Gaan na inhoud

Oppergesag van die reg

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Mosaïek wat beide die geregtelike en wetgewende aspekte van die reg verteenwoordig. Die vrou op die troon hou 'n swaard vas om die skuldiges te tugtig en 'n palmtak om die verdienstelikes te beloon. Glorie omring haar kop en die aegis van Minerva dui op die wapenrusting van geregtigheid en wysheid.[1]

Die oppergesag van die reg is 'n politieke en regsideaal dat alle mense en instellings binne 'n land, staat of gemeenskap aanspreeklik is vir dieselfde wette, insluitend wetgewers, regeringsamptenare en regters.[2][3][4] Dit word soms eenvoudig gestel as "niemand is bo die wet verhewe nie" of "almal is gelyk voor die wet". Volgens Encyclopædia Britannica word dit gedefinieer as "die meganisme, proses, instelling, praktyk of norm wat die gelykheid van alle burgers voor die wet ondersteun, 'n nie-arbitrêre regeringsvorm verseker, en meer algemeen die arbitrêre gebruik van mag voorkom."[5]

Die gebruik van die frase kan na 16de-eeuse Brittanje herlei word. In die volgende eeu het die Skotse teoloog Samuel Rutherford dit gebruik om teen die goddelike reg van konings te argumenteer.[6] John Locke het geskryf dat vryheid in die samelewing beteken om slegs onderworpe te wees aan wette wat deur 'n wetgewer geskryf is wat op almal van toepassing is, met 'n persoon wat andersins vry is van beide regerings- en privaatbeperkings van vryheid. Die frase " oppergesag van die reg" is in die 19de eeu verder gewild gemaak deur die Britse regsgeleerde A. V. Dicey. Die beginsel, indien nie die frase self nie, is egter deur antieke denkers erken. Aristoteles het geskryf: "Dit is meer gepas dat die wet regeer as enige een van die burgers."

Die term oppergesag van die reg is nou verwant aan konstitusionalisme sowel as Rechtsstaat. Dit verwys na 'n politieke situasie, nie na enige spesifieke regsreël nie.[7][8][9] Afsonderlik is die heerskappy van die mens, waar een persoon of groep persone arbitrêr regeer.[10]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Cole, John et al. (1997). The Library of Congress, W. W. Norton & Company. bl. 113
  2. Sempill, Julian (2020). "The Rule of Law and the Rule of Men: History, Legacy, Obscurity". Hague Journal on the Rule of Law. 12 (3): 511–540. doi:10.1007/s40803-020-00149-9. S2CID 256425870.
  3. "Rule of Law" (in Engels). National Geographic Society. 15 Maart 2019. Besoek op 29 Januarie 2022.[dooie skakel]
  4. Hobson, Charles. The Great Chief Justice: John Marshall and the Rule of Law, bl. 57 (University Press of Kansas, 1996): volgens John Marshall, "het die opstellers van die Grondwet daardie instrument as 'n reël vir die regering van howe, sowel as van die wetgewer, oorweeg."
  5. "rule of law | Definition, Implications, Significance, & Facts | Britannica". Encyclopædia Britannica (in Engels). Besoek op 29 Januarie 2022.
  6. Rutherford, Samuel. Lex, rex: the law and the prince, a dispute for the just prerogative of king and people, containing the reasons and causes of the defensive wars of the kingdom of Scotland, and of their expedition for the ayd and help of their brethren of England, p. 237 (1644): "Die prins bly, selfs 'n prins, 'n sosiale skepsel, 'n man, sowel as 'n koning; een wat moet koop, verkoop, belowe, kontrakteer, verkoop: ergo, hy is nie regula regulans nie, maar onder die oppergesag van die reg ..."
  7. Ten, C. l (2017), "Constitutionalism and the Rule of Law" (in en), A Companion to Contemporary Political Philosophy (John Wiley & Sons, Ltd): pp. 493–502, doi:10.1002/9781405177245.ch22, ISBN 978-1405177245 
  8. Reynolds, Noel B. (1986). "Constitutionalism and the Rule of Law". All Faculty Publications (BYU ScholarsArchive). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 November 2019. Besoek op 21 Februarie 2020.
  9. "Constitutionalism, Rule of Law, PS201H-2B3". www.proconservative.net. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Maart 2018. Besoek op 12 November 2019.
  10. Paul. "Resisting the Rule of Men." . Louis ULJ 62 (2017): 333. "Ek sal sê dat ons "die heerskappy van mense" of "persoonlike heerskappy" het wanneer diegene wat die mag van die staat uitoefen nie verplig is om redes te gee aan diegene oor wie daardie mag uitgeoefen word nie - vanuit die oogpunt van die regeerdes, kan die heersers bloot optree volgens hul brute begeertes"