Gaan na inhoud

Nikol Pasjinjan

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Nikol Pasjinjan
Նիկոլ Փաշինյան
Nikol Pasjinjan in 2023
16de Eerste Minister van Armenië
Ampsbekleër
Termynaanvang
8 Mei 2018
PresidentArmen Sarkissian
Alen Simonjan (waarnemend)
Vahagn Chatsatoerjan
VoorgangerKaren Karapetjan (waarnemend)
Lid van die Nasionale Vergadering van Armenië
Termyn
6 Mei 2012 – 8 Mei 2018
Persoonlike gegewens
Gebore01 Junie 1975 (1975-06-01) (50 jaar oud)
Ijevan, Sowjetunie
Politieke partyCivil Contract (2013–hede)
Ander politieke
verbintenisse
My Step Alliance (2018–2021)
Way Out Alliance (2016–2018)
Armenian National Congress (2008–2012)
Impeachment-Alliance (2007)
GadeAnna Hakobjan
Kinders4
OpvoedingStaatsuniversiteit van Jerevan
ToekenningsRidder Grootkruis van die Orde van Pous Pius IX
Handtekening

Nikol Pasjinjan (Armeens: Նիկոլ Վովայի Փաշինյան, uitgespreek [nikɔl pʰɑʃinˈjɑn]; gebore op 1 Junie 1975) is ’n Armeense politikus wat sedert 8 Mei 2018 as die Eerste Minister van Armenië dien.

Pasjinjan is ’n joernalis van beroep en het in 1998 sy eie koerant gestig, wat ’n jaar later weens 'n lastersaak gesluit is. Hy is vir een jaar gevonnis weens laster teen die destydse Minister van Nasionale Veiligheid, Serz Sargsjan. Hy was die redakteur van die koerant Haykakan Zhamanak (“Armeense Tye”) van 1999 tot 2012. As ’n ondersteuner van Armenië se eerste president, Levon Ter-Petrosjan, was hy baie krities teenoor die tweede president, Robert Kosjarian, Minister van Verdediging Serz Sargsjan, en hul bondgenote. Pasjinjan was ook krities teenoor Armenië se noue bande met Rusland, en het eerder nouer betrekkinge met Turkye bevorder. Hy het ’n kleiner opposisieparty gelei in die 2007-parlementsverkiesing, en het 1.3% van die stemme ontvang.

Pasjinjan was ’n toegewyde ondersteuner van Ter-Petrosjan, wat voor die 2008-presidentsverkiesing weer betrokke geraak het in die politiek, maar verloor het teen Serz Sargsjan in wat Ter-Petrosjan en sy ondersteuners as ’n bedrieglike verkiesing beskryf het. Pasjinjan was een van die leiers van Ter-Petrosjan se ondersteuners tydens die na-verkiesingsprotesoptogte in Februarie en Maart 2008; die betogings is op 1 Maart deur veiligheidsmagte onderdruk, wat tot die dood van tien mense gelei het. Hy is skuldig bevind aan die organisering van massa-onluste en het tot middel-2009 in die geheim gelewe. Hy is tot sewe jaar tronkstraf gevonnis vir sy rol in die betogings. Hy is in Mei 2011 vrygelaat as deel van ’n algemene amnestie. In 2012 is hy verkies tot die parlement as lid van Ter-Petrosjan se breë opposisiekoalisie, die Armeense Nasionale Kongres.

Later het Pasjinjan hom op politieke gronde van Ter-Petrosjan gedistansieer en die party K’aghak’atsiakan paymanagir (Siviele Kontrak) gestig. Saam met twee ander opposisiepartye het Pasjinjan die Uitweg-Alliansie gevorm, wat byna 8% van die stemme in die 2017-parlementsverkiesing gekry het. Hy was die leier van die 2018-Armeense rewolusie wat Eerste Minister Serz Sargsjan en sy regering genoop het om te bedank. Hy is op 8 Mei 2018 deur die parlement as waarnemende eerste minister verkies en het in Desember 2018 ’n oorwinning behaal in vervroegde parlementsverkiesings.[1][2] Pasjinjan se oorwinning is aanvanklik deur sommige waarnemers as ’n verbetering in demokrasie verwelkom, terwyl ander hom as bloot ’n populis gekritiseer het.[3][4] Sy nuwe regering het verskeie liberale Westerse NGO-aktiviste in hoë posisies aangestel, asook ondersteuners van die Fluweelrewolusie wat geen vorige politieke ervaring gehad het nie.

Pasjinjan het Armenië deur die Nagorno-Karabach-konflik van 2020 gelei, die mees onlangse en belangrikste uitbarsting van geweld weens die Nagorno-Karabakh-konflik tussen Armenië met die selfverklaarde Republiek van Artsakh en sy buurland Azerbeidjan. Die oorlog, wat na 44 dae se gevegte beëindig is deur ’n drietalige wapenstilstandsooreenkoms wat Pasjinjan op 9 November 2020 onderteken het, het in groot menslike, materiële en territoriale verliese vir die Armeense kant geëindig. Pasjinjan se regering is binne Armenië gekritiseer vir sy hantering van die oorlog. Ná die oorlog is Pasjinjan daarvan beskuldig dat hy ’n verraaier is en het hy betogings en oproepe tot sy bedanking in die gesig gestaar.[5] Ten spyte van die betogings en ’n verklaring deur 40 hoë militêre offisiere wat sy bedanking geëis het (wat Pasjinjan as ’n staatsgreep-poging beskryf het), het hy geweier om politieke mag oor te gee.[6][7] Op 25 April 2021 het Pasjinjan sy formele bedanking aangekondig om vervroegde verkiesings in Junie moontlik te maak, hoewel hy as waarnemende eerste minister aangebly het tot by die verkiesing. Sy party het die 2021-verkiesing gewen en meer as die helfte van alle stemme gekry.[8]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Vonberg, Judith (8 Mei 2018). "Armenian opposition leader Nikol Pashinyan elected prime minister". CNN. Besoek op 8 Mei 2018.
  2. "Armenia election: PM Nikol Pashinyan wins by landslide". BBC News (in Engels (VK)). 10 Desember 2018. Besoek op 6 Desember 2021.
  3. "NATIONS IN TRANSIT 2020" (PDF). www.freedomhouse.org.
  4. "Former Chief of Armenian Armed Forces Lambasts Pashinyan; Calls Him a 'Populist Showman'". Hetq. 5 Junie 2021. Besoek op 22 Oktober 2021.
  5. "Rival Rallies In Yerevan As Armenia Reels From Nagorno-Karabakh Truce" (in en), RFE/RL, https://www.rferl.org/a/armenia-yerevan-pashinian-rival-rallies/30957246.html, besoek op 21 November 2020 
  6. "Armenia's armed forces demand resignation of PM and government: Ifax". Reuters (in Engels). 25 Februarie 2021. Besoek op 3 April 2021.
  7. ռ/կ, Ազատություն (25 Februarie 2021). "Armenian Military Demands Government's Resignation". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» Ռադիոկայան (in Engels). Besoek op 3 April 2021.
  8. "Armenia: Pashinyan wins election with over half the votes". www.dw.com. Deutsche Welle. 21 Junie 2021.