Proporsie (kuns)
Alhoewel daar groot variasies in die anatomiese verhoudings onder mense is, is daar baie standaardverwysings van proporsies wat universeel in kuns, meting, of medisyne gebruik word.
In meting, word liggaamlike proporsies word dikwels vergelyk met standaard afmetings wat aan liggaamsdele gekoppel kan word. 'n El, is ongeveer die lengte van ses handpalms en 'n span is ongeveer nege duim.
Net so, in kuns, is liggaamlike proporsies die studie van die verhouding van die menslike of dierlike liggaamsdele tot mekaar en as 'n geheel. Hierdie verhoudings word toegepas met die teken van 'n figuur, maar mag afwyk as gevolg van neutralisering, styl of idealisering om 'n spesifieke estetiese beeld oor te dra.
Basiese beginsels van menslike proporsies
[wysig | wysig bron]Met die teken van 'n figuur is dit belangrik om die menslike figuur in proporsie te teken. Alhoewel daar verskille is, pas alle figure min of meer in 'n standaard reeks. In die verlede het kunstenaars figure op 'n geïdialiseerde wyse probeer uitbeeld, om nuwe standaarde te skep en dit het ook aansienlik verskil van periode tot periode. By moderne figuursketse, is die basiese maatstaf die kop, waarvan die afstand van die bokant van die kop tot by die ken gemeet word. Hierdie afmeting is redelik standaard en word al vir 'n wyle deur kunstenaars gebruik om die proporsies van die menslike figuur uit te beeld. In Antieke Egiptiese kuns, was die maatstaf die vuis. Van die grond tot bo by die haarlyn, moes die totale afmeting van die liggaam uit 18 vuiste bestaan. Dit was vir minstens 3000 jaar die gebruik, tot en met die koms van Alexander die Grote.[1]
Die afmetings wat gebruik word in figuurtekening is:
- 'n Gemiddelde persoon is gewoonlik 7-en-'n-half koppe hoog (insluitend die kop).
- 'n Ideale figuur is opgestel op 8-koppe hoog.
- 'n Heldhaftige figuur, soos met die uitbeelding van gode en superhelde, is agt-en-'n-half koppe hoog. Die bykomende lengte is as gevolg van 'n groter bors en langer bene.
Westerse ideaal
[wysig | wysig bron]Been-tot-liggaam-verhouding
[wysig | wysig bron]'n Pools studie het getoon dat langer bene as meer aantreklik beskou word.[4] Die studie se resultate kan moontlik spruit uit die invloed van langbeen modelle op die loopplank.[5]
Nog 'n studie met behulp van Britse en Amerikaanse deelnemers het getoon dat figure met dieselfde been en bolyf grootte, gesien word as die mees ideale figuur[6]
'n Studie wat gedoen is op Amerikaanse mans en vroue het getoon dat daar 'n voorkeur vir mans met langer bene is en vir vroue wie se bene 40% langer as die res van hul lywe is. Die navorser het tot die gevolgtrekking gekom dat hierdie voorkeur beïnvloed kan wees deur die feit dat die Amerikaanse kultuur vroue met langer bene as meer aantreklik vind.[7] Die Swami et al. studie was gekritiseer vir die gebruik van 'n foto van die dieselfde persoon, waar die bene digitaal verleng is, as onrealisties.[8]
Nog 'n algemene meting van wat verband hou met been-tot-liggaam-verhouding is sit-hoogte verhouding (SHV). Die sit hoogte verhouding is die verhouding van die kop, plus die ruggraat lengte se totale hoogte wat hoogs gekorreleer word om been-tot-liggaam-verhouding te kry. SHV verskil van generasie tot genarsie. Daar is bevind dat individue wat stam uit Afrika, 'n gemiddelde langer beenmate het as byvoorbeeld die van Europese afkoms. gevind om te wees baie verskillende tussen individue van verskillende afkoms.[9] 'n Studie in 2015 het aan die liggekom dat die verskille te wyte is aan genetiese verskille en dat die verskille tussen Europese en Afrika persone se SHV verskil met een groot standaard afwyking.[10]
Gespierde mans en skraal vroue
[wysig | wysig bron]'n 1999 studie het bevind dat die heldhaftige aksiefigure se spiermassa aansienlik gegroei het oor die jare heen. Hedendaagse figure is baie meer gespierd en dit reflekteer die ideaal van hoe mans moet lyk. Aan die vroulike kant word poppe al hoe skraler om die ideale skraal vrou van die samelewing te weerspieël.[11]
In kuns
[wysig | wysig bron]Die antieke Griekse beeldhouer, Polykleitos (c.450 - 420 v.C.), was bekend vir sy ideale proporsionele verhouding, Doryphoros, en hy het 'n invloedryke Canon geskryf waar die proporsies/verhoudings van sy beeld die uitvloeisel van sy teorie was.[12]
Die Canon pas basiese Wiskundige konsepte toe van Griekse Meetkunde, soos verhouding, proporsie en symmetria (Grieks vir "harmonieuse verhoudings") waar 'n sisteem ontwerp word waar die mens beskryf kan word deur 'n reeks meetkundige prosesse.
Polykleitos maak gebruik van die distale falanks van die pinkie as die basiese module vir die bepaling van die proporsies van die menslike liggaam. Die afmeting van die pinkie word deur √2 verwerk om die ideale grootte van die ander litte te kry, soos die hand, voorarm en bo-arm.[13]
Leonardo da Vinci het geglo dat die ideale menslike verhoudings bepaal word deur die harmonieuse verhoudings, wat hy geglo het die heelal, soos wat die ideale man sou pas netjies in 'n sirkel soos uitgebeeld in sy befaamde tekening van die Vitruviaanse man (c. 1492).[14]
Leonardo se inligting wat opgeteken is oor relatiewe liggaam proporsies – vergelykings met die hand, voet, en ander funksie se lengtes na ander dele van die liggaam – is meer as die werklike metings. Hy het groot volumes kennis neergepen en was ook lief vir klein sketse. Na 1490 het hy lywige manuskripte, insluitend studies oor proporsies, agtergelaat. Hierdie is later versamel en na Engels vertaal deur Jean Paul Richter en gepubliseer in 1883.
Avard T. Fairbanks het in vyf universiteite onderrig. Sy studie oor proporsies is gebruik vir onderrig. Die belangrikste manlike en vroulike illustrasies (1936) is opgestel om Leonardo se stelsel van relatiewe proporsies te vergesel. Hy het meer as 100 openbare monumente opgerig oor die verloop van sy 75 jaar loopbaan. Sy seun, Eugene F. Fairbanks, het boeke publiseer gebaseer op sy studie asook sy eie studie op proporsies van kinders.
Bykomende beelde
[wysig | wysig bron]-
'n 1½-jarige kind
-
'n Volwasse man
-
Menslike porporsies verander met ouderdom
-
Tekeninge wat deur Avard T. Fairbanks ontwikkel is tydens sy loopbaan. Hierdie tekening is in Eugene F. Fairbank se boek gebruik wat handel oor menslike porporsies. [15]
-
Avard Fairbanks se tekeninge van die manlike nek en kop, 1936
-
Avard Fairbanks se tekeninge van die vroulike nek en kop, 1936
-
Die groei en porporsies van kinders van verskillende ouderdomme
Bibliografie
[wysig | wysig bron]- Bammes, Gottfried: Studien zur Gestalt des Menschen. Verlag Otto Maier GmbH, Ravensburg 1990, ISBN 3-473-48341-9.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Smith, W. Stevenson, and Simpson, William Kelly. The Art and Architecture of Ancient Egypt, pp. 12-13 and note 17, 3rd edn. 1998, Yale University Press (Penguin/Yale History of Art), ISBN 0300077475
- ↑ Pallett. "New "Golden" Ratios for Facial Beauty".
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(hulp) - ↑ Prokopakis. "The golden ratio in facial symmetry".
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(hulp) - ↑ "Adaptive preferences for leg length in a potential partner". Evolution and Human Behavior. 29 (2): 86–91. 2008. doi:10.1016/j.evolhumbehav.2007.09.002.
- ↑ "Attractiveness of Legs Length in Poland and Great Britain". Journal of Human Ecology. 31 (3): 145–149. 2017. doi:10.1080/09709274.2010.11906309.
- ↑ "The influence of leg-to-body ratio (LBR) on judgments of female physical attractiveness: Assessments of computer-generated images varying in LBR". Body Image. 7 (1): 51–5. 2010. doi:10.1016/j.bodyim.2009.09.001.
- ↑ "The leg-to-body ratio as a human aesthetic criterion". Body Image. 3 (4): 317–23. 2006. doi:10.1016/j.bodyim.2006.08.003.
- ↑ "The effect of leg length on perceived attractiveness of simplified stimuli". Journal of Social, Evolutionary, and Cultural Psychology. 3 (3): 233–50. 2009. doi:10.1037/h0099320.
- ↑ "Leg length, body proportion, and health: a review with a note on beauty". Int J Environ Res Public Health. 7 (3): 1047–75. Maart 2010. doi:10.3390/ijerph7031047.
- ↑ "Genome-wide Analysis of Body Proportion Classifies Height-Associated Variants by Mechanism of Action and Implicates Genes Important for Skeletal Development". The American Journal of Human Genetics. 96 (5): 695–708. doi:10.1016/j.ajhg.2015.02.018.
- ↑ Pope, Harrison (26 Mei 1998). "Evolving Ideals of Male Body Image as Seen Through Action Toys". International Journal of Eating Disorders. 26 (1): 65–72. doi:10.1002/(sici)1098-108x(199907)26:1<65::aid-eat8>3.3.co;2-4.
- ↑ "Polykleitos of Argos," One Hundred Greek Sculptors: Their Careers and Extant Works". Journal of Hellenic Studies. 98: 122–131. November 1978. doi:10.2307/630196.
- ↑ "The Canon of Polykleitos". American Journal of Archaeology. 79: 307–321. Oktober 1975. doi:10.2307/503064.
- ↑ "Universal Leonardo: Leonardo Da Vinci Online › Essays." Universal Leonardo: Leonardo Da Vinci Online › Welcome to Universal Leonardo. Web. 22 Apr. 2010. <http://www.universalleonardo.org/essays.php?id=563>.
- ↑ Fairbanks, Eugene F. (2011). Human Proportions for Artists. Bellingham, WA: Fairbanks Art and Books. ISBN 978-1467901871.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Deriabin, V. E. (1987). "Age-related changes in human body proportions studied by the method of principal components". Nauchnye Doklady Vysshei Shkoly. Biologicheskie Nauki (1): 50-55. PMID 3828410.
- Bogin, B; Varela-Silva, M. I. (2010). "Been lengte, liggaam verhouding, en gesondheid: 'n oorsig met'n nota op die skoonheid". International Journal van die Omgewing Navorsing en Openbare Gesondheid. 7 (3): 1047-75. doi:10.3390/ijerph7031047. PMC 2872302. PMID 20617018.
- Chan, Y; Salem, R. M.; Hsu, Y. H.; McMahon, G; Pers, T. H.; Vedantam, S; Esko, T; Guo, M. H.; Lim, E. T.; Giant, Consortium; Franke, L; Smith, G. D.; Strachan, D. P.; Hirschhorn, J. N. (2015). "Genoom-wye Analise van die Liggaam Verhouding Klassifiseer Hoogte-Verwante Variante deur die Meganisme van Aksie en Impliseer Gene Belangrik vir Skeletale Ontwikkeling". Die Amerikaanse Joernaal van die Menslike Genetika. 96 (5): 695-708. doi:10.1016/j.ajhg.2015.02.018. PMC 4570286. PMID 25865494.
- Alley, Thomas R. (Feb 1983). "Growth-Produced Changes in Body Shape and Size as Determinants of Perceived Age and Adult Caregiving". Die Kind Se Ontwikkeling. 54 (1): 241-248. doi:10.2307/1129882. JSTOR 1129882.
- Pittenger, John B. (1990). "Body proportions as information for age and cuteness: Animals in illustrated children's books". Persepsie & Psychophysics. 48 (2): 124-30. doi:10.3758/BF03207078. PMID 2385485.
- Die verandering van die liggaam proporsies tydens die groei Geargiveer 27 Maart 2017 op Wayback Machine