Niël Barnard

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Lukas Daniël Barnard (gebore 1949), bekend as Niël Barnard, is 'n voormalige hoof van Suid-Afrika se Nasionale Intelligensiediens (NID) en was bekend vir sy rol agter die skerms in die voorbereiding van Nelson Mandela en die Suid-Afrikaanse presidente P.W. Botha en F. W. de Klerk vir Mandela se uiteindelike en, soos hy dit gesien het, onvermydelik, vrylating uit die gevangenis en vordering tot 'n posisie van politieke mag in Suid-Afrika.[1]

Vroeë lewe[wysig | wysig bron]

Niël Barnard is in 1949 in Otjiwarongo, Suidwes-Afrika gebore. Sy vader was skoolhoof en hoofinspekteur van onderwys in SWA / Namibië.[2]:162 Barnard was in sy tienerjare ten tyde van die Rivonia-verhoor van 1963, waarin Nelson Mandela en verskeie ander leiers van die African National Congress skuldig bevind is aan hoogverraad en tot lewenslange tronkstraf gevonnis is. Hy het sy verpligte militêre diens in die kommando-stelsel gedoen en die rang van kaptein bereik en was toe deel van die Burgermag in Bloemfontein.[3]:Hfs2 Hy het sy vrou, Engela Brand, in 1968 ontmoet en hulle is op 1 April 1972 getroud.[3]:Hfs2

Universiteitsloopbaan[wysig | wysig bron]

Barnard begin sy opleiding aan die Universiteit van die Oranje-Vrystaat in 1968 en verwerf 'n Baccalaureus Artium in Politieke Wetenskap en Geskiedenis.[2]:162[3]:Hfs2 Hy het dit opgevolg deur 'n Meestersgraad in 1972 en 'n PhD te verwerf in 1975.[3]:Hfs2 Teen 1973 was Barnard 'n dosent in politieke wetenskap aan dieselfde universiteit.[2]:162 In 1977 was hy 'n senior lektor en teen 1978 professor in politieke studies.[2]:162

Intelligensie loopbaan[wysig | wysig bron]

Hy het onder die aandag van P.W. Botha gekom, nadat hy 'n Ph.D. proefskrif aan die Universiteit van die Vrystaat voltooi het, hoewel Barnard in 'n koerantonderhoud in 1992 beweer het dat hy onseker was waarom hy gekies is aangesien hy nie 'n intelligensie-agtergrond gehad het nie.[2]:162 In die nasleep van die Inligtingsdebakel waarin die Buro vir Staatsveiligheid (BOSS) verstrengel geraak het, het Botha, Barnard in November 1979 aangestel om 'n nuwe intelligensiediens te vorm.[2]:161 Hy begin by die Departement van Nasionale Veiligheid (DONS) as hoofsekretaris op 3 Desember 1979.[3]:Hfs3 Hy sou op 1 Junie 1980 by die DONS oorneem na die aftrede van die bestaande hoof Alec van Wyk.[2]:162[3]:Hfs2 Die Departement van Nasionale Veiligheid was die nuwe naam van die Buro vir Staatsveiligheid (BOSS) en is in September 1978[2]:122 hernoem na die aftrede van sy hoof Hendrik van den Berg in Junie 1978.[2]:120 Die Nasionale Intelligensiediens het in werking getree in 1980.

Sentraal in die nuwe Nasionale Intelligensiediens was 'n debat wat deur Niël Barnard ontketen het oor die strategiese doelwit van die nuwe intelligensiestruktuur. Barnard het geglo dat as die verwysende voorwerp staatsveiligheid is, dit in wese beteken dat die intelligensiestrukture die regering teen sy eie burgers moet beveilig. As alternatief het Barnard 'n nasionale veiligheidsfokus voorgestel, wat beteken dat veiligheid die beste bereik kon word deur te fokus op bedreigings vir die nasie, eerder as op die staat. In wese het hierdie grondwetlike hervorming geïmplementeer om 'n universele stemreg te implementeer en sodoende die grondslag gelê vir die onderhandelde oorgang na demokrasie wat in KODESA plaasgevind het, 'n beoogde gebeurtenis en deur NID voorsien is.[4] Om hierdie rede het Barnard na die departement van grondwetlike aangeleenthede oorgegaan het sodra Kodesa 'n punt van geen terugkeer bereik het.

Die logika wat die nuwe diens ondersteun het, was een van nasionale veiligheid, wat fundamenteel verskil van die staatsveiligheidsparadigma wat BOSS onderlê het.[4] Die kernoortuiging in hierdie nuwe visie was dat die enigste manier om blywende veiligheid te vind deur 'n nasie te ontwikkel, en dat die grondwet heronderhandel moet word om alle Suid-Afrikaners in te sluit, ongeag ras.

As hoof van die Suid-Afrikaanse NID het hy erken dat sy land 'n politieke skikking sal moet vind om apartheid uit te skakel en dat Nelson Mandela 'n fundamentele rol in die proses sal moet speel. Hy ontmoet Mandela eers in 1988 in die gevangenis. Hy het baie keer met Mandela vergader om hom oor die politieke situasie buite die gevangenis in te lig en hom te adviseer oor hoe hy met die Suid-Afrikaanse president P. W. Botha sou onderhandel. Terwyl geheime gesprekke begin het, het Barnard gereël dat Nelson Mandela van Robbeneiland na die vasteland verskuif word om meer gereelde kontak te vergemaklik, maar ook om te verhoed dat die media bewus word van die status van hierdie kontak.[4]

Om hierdie proses te vergemaklik, het hy Operasie Vula laat voortgaan omdat dit die kontak tussen Nelson Mandela en die ballingskap van die ANC te verdiep.[5] Hy het gereël dat Mandela 'n pak klere kry wat pas by 'n toekomstige leier, en dat toekomstige vergaderings in 'n privaat woning naby die gevangenis sou plaasvind. Terwyl hy albei partye raad gegee het oor hoe om ooreenkomste te vind oor die voorwaardes vir die uiteindelike vrylating van Mandela, reël hy nog verskeie vergaderings. Toe die gesondheid van Botha hom gedwing het om te bedank, het Barnard voortgegaan om die gesprekke tussen Mandela en die nuwe president, F. W. de Klerk, te fasiliteer.

Loopbaan na die NID[wysig | wysig bron]

Barnard was direkteur-generaal van die NIS van 1980 tot 1992, toe hy deur sy jarelange adjunk Mike Louw vervang is. In 1994 neem Barnard 'n pos in die departement van grondwetlike ontwikkeling en provinsiale aangeleenthede onder Roelf Meyer in die regering van nasionale eenheid.[6] Dit was hierdie kernlogika wat die uiteindelike rol wat Barnard moes speel in die skepping van die politieke klimaat agter die skerms vir die Konvensie vir 'n Demokratiese Suid-Afrika (KODESA), wat uiteindelik die grondwet opgestel het wat die oorgang na demokrasie in 1994 ondersteun het, omskryf het.[1]

Verdere leeswerk[wysig | wysig bron]

  • Barnard, Niël (2015). Secret Revolution: Memoirs of a spy boss (Kindle uitg.). South Africa: Tafelberg. ISBN 978-0624074571.
  • O'Brien, Kevin A (2011). The South African intelligence services: from apartheid to Democracy, 1948-2005 (Kindle uitg.). Abingdon, Oxfordshire: Taylor and Francis. ISBN 978-0-203-84061-0.
  • Sanders, James (2006). Apartheid's Friends. The Rise and Fall of South Africa's Secret Services. Great Britain: John Murray(Publishers). ISBN 978-0719566752.
  • Spaarwater, Maritz A (2012). A Spook's Progress (Kindle uitg.). Cape Town, South Africa: Zebra Press. ISBN 978 1 77022 438 4.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ 1,0 1,1 Turton, Anthony (2010). Shaking Hands with Billy. Durban: Just Done Productions Publishing (published 1 Desember 2010). ISBN 978-1-920315-58-0. OL 22656001M. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2014. Besoek op 17 Augustus 2019.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Sanders, James (2006). Apartheid's Friends. The Rise and Fall of South Africa's Secret Services. Great Britain: John Murray(Publishers). ISBN 978-0719566752.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Barnard, Niël (2015). Secret Revolution: Memoirs of a spy boss. South Africa: Tafelberg. ISBN 978-0624074571.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Turton, A.R. 2010. Shaking Hands with Billy: The Private Memoirs of Anthony Richard Turton. Durban: Just Done Publications. http://www.shakinghandswithbilly.com Geargiveer 30 Januarie 2021 op Wayback Machine
  5. ↑ Turton, A.R. 2017. Operation Vula. In Nongqai, Journal of National Security History in Southern Africa, Vol. 8; No. 7. Pp 48 – 61. Available online at https://issuu.com/hennieheymans/docs/nongqai_vol_8_no_7
  6. ↑ "Findings ruined my reputation: Barnard in TRC court challenge". SAPA (in Engels). TRC. 4 Desember 1998. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2011. Besoek op 10 Augustus 2015.

Notas[wysig | wysig bron]

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Niël_Barnard&oldid=2482889"