Polukarpus

As 'n mens kyk na wat die Skrif leer uit Jesus se eie mond, is dit duidelik dat sy opdrag aan sy volgellinge is om sy voorbeeld te volg. Trouens sê Luk. 14:27: “En elkeen wat sy kruis nie dra en agter My aankom nie, kan My dissipel nie wees nie.” Dieselfde opdrag word in Mat. 10:38 herhaal. En wanneer 'n mens die lewe en werke, asook die houding van Polukarpus, die opsiener van Smirna bestudeer, blyk een feit nie vir 'n sekonde te betwyfel nie: hierdie man het uit-en-uit Jesus se voorbeeld gevolg en sy kruis enduit gedra.

Die doel van die referaat is om 'n reis te onderneem oor wat ware Christenskap is, aan die hand van die optrede van Polukarpus, asook om kontroversie en feite rondom hom bekend te maak. Sy lewe en werke is beslis van groot belang vir die student van die kerkvaders en vir seker baie bruikbaar vir enige iemand wat in die bediening staan. Ongelukkig is daar net een volledige werk van hom wat behoue gebly het, maar dis 'n kort en kragtige werkstuk, waarvan beslis kennis geneem moet word. Daar sal ook beslis na sy martelaarskap verwys word, aangesien dit seker die belangrikste afdeling met betrekking tot 'n nabootser van Christus is. Ons het dus eintlik meer met fisiese werke (optrede) te doen as geskrewe briewe uit Polukarpus se eie pen.

Kontroversie rondom Polukarpus se geboortedatum en sterfte

Daar kan nie met sekerheid verklaar word presies wanneer Polukarpus gebore is nie. Sy martelaarskap se presiese datum word ook betwyfel. Die algemene konsensus is dat sy martelaarskap óf in 155, óf 156 nC plaasgevind het (Lightfoot 1912:185). Maar die kontroversie strek veel weier as dit: daar word ondermeer gevra waarom die frase “Katolieke kerk” dan gebruik is. Om hierdie rede voer sommige geleerdes, omdat hulle meen dit verwys letterlik na die Katolieke sekte, aan dat dit 'n later datum as 155 nC moes wees (Jackson, 1898:20). Hierdie argument val egter plat as mens in ag neem dat die woord Katholikos in Grieks verwys het na die “algemene” kerk en nie na die latere Katolieke sekte nie. Jackson staaf ook dat Polukarpus in die teks na verwys word as “Opsiener van die Katolieke kerk in Smirna” en dat daar reeds baie sektes in sy tyd was (Jackson, 1898:20). Dit is onmoontlik om vanuit hierdie standpunt 'n datum te probeer bepaal, want dit bots met al die ander inligting rondom Polukarpus. Daar word tradisioneel aanvaar dat hy 'n direkte leerling van Johannes was (Jackson, 1898:22). Hierdie standpunt oor 'n later datum ontneem hom van 'n Apostoliese kerkvader, aangesien die Katolieke kerk soos ons dit vandag ken, eers baie later ontstaan het.

Iets wat wel aandag kan geniet en daarop kan dui dat die teks later geskryf is, is die insident van die duif wat uit sy liggaam gegaan het toe hy gesterf het (Jackson, 1898:20), (Lightfoot, 1912:186). Dit is egter ook nie onmoontlik dat dit eerder bloot 'n latere toevoeging tot die teks van die Martelaarskap van Polukarpus was nie. Dus kan 'n mens aanvaar dat Polukarpus inderdaad tussen 155 en 156 nC as martelaar gesterf het.

Nou moet daar ook gevra word wanneer Polukarpus dan gebore is. As die konsensus is dat hy 155, of 156 nC gesterf het (Lightfoot, 1912:185), dan sou dit, as mens kyk na wat die teks te sê het oor sy ouderdom van 86 (Mpolu 9.2), moes hy tussen 69 en 70 nC gebore gewees het.

Maar uiteindelik is dit nie so belangrik om te weet wanneer Polukarpus gebore is en gesterf het nie; die belangrikheid lê daarin dat hy wel geleef het en wel gemartel is én enduit volhard het; die bewyse daarvan is onmisbaar. So vroeg as 165 nC was Lucianus bekend met die dokument van Polykarpus se martelaarskap. Sowat 'n kwart-eeu na die gebeure plaasgevind het, het Irenaeus en 'n bietjie later Polkartes, duidelike getuienis oor die dokument gelewer (Lightfoot, 1912:185). Daar is dus voldoende bewyse dat Polukarpus wel 'n marteldood gesterf het en dit is dus voor-die-hand-liggend dat hy geleef het.

Oor Polukarpus se lewe

Vroeë lewe

Daar is ongelukkig bitter min oor Polukarpus se lewe bekend.  Sy naam is Grieks en beteken letterlik “baie vrugte”.   Die sogenaamde Pionian “lewe,” is totaal onbetroubaar in meeste opsigte:  dit bevat ongewone bonatuurlike gebeure, aanhalings uit dokumente wat nie bestaan nie, ens (Jackson,, 1898:22), (Lightfoot,, 1912:187).  Daar is egter wel sekere elemente waarin daar wel waarheid steek (Jackson,, 1898:22).  Hierdie elemente sal vervolgens bespreek word.

Daar word tradisioneel aanvaar dat hy as klein seuntjie as 'n slaaf verkoop is aan 'n vooraanstaande, ryk weduwee met die naam Callisto wat hom as haar eie seun grootgemaak het (Jackson, 1898:22). Min is bekend oor sy bekering, maar daar kan aanvaar word dat hy sy lewe lank 'n Christenskap was as hy verklaar dat hy Christus al 86 jaar lank dien (Mpolu. 9.2) Soos vroeër vermeld, was hy direk in kontak met die Apostel Johannes en het hy onder hom geleer. Johannes was waarskynlik ook die man wat hom as opsiener van Smirna aangestel het en het hom as sy eie seun liefgehad (Jackson, 1898:22). Smirna is vandag in die moderme tyd Izmir, Turkye.

Was Polukarpus 'n eienaar van eiendom?

Dat Polukarpus 'n man was wat eiendom besit het, is nie te betwyfeld nie, veral omdat die slawe genoem word in die brief oor sy martelaarskap. Daar word ook aanvaar dat die huis waarin hy vir die soldate gewag het om hom te kom arresteer, waar hy ook offsiere hospitaliseer het, sy eie was (Jackson,, 1898:22-23). Volgens Wake het Callisto na haar dood alles aan hom agtergelaat. Sy was goed gevestig en Polukarpus sou beslis ook goed gevestig gewees het indien sy alles aan hom nagelaat het. Wake brei egter verder uit deur te sê dat polukarpus nie hierdie eiendomme tot voordeel van homself gebruik het nie, maar gesorg het dat hy die help wat in nood verkeer (Wake, Internet).

Het polukarpus werklik so baie geskryf?

Daar word beweer dat Polukarpus “baie” briewe, seremonies ens geskryf het en dat al hierdie werke deur sy volgers vernietig was tydens sy martelaarskap. Hieroor is daar egter twyfel; dit blyk onwaarskynlik. Die rede wat Jackson hiervoor aanvoer is dat daar geen bewyse binne die teks van Polukarpus se bestaande brief aan die Filippense is dat hy wel 'n goeie kennis van literatuur gehad het nie. Sy konstruksie was ook nie juis diê van 'n begaafte literatuurkundige nie. Maar, sê Jackson, dis ook nie onmoontlik dat die bestaande brief wel een uit 'n hele paar briewe kon gewees het nie (Jackson,, 1898:23).

Waarvan 'n mens egter wel doodsekerheid kan hê is dat Polukarpus die Bybel baie goed geken het: hy haal in sy bestaande kort brief keer op keer byna direk uit die Nuwe Testament aan en gebruik sy kennis van die Skrif om sy menings te staaf. Miskien is dit juis 'n bewys dat hy nie baie geskryf het nie, maar wel baie die Woord gelees en gehoor het en dit sy eie gemaak het. Al die kerkvaders moes gewoonlik die tekste uit hul koppe leer en het nie toegang tot Google en Internet bronne gehad om gou iets te gaan nalees as hul nie self die tekste besit het nie. Mens kan vir seker aanvaar dat Polukarpus baie van sy kennis oor die Woord van Johannes verkry het.

Was Polukarpus getroud?

Oor hierdie vraag is daar gelyke, dog karige bewyse van ontkenning én bevestiging. 'n Stelling in Ignatius se brief aan Polukarpus word deur geleerdes verskillend interpreteer: die een groep meen dat Ignatius daarop sinspeel dat Polukarpus ongetroud was; die ander groep meen dat die betrokke lesing nie na Polukarpus self verwys nie (Jackson,, 1898:23).

Die feit dat die vrou Ale in Ignatius se brief aan Polukarpus (viii), asook sy brief aan die mense van Smirna (xiii) gegroet word, maak 'n deur op 'n klein skrefie oop dat sy dalk Polukarpus se vrou was.  Dit was in die twede eeu nC nog glad nie vreemd vir 'n opsiener om getroud te wees nie en dus skyn daar geen rede te wees waarom Polukarpus hom nie in die huwelik sou verbind het nie (Jackson,, 1898:23).  

Soos vroeër gemeld is, is die bewyse na beide kante toe egter só karig dat daar nie met sekerheid na enige kant toe gegaan kan word nie. Dit blyk dus 'n onopgeloste vraagstuk te wees . Dis ook nie so belangrik om te weet nie, maar tog baie interessant dat daar soveel onsekerheid hieroor bestaan.

Vriendskappe met ander kerkvaders

Oor vriendskappe met ander kerkvaders is daar maar min te sê. Die drie beroemde Apostoliese kerkvaders waarmee Polukarpus wel bevriend en bekend was, was Klemens van Rome, Ignatius van Antiogië en Papias van Hierapolis (Jackson, 1898:24)

Eersgenoemde is lank voor Polukarpus se besoek aan Rome oorlede en daarom is dit onwaarskynlik dat hierdie twee groot vaders mekaar persoonlik geken en ontmoet het. Daar bestaan egter geen twyfel dat Polukarpus wel vertroud was met Klemens se brief aan die Korintiërs nie (Jackson, 1898:24). Soos reeds vroeër vermeld, het Ignatius ook aan Polukarpus geskryf en die feit dat hy bekend was met ander mense by Polukarpus, mag dalk 'n aanduiding wees dat hy Polukarpus wel persoonlik geken het (Jackson, 1898:23). Nog 'n aanduiding dat Ignatius en Polukarpus mekaar moontlik goed geken het, is die feit dat Ignatius in sy brief Polukarpus aanmoedig tot volharding en sy vroomheid bewonder (Jackson, 1898:7).

Papias, volgens Irenaeus ook 'n leerling van Johannes, het net 241 km (150 myl), van Polukarpus af gebly. Dit is dus baie onwaarskynlik dat dië twee Apostoliese Kerkvaders nie met mekaar in kontak gekom en mekaar goed geken het nie (Jackson, 1898:24).

Wat Polukarpus geleer en voorgestaan het

Dit is ongetwyfeld baie duidelik dat Polukarpus, as leerling van Johannes en op grond van sy brief aan die Fillippense, 'n groot voorstaander van die Woord was en dat hy daarvolgens geleer het. Soos reeds vroeër vermeld, is hierdie enigste brief wat ons van Polukarpus het, kort maar kragtig. Enigie iemand wat hierdie brief sou lees, sal onmiddellik die Nuwe Testament daarin raaksien. Soveel so dat Thiel aanvoer dat, hoewel daar verskille onder geleerdes bestaan oor hoeveel boeke van die Nuwe Testament Polukarpus aanhaal, hy in hierdie klein briefie van slegs 14 kort hoofstukke, al 27 boeke van die Nuwe Testament aanhaal, hetsy direk, of anders verwoord (Thiel, Internet).

Thiel voer verder aan dat, volgens Ibid en Irenaeus (Adversus boek III) daar aanvaar word dat Polukarpus die eerste Christenleier was wat Rome besoek het juis met die oog op die verkeerde pad en valse leerstellings, wat daar begin kop uitsteek het. Die groot kwaadstokers was onder meer die opsiener van Rome, Marcion en Valentianus. Polukarpus het ten doel gehad om hulle te konfronteer en die mense terug te bring na die ware Christenleer. Selfs in sy eie brief – dié aan die Fillippense – is dit baie duidelik dat hy min tyd gehad het vir mense wat openlik die Evangelie ontken en die bestaan van Christus, sy opstanding en die kruis. In sy eie woorde noem Polukarpus hierdie mense “die eersgeborenes van Satan” ( Polu. 7.2) (vergelyk 1 Joh. 3:8). Hy het dus baie sterk klem gelê op net één pad, die pad wat deur die Bybel vanuit die mond van Christus aangewys is. Soos mens hieruit kan aflei, het hy hom daarvoor beywer om nie net heidene nie, maar ook valse profete vas te vat en hul dissipels na die regte pad toe te lei.

Die belang van Polukarpus se werke

Daar kan sekerlik met reg gevra word: waarom staan hier “werke” as daar slegs een volledige werkstuk van Polukarpus oorgebly het? Soos vroeër gesê, mag daar net een werk wees, maar kan elke Christen vir seker baie leer uit die optrede van Polukarpus, wat wel bekend is. Daar moet egter onthou word dat hierdie een brief van onskatbare waarde vir die Christendom is en vir seker nie misgekyk kan word nie. Vervolgens sal daar op die martelaarskap van Polukarpus ingegaan word om 'n breër prentjie te vorm van hoe hy 'n ware nabootser van Christus was. Soos in die begin gesê, is sy werke meer op optrede gebasseer as skryfmateriaal. Daarom sal sy martelaarskap nie apart van die belang van sy werke staan nie, maar as 'n onderafdeling daarvan dien.

Die agtergrond van Polukarpus se martelaarskap

Die tyd wat gereken word as die tyd waarin Polukarpus se martelaarskap plaasgevind het, was oor die algemeen eintlik 'n baie vreedsame tyd vir Christene: iewers rondom 125 nC het Hadrianus die Romeine belet om Christene sommer net onskuldig dood te maak. Hulle moes eers skuldig bevind word voordat daar opgetree kon word en niemand wou dit sommer waag om teen die keiser in te gaan nie (Friend, 2012:2). Hadrianus was, wat die vervolging betref, byna die enigste heiden keiser met 'n kop op sy skouers; hy het besef dat dit bloot onnodige bloedvergieting van onskuldige mense was. Dit wil voorkom of, na sy dood in 138 nC, daar nie dadelik 'n omkeer in die behandeling van die Christene gekom het nie en bitter min martelaarskappe is opgeteken tussen 125-160 nC (Friend, 2012:2). Een daarvan, was egter dié van Polukarpus in 155, of 156 nC.

Polukarpus word gesoek en gevind

Die Romeine, op grond van dat Polukarpus 'n Christenleier was en dus die Pax Romana bedreig het deur nie aan die keiser en hul gode te offer nie, het angstig na Polukarpus begin soek ( Mpolu, 6.1)

Hy was al baie oud, 86 jaar ( Mpolu, 9.3), en mens kan nie help om te wonder watse gevaar hy nou eintlik vir die magtige Romeinse Ryk inhou nie.  

Uit besorgtheid het die meerderheid van sy vriende hom aangeraai om pad te gee uit die stad en weg te kruip. Hoewel hy nie ontsteld was toe hy van ander vervolgings hoor nie, het hy tog na 'n plaas gevlug op sy vriende se aandrang ( MPolu, 5.1). Twee jong manne het egter, nadat hulle gemartel is, die geheim van waar Polukarpus wegkruip aan die soldate bekend gemaak (Mpolu, 6.1 ). Dit was nie vir Polukarpus moontlik om vir ewig weg te kruip nie, maar wat opvallend en baie ontstellend is, is dat dié twee jong manne, wat hom verraai het, mense uit sy eie huishouding was. Die skrywers van sy martelaarskap voer aan dat hierdie mense dieselfde straf as Judas sou ontvang (Mpolu, 6.2). Hulle het hom toe sonder moeite opgespoor, met volle wapenuitrusting aan, asof hulle teen 'n rower optrek ( Mpolu, 7.1).

Oorenkomste tussen Jesus se optrede en dié van Polukarpus

Volgens die teks van die martelaarskap van Polukarpus, was dit baie duidelik dat baie Christene hulself vrywilliglik oorgegee het om gemartel te word. Quintis, die slegte voorbeeld uit die geskiedenis, het egter gewys waarom die gemeente in Smirna nie aan hierdie soort uitspattigheid wou deelneem nie: Quintis het baie bang geword toe hy die wilde diere sien en toe sommer daar-en-dan sy geloof afgesweer en geoffer. Om hierdie rede, sê die gemeente van Smirna, gee hul nie hulself vrywilliglik oor nie; hul staaf dit selfs sterker deur te sê dat die Evangelie nie soiets leer nie (Mpolu, 4.1

Polukarpus, daarinteen, het nes Jesus, gewag dat hulle hom gevange moes neem; hy het nie sy dood gesoek nie ( Mpolu, 1.2). Hy het 'n droom gehad waarin hy gesien het hoe sy kussing deur vuur verteer word. Toe het hy omgedraai en aan dië wat saam met hom was gesê: “Ek gaan lewendig verbrand word” (Mpolu, 5.2 ). Dus het hy, net soos Jesus, presies geweet deur die genade van God, hoe hy te sterwe sou kom. Dit is nie moontlik om hierdie stuk te lees sonder om hoendervleis te kry nie – min mense sou bereid wees om net eenvoudig daar op te staan en die reis voort te sit... Dieselfde krag wat Jesus gedra het om sy vreeslike pad te stap, het Polukarpus gevul en daarmee was hy tot alles in staat deur Christus wat hom krag gegee het (Vlg. Fil. 4:13).

Ook het Polukarpus, toe hy die kans gehad het om te vlug na die soldate hom wou vang, net soos Christus gesë: “Laat die wil van God geskied” ( Mpolu, 7.1) (Vlg Matt. 26:39, Luk. 22:42). Ook het Polukarpus baie rustig voorgekom toe die soldate hom vang. Soveel so dat hulle verbaas was oor sy rustigheid en hoë ouderdom en kon hulle nie help om te wonder waarom só 'n groot bohaai opgeskop is om so ou man te vang nie (Mpolu, 7.2 ). Jesus het, ten spyte van die voorafgaande stryd wat Hy ervaar het, so rustig vir Judas gesê: “Vriend, waarvoor is jy hier?” (Vlg. Matt. 26:50). Polukarpus het ook die soldate met lof ontvang en selfs vir hulle iets te ete en te drinke voorgesit (Mpolu, 7.2). Jesus het een van die dissipels beveel om sy swaard te bêre ( Vlg Mat. 26:52, Luk. 22:51). Hy wou dus ook geen kwaad aan die soldate gedoen gehad het nie.

Jesus wou van die skare weet of hulle Hom, die onskuldige, soos 'n rower gevange wou neem (Vlg Mat. 26:55), net soos die teks vermeld oor hoe Polukarpus gevange geneem is asof hy 'n groot misdadiger was (Mpolu, 7.1). Polukarpus het ook, nadat die soldate hom gevang het hulle versoek om hom 'n uur te gee om te gaan bid ( Mpolu, 7.2). Soos Jesus gebid het voor sy arrestasie (vlg Mat. 26:39, Luk. 22:42 ). In sy gebed het Polukarpus aan almal gedink wat hy al gesien het: klein, groot, vooraanstaandes, nie-vooraanstaandes, asook aan die hele kerk reg oor die wêreld. Hy was so vol van die genade van God dat hy vir twee ure na sy gebed nie kon stilbly nie en baie van die manne was spyt dat hulle só Godvresende man uitgelewer het ( Mpolu, 7.2). Dit herrinner aan Judas, wat ook spytgekry het toe hy hoor Jesus is gevange geneem; hy het goed geweet dat hy 'n onskuldige man veraai het (Vlg Mat. 26:3-5 ).

Voordat Polukarpus finaal gedood is, moes hy ook op 'n ander wyse pyn ervaar, net soos Jesus eers geslaan en gespot is (Mat. 26:26-30 ). In Polukarpus se geval, het die polisiehoof, Herodes en sy vader, Nikolas, hulle vervies toe Polukarpus geweier het om aan die keiser te offer. Hulle wou weet wat nou so sleg daaraan is om te sê: die keiser is here. Toe Polukarpus antwoord na hy lank niks gesê het nie, was sy woorde eenvoudig, maar beslis: “Ek is nie van plan om te doen wat julle van my vra nie” Toe breek die twee wrede Romeine se woede en hulle laat Polukarpus met 'n vreeslike spoed uit die koets klim. Soveel so, dat hy met die uitklim, sy maermerrie beseer het. Hy het egter vinnig aagestap, sonder om om te draai, asof hy nie beseer was nie (Mpolu, 8.2 en 8.3). Dis maar 'n baie klein marteling teen die géseling van Jesus, wat onherkenbaar as mens was (vlg Jes 52:14), maar daar steek tog 'n klein ooreenkoms in: beide is voor hul finale dood seergemaak.

Net soos wat Jesus nie bereid was om God te verloën daar in Getsemane, of op een of ander stadium nie, was Polukarpus ook nooit van plan om dit te doen nie. Toe die goewerneur hom die opdrag gee dat hy “tot bekering” moet kom en “weg met die goddeloses” moes sê, het Polukarpus gesug, met 'n streng gesig na die skare van wettelose heidene gekyk, sy hand oor die skare gewaai en gesê: “Weg met die goddeloses!” ( Mpolu, 9.2). Die Goewerneur se “godeloses” wat hy wou weg spreek, was dié wat nie die Keiser aanbid nie; Polukarpus sê egter dat die ware godeloses die goewerneur self en die skare is. Lightfoot se verwoording beskryf hierdie heidene mooi; hy vertaal “godeloses” met “ateïste”. Net soos Polukarpus die skare as godeloses, hoewel in 'n groot mate agv die goewerneur, verwys Jesus na die Fariseërs as “die addergeslag” (volg. Mat. 12:34).

Maar die goewerneur het aanhou soebat en Polukarpus beveel om te sweer en hy sal hom vrylaat, dat hy Christus moes vervloek. Hierdie frase kom in sommige tekste (soos dië van Luke), nie voor nie, maar dis 'n logiese afleiding om te maak dat dit wel was wat die goewerneur versoek, te oordeel aan Polukarpus se bekende belydeins: “86 jaar lank dien ek hom en hy het my nog geen leed aangedoen nie. Hoe kan ek my Koning wat my gered het, vervloek?” ( Mpolu, 9.3). Hier is die teks van Luke ook interessant teenoor Lightfoot s'n: Luke se teks bevat nie die woord “tagtig” nie, maar lees “ses jaar”. Dit is egter onmoonltik dat Polukarpus, wat vir heelwat meer as 6 jaar opsiener van Smirna was, bloot vir só 'n kort tydjie 'n dienaar van Christus was. Dus is Lghtfoot se teks in hierdie opsig beslis korrek: dit moet wees “ses-en-tagtig jaar” en nie “ses” nie. Jesus was wel nooit gevra om God te vervloek nie, maar dis vir seker so dat, indien Hy dit wel gevra was, Hy dit ook nie sou doen nie; daarom het Polukarpus sterk gestaan met die wete dat hy Jesus bo mense moet stel.

Die goewerneur het nog 'n taamlik lang gesprek met Polukarpus gevoer, hom probeer bangpraat dat hy wilde diere het waarvoor hy hom sou gooi as hy nie tot bekering kom nie. Maar Polukarpus het 'n pragtige en geweldig kragtige stelling gemaak; “Om te bekeer van beter na die slegste, is nie hoe ons geleer is nie.” Toe dreig die goewerneur hom met vuur en hy maak nog 'n kragtige stelling: “Jy dreig my met vuur wat 'n tydjie lank brand en dan uitdoof, maar jy is blind vir die ewige vuur wat die godeloses gaan verteer.” Verder sê hy: “Maar waarom stel jy nog uit? Maak wat jy wil!” (Mpolu, 11). Die groot ooreenkoms hier is dat Jesus ook al moedeloos was om met die ongelowiges te redeneer oor hul verkeerde pad (Vlg Mat. 12:34).

Hiedie woorde het Polukarpus heeltemal die woede van die goewerneur op die hals gehaal. Dinge het nou vinniger gebeur as wat woorde kon vertel. Die brandstapel is gereedgemaak en Polukarpus, met onverklaarbare vreugde en opgeruimdheid gevul, het self sy klere uitgetrek en sy eie skoene. Hy was nie gewoond daaraan nie; almal het altyd gekompeteer oor wie eerste aan sy liggaam sou raak as hul hom daarmee help. Hy was met groot respek behandel vir sy heilige lewe, selfs voor hy grys geword het. Hulle wou hom aan die brandstapel vas spyker, maar hy het hulle gevra om hom te laat staan; Jesus, die Een wat hom krag sal gee om die vuur te weerstaan, sal hom ook krag gee om op die brandstapel te bly, sonder die sekuriteit van die spykers waaroor hulle nou so gaande is (Mpolu, 13 ).

Hier is dus geweldig baie ooreenkomste tussen hoe Jesus opgetree het en die optrede van Polukarpus:  hoegenaamd geen verset nie, geen poging om God te verloën nie, geen kwaadpratery teenoor die heidene nie.  Vervolgens gaan daar gekyk word na sommige wonderbaarlike elemente tydens die martelaarskap van Polukarpus en ook na die grootste ooreenkoms tussen sy martelaarskap en die van Christus, waarvan reeds in 'n groot mate kennis geneem is, nl volharding.

Wonderbaarlike elemente in Polukarpus se martelaarskap

Mens kan vir seker sê die droom oor sy dood wat hy gehad het, was 'n wonderwerk van God en genade om dit aan hom bekend te maak (vlg ook Mpolu, 12.3 ). Toe Polukarpus die stadion ingeloop het – en dit is seker die grootste wonderwerk – het daar 'n stem uit die hemel gekom wat gesê het: “Wees sterk Polukarpus en wees moedig!” Niemand het gesien wie was die spreker nie, maar al die gelowiges wat daar teenwoordig was, het self die stem gehoor ( MPolu, 9.1). 'n Mens kan sonder twyfel aanvaar dat dit die Heilige Gees was wat Polukarpus bemoedig het. Daar is egter nog een wonderbaarlike element wat doelbewus sal oorstaan tot die volgende punt – miskien net so groot soos die stem uit die hemel.

Polukarpus – 'n ware nabootser van Christus

En só is die onskuldige Polukarpus, ongetwyfeld een van die grootste kerkleiers ooit, toe na sy versoek om hom netso te los bloot vasgebind, op die brandstapel geplaas en die brandstapel is aangesteek, nadat hy nog 'n slag 'n pragtige gebed gebid het. Maar toe gebeur iets vreemds: die vlamme gaan soos die seil van 'n skip rondom Polukarpus en wou hom nie brand nie... 'n Offisier word toe beveel om hom in die sy te steek met 'n swaard. Hy doen dit toe en toe die bloed uit Polukarpus se sy stroom, het dié die vuur aan die brand gesteek, sodat dit sy liggaam verbrand het ( Mpolu, 15.2). Die skare was verstom oor die verskil tussen die heidene en die gelowiges. Die Christene is egter, omdat die Jode die skare beïnvloed het, nie toegelaat om Polukarpus se liggaam self weg te neem nie. Die Jode het, uit pure onkunde, van die waansinnige standpunt uitgegaan dat netnou begin die Christene die gekruisigde een verlaat en hierdie man aanbid (Mpolu, 17.2) Toe die Romeine merk die Jode is die meerderheid, het hul dus sy liggaam in die middel van die stadion geplaas en heeltemal verbrand, sodat die Christene slegs sy bendere kon optel (Mpolu, 18.1 en 2).

Polukarpus, die ware nabootser van Christus, is op dié wrede, godelose, hiedense manier huis toe. Die enigste wesenlike verskil tussen sy gehoorsaamheid aan God en dié van Christus, was die manier van teregstelling: Christus aan die kruis, Polukarpus deur vuur.

Slot

Só is dan aan die kerk op daardie stadium en aan alle Christene deur die eeue heen bewys: as daar een man is wat enduit volhard het en 'n ware nabootser van Christus genoem kan word, is dit Polukarpus, die opsiener van Smirna. Hy was 'n nabootser, soos die Woord beveel en ook die brief van sy martelaarskap duidelik getuig (Vlg. Mpolu, 1.2) Hy het, soos Jesus in Lukas 14:27 en Mattheus 10:38 beveel het, sy kruis nie net opgeneem nie, maar dit enduit gedra. Die hoop word hiermee uitgespreek dat elkeen, wanneer hul in 'n soortgelyke situasie kom en van verwag word om Christus te verlvoek, dieselfde woorde sal spreek: “Hoe kan ek my koning wat my gered het, vervloek?” (volg). Christenskap is kruisdra, Christenskap is volharding, Christenskap is eerste bo alle dinge, soos Polukarpus aan ons bewys het. Hy word nie verniet deur die geliefdes van sy gemeente as die “bewonderenswaardige Polukarpus” genoem nie (Mpolu, 5.2P. Sy leuse was eenvoudig, maar kragtig: “Maak nie saak wat nie, ek gee God die eer en kies hom bo alles, selfs my eie lewe.”

Bronnelys

• Jackson, B, 1898, St. Polycarp Bishop Of Smyrna
• Lightfoot, J.B. 1912, The Apostolic fathers
• Friend, WCH, Persecution In The Early Church
• http://logosresourcepages.org/History/polycarp.htm

(Nie alle inligting is betroubaar nie, maar daar is wel betroubare stukke).

• http://www.cogwriter.com/cogwriter.htm

(Thiel, B: Polycarp's letter to the Philippians