Ria Jordaan
Ria Jordaan (*1 September 1928, Springs – † 4 Januarie 2010, Pretoria) was ’n Afrikaanse skryfster van jeug- en liefdesverhale.
Lewe en werk[wysig | wysig bron]
Rachel Catharina Booysen was op 1 September 1928 op Springs aan die Oos-Rand gebore[1] Haar ouers is Ignatius Cornelius Booysen en Catharina Maria Petronella van Wyngaard.[2] Sy word groot en gaan skool op haar geboortedorp en word na skool as verpleegster opgelei aan die Verre Oosrand Hospitaal op Springs.
In 1947 trou sy met Jan Dirk Johannes Jordaan en vir die volgende tien jaar woon hulle op die plaas Weltevrede in die Standerton distrik. Die egpaar het vyf kinders.[2]
In 1958 verhuis hulle na Vryheid in Natal, waar hulle vir 25 jaar woon. Hier is sy baie aktief in gemeenskapsdiens as vrywilliger vir die NCVV Kindersorgvereniging en haar man dien op die Stadsraad en is vir ’n ruk ook burgemeester.
Na aftrede verhuis die egpaar in 1981 na Pretoria. Hulle het vyf kinders. Sy is hier steeds aktief in die gemeenskapslewe en is onder andere sekretaresse van Gesinstigting, ’n fondsinsamelingsorganisasie vir welsynswerk. Sy is op 4 Januarie 2010 in Pretoria oorlede.[2]
Skryfwerk[wysig | wysig bron]
In 1953 word ’n kortverhaal van haar in Die Landbouweekblad gepubliseer. Vir Vrouerubriek van die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie skryf sy in die sestigerjare sowat sestien sketse. Sy wen ook die eerste prys vir ’n eenbedryf in ’n wedstryd wat uitgeskryf is deur die Federale Vroueraad. Dit is egter eers nadat die kinders uit die huis uit is en hulle na aftrede in Pretoria woon dat sy meer ernstig begin skryf. In 1987 verskyn ’n reisbeskrywing in die Vlieënde Springbok, die tydskrif van die Suid-Afrikaanse Lugdiens.
Jeugverhale[wysig | wysig bron]
Sy skryf die jeugverhaal Wynand se oorlog. Hierdie boek speel af tydens die Anglo-Boereoorlog, waar die held na sy pa se vertrek op kommando op die plaas agterbly om na sy ma en twee sussies om te sien. Waar hy aanvanklik net wil gaan veg, leer hy dat oorlog smart bring en dat daar goed en sleg is aan alle kante. Wynand moet ook sy eie oorlog veg, want sy taak is om verantwoordelik te wees vir alles op die plaas en te sorg dat daar na die oorlog iets oor is waarmee ’n nuwe begin gemaak kan word. Hierdie is een van die min verhale waar die perspektief van ’n swart seun op die oorlog ook aangebied word.[3][4] Die verhaal is gegrond op vertellings van haar moeder en is oorspronklik ingeskryf vir die Sanlam Jeuglektuurpys.
Skryfwerk vir volwassenens[wysig | wysig bron]
Die res van haar oeuvre is fiksie vir volwassenes, wat insluit Die vroue van Onverwacht, Liefdesvlam van die Inyati en Van Soetwater se mense.
Paradysvallei se titel is afkomstig van Leandri se getroude suster Magda en haar man Peet se plaas se naam. Leandri kom hierheen om weg te kom van haar gewese verloofde Carl, wat haar wou betrek by sy dwelmhandel onder skoolkinders. Die plaas se naam is egter bedrieglik, want hier is daar ook slange wat haar ondergang probeer bewerkstellig. Peet se broer Wim, wat ook op die plaas boer, ontvang haar bra vyandig omdat hy meen sy het Magda in die steek gelaat ná haar miskraam. Rita help vir Wim op die plaas en beskou Leandri as ’n bedreiging vir Wim se guns. Dan daag Carl ook daar op om Leandri saam met hom terug te neem Johannesburg toe, met geweld as dit moet.
Publikasies[wysig | wysig bron]
Werke wat uit haar pen verskyn sluit in:[5]
| Jaar | Publikasies |
|---|---|
| 1989 | Wynand se oorlog |
| 1993 | Die vroue van Onverwacht |
| 1997 | Paradysvallei |
| 2003 | Liefdesvlam van die Inyati |
| Van Soetwater se mense |
Bronnelys[wysig | wysig bron]
Boeke[wysig | wysig bron]
- Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom. Lapa-Uitgewers Eerste uitgawe Tweede druk 2005
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Jordaan, Ria. Biografiese skets. Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Geni: http://www.geni.com/people/Ria-Jordaan/6000000007789657988
- ↑ Le Roux, Marina. Die Burger, 12 April 1990: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1990/04/12/12/1.html[dooie skakel]
- ↑ Storiewerf: http://www.storiewerf.co.za/cvs/cv_riajordaan_ph.htm Geargiveer 13 September 2014 op Wayback Machine
- ↑ Worldcat: http://www.worldcat.org/search?q=au%3AJordaan%2C+Ria.&qt=hot_author