrike behoeftes gehad: 'n doelmatige pastorie in die plek van die huis wat tydelik as sulks moes dien en 'n orrel wat sterk genoeg vir die hoofkerkgebou sou wees. Die gemeente neem in September 1949 'n pragtige pyporrel in gebruik en wy op 31 Maart 1951 'n doeltreffende pastorie in.

Enkele leraars

• Petrus Johannes van der Westhuizen, 1943 - 1952
• Wilhelm Bruckner de Villiers, 1951 - 1953 (uitgetree met verlies van status)
• Christian Johan Barnard, 1953 - 1956
• Samuel Hendrik Reyneke Buckle, 1957 - 1959
• Edwin Theron, 1957 - 1960
• Petrus Andries van Zyl, 1960 - 1964
• Nicolaas Johannes Stephanus van der Merwe, 1963 - 1967
• Petrus Johannes de Vries, 1964 - 1968
• Ebenhaezer Odendaal, 1966 - 1969
• Jacobus Petrus van der Merwe, 1970 - 1975
• Christian Stephanus Roberts, 1975 - 1984
• Theunis Johannes Voges, 1977 - 1990 (kapelaan Pollsmoor- en Robbeneiland-gevangeniskommandement)
• Willem Izak Louw Bosman, 1983 - 1986 (streekskapelaan Oos- en Wes-Kaap)
• Marthinus Adrianus Bergh, 1985 - 1999
• Dewald Louw, 2010 - 2020

Bronne

• Olivier, ds. P.L. (samesteller), Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.