Rønne
Rønne | |
---|---|
Dorp | |
![]() | |
Koördinate: 55°05′55″N 14°42′05″E / 55.09861°N 14.70139°O | |
Land | ![]() |
Streek | Kopenhagen |
Munisipaliteit | Bornholm |
Gestig | 1327 |
Oppervlak | |
• Stedelik | 8,12 km2 (3,14 vk. myl) |
Hoogte | 15 m (49 ft) |
Bevolking (2024) | |
• Stedelik | 13 759 |
• Stedelike digtheid | 1 700/km2 (4 400/vk. myl) |
• Geslag | 6 624 mans en 7 135 vroue[1] |
• Munisipaliteit | 39 332 |
Demoniem(e) | Rønnebo |
Tydsone | UTC+1 (MET) |
• Somertyd | UTC+2 (MEST) |
Poskode | 3700 |
Skakelkodes | (+45) 56 |
Webwerf | brk |
Rønne (Deense uitspraak: [ˈʁɶnə]) is die grootste dorp op die Deense eiland Bornholm in die Oossee. Met 'n bevolking van 13,759 (soos op 1 Januarie 2024), dien dit as die administratiewe sentrum van die Bornholm-munisipaliteit. Die dorp is bekend vir sy geplaveide strate, vakwerkhuise en verskeie museums, wat dit 'n gewilde toeristebestemming maak vir besoekers uit Denemarke, Duitsland, Swede en Pole.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Rønne het waarskynlik ontstaan omstreeks die jaar 1000 as 'n klein vissersgemeenskap op die weskus van Bornholm. Teen 1275 is ’n kapel opgerig op die terrein waar die huidige St. Nikolai-kerk staan.[2] Danksy sy geskikte ligging en natuurlike hawe het die dorp vinnig ontwikkel tot 'n belangrike handelsentrum in die Oossee-streek.
Gedurende die Middeleeue was Rønne herhaaldelik onderworpe aan aanvalle en invloed van verskeie moondhede. In die 15de eeu het Duitse magte, veral uit Lübeck, die dorp verskeie kere geplunder en afgebrand. In 1525 het Lübeck amptelik beheer oor Bornholm oorgeneem as vergoeding vir skuld wat Denemarke nie kon terugbetaal nie. Hierdie beheer het tot 1576 geduur, waarna Bornholm weer deel van die Deense Ryk geword het.
In 1658, tydens die Deens-Sweedse Oorlog, het Denemarke ingevolge die Vrede van Roskilde Bornholm aan Swede afgestaan. Sweedse beheer het egter van korte duur geblyk te wees: reeds in Desember dieselfde jaar het 'n opstand onder die eiland se inwoners uitgebreek. Die Sweedse bevelvoerder, Johan Printzensköld, is tydens dié opstand in Rønne om die lewe gebring.[3] Kort daarna het die eilandbewoners hul lojaliteit aan die Deense kroon herstel, en Bornholm is de facto weer onder Deense gesag geplaas.
Aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog, op 7 en 8 Mei 1945, is die dorp deur Sowjet-vliegtuie gebombardeer toe die kommandant van die Duitse besettingsmagte geweier het om oor te gee. Die lugaanval het 212 huise vernietig, maar slegs tien burgerlikes is dood, aangesien die bevolking vooraf gewaarsku is. Alhoewel die res van Denemarke reeds op 4 Mei bevry is, het die Sowjetunie Bornholm op 9 Mei beset en die Duitse troepe terug na Duitsland gestuur. Die Sowjet-mag het eers op 5 April 1946 die eiland verlaat ná ’n ooreenkoms met die Deense owerhede, waarna Bornholm uiteindelik weer onder Deense beheer gekom het.[4]
Vandag is Rønne 'n belangrike hawe en die hoofingangspunt tot Bornholm. Die dorp het verskeie belangrike funksies, insluitend Bornholms Hospitaal, Campus Bornholm, en die plaaslike koerant, Bornholms Tidende.
Vervoer en infrastruktuur
[wysig | wysig bron]Rønne word bedien deur Bornholms Lufthavn, geleë sowat 5 km suidoos van die dorp. Hierdie lughawe, wat oorspronklik in 1940 geopen is, bied veral binnelandse vlugte aan tussen Bornholm en Kopenhagen. Die lughawe hanteer jaarliks meer as 200 000 passasiers en beskik oor ’n asfaltbaan van 2 002 meter lank.
As hoofhawe van Bornholm het Rønne ook verskeie belangrike veerbootverbindings. Die mees gebruikte roete verbind Rønne met Ystad in Suid-Swede, met tot vier daaglikse afvaarten en ’n reistyd van sowat 1 uur en 20 minute. Daar is ook ’n oornagveerboot tussen Rønne en Køge, suid van Kopenhagen, wat daagliks om 00:30 vertrek en teen ongeveer 06:00 in Rønne aankom. Verder bestaan daar ’n internasionale verbinding met Sassnitz op die Duitse eiland Rügen, sowel as ’n diens na Kołobrzeg in Pole, bedryf deur Polferries.[5]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ BY1: Population 1st January by urban areas, age and sex The Mobile Statbank from Statistics Denmark
- ↑ "Rønne, Bornholm". Bornholm in Pictures. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2013. Besoek op 28 Mei 2010.
- ↑ "The Printzensköld stones". bornholm.info. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Januarie 2021. Besoek op 10 Mei 2025.
- ↑ Knudsen, Ann Vibeke (2001), Bornholm i Krig 1940-1946 (2 ed.), Bornholm: Bornholms Museum & Museumsrådet for Bornholms Amt, ISBN 87-88179-49-4
- ↑ "Polferries opens new Bornholm route". Søfart. Besoek op 10 Mei 2025.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]![]() |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Rønne. |
- (en) Toerisme-inligting oor Rønne op Wikivoyage
- (en) Amptelike toeristegids