R136a1

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
R136a1
’n Kunstenaarsvoorstelling van die Wolf-Rayetster R136a1 in die Groot Magellaanse Wolk.
’n Kunstenaarsvoorstelling van die Wolf-Rayetster R136a1 in die Groot Magellaanse Wolk.
Sterrebeeld Swaardvis
Spektraaltipe WN5h
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 05h 38m 42,43s
Deklinasie −69° 06′ 02,2″
Skynmagnitude (m) 12,77
Besonderhede
Massa (M) 265
Radius (R) 35,4
Ligsterkte (L) ≈ (9,3) × 106
Temperatuur (K) 53 000
Afstand (ligjaar) 165 000
Ander name
BAT99 108, RMC 136a1, [HSH95] 3, [WO84] 1b, Cl* NGC 2070 MH 498, [CHH92] 1, [P93] 954
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

R136a1 is ’n Wolf-Rayetster en die ster sover bekend met die grootste massa. Dit word geraam op sowat 265 sonmassas.[1] Die ster is ook die helderste sover bekend, sowat 8,7 miljoen keer so helder soos die Son.[1]

Dit is geleë in R136, ’n supersterreswerm naby die middel van die 30 Doradus-kompleks (ook bekend as die Tarantula-newel) in die Groot Magellaanse Wolk.

Ontdekking[wysig | wysig bron]

Van links: ’n rooidwerg, die Son, ’n bloudwerg en R136a1. R136a1 is nie die grootste ster wat volume betref nie – dié eer kom NML Cygni toe.

Die ster se ontdekking is in Julie 2010 aangekondig. ’n Span sterrekundiges onder Paul Crowther van die Universiteit van Sheffield het twee sterreswerms, NGC 3603 en R136a, bestudeer toe hulle dit ontdek.[1][2] Daar is eers geglo R136a is ’n supermassiewe voorwerp van 1 000-3 000 sonmassas. Later is gevind dit is ’n baie digte sterreswerm.[3] Die span het verskeie sterre gevind met oppervlaktemperature van meer as 40 000-56 000 kelvin, meer as sewe keer dié van die Son, en wat verskeie miljoene kere so helder is. Minstens drie van die sterre het ’n massa van 150 sonmassas.

Eienskappe[wysig | wysig bron]

R136a1 het ’n oppervlaktemperatuur van meer as 50 000 kelvin.[1] Dit het ’n groot deel van sy aanvanklike massa verloor deur ’n voortdurende sterwind. Daar word geraam die ster het ná sy vorming ’n massa van sowat 320 sonmassas gehad en dat dit die afgelope miljoen jaar 50 sonmassas verloor het.[1] Volgens huidige teorieë kan geen ster egter ’n aanvanklike massa van meer as 150 sonmassas hê nie en ontstaan supermassiewe sterre soos dié deur die samesmelting van verskeie sterre.[4][5]

Sterre van tussen 8 en 150 sonmassas ontplof as hulle die einde van hul leeftyd bereik as supernovas, en bly oor as neutronsterre of swartkolke. Sterrekundiges verwag dat sterre tussen 150 en 300 sonmassa sal opeindig as ’n hipernova, ’n sterontploffing met ’n energie van meer as 100 supernovas (1046 joule). Die ster kan ook voortydig tot ’n einde kom weens ’n gebrek aan brandstof.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Crowther, Paul A.; Schnurr, Olivier; Hirschi, Raphael; Yusof, Norhasliza; Parker, Richard J.; Goodwin, Simon P.; Kassim, Hasan Abu (2010). "The R136 star cluster hosts several stars whose individual masses greatly exceed the accepted 150 M stellar mass limit". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 408 (2): 731–751. arXiv:1007.3284. Bibcode:2010MNRAS.408..731C. doi:10.1111/j.1365-2966.2010.17167.x.
  2. "A 300 Solar Mass Star Uncovered" (in Engels). ESO. 21 Julie 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Mei 2020.
  3. http://www.eso.org/sci/publications/messenger/archive/no.40-jun85/messenger-no40-4-6.pdfPDF (R136a and the Central Object in the Giant HII Region NGC 3603 Resolved by Holographic Speckle Interferometry).
  4. http://www.newscientist.com/article/dn22161-astrophile-monster-stars-are-just-misunderstood.html
  5. Banerjee, Sambaran; Kroupa, Pavel; Oh, Seungkyung (2012). "The emergence of super-canonical stars in R136-type star-burst clusters". arXiv:1208.0826. Bibcode:2012arXiv1208.0826B. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)