SN 1054
| SN 1054 | ||||
| ||||
| Die 1054-supernova-oorblyfsel, die Krap-newel, soos in sigbare lig afgeneem deur die Hubble-ruimteteleskoop. (Bron: Nasa/ESA). | ||||
| Soort supernova | Tipe II | |||
| Soort oorblyfsel | Newel | |||
| Sterrestelsel | Melkweg | |||
| Sterrebeeld | Bul | |||
| Waarnemingsdata (Epog J2000) | ||||
| Regte klimming | 05h 34,5m | |||
| Deklinasie | +22° 01′ | |||
| Gal. koördinate | G.184.6–5.8 | |||
| Afstand (ligjaar) | 6 500 | |||
| Ontdek | 1054 | |||
| Eienskappe | ||||
| Voorloperster | Onbekend | |||
| Voorlopertipe | Onbekend | |||
| Notas | ||||
| ||||
_in_the_Lidai_mingchen_zouyi_(%E5%8E%86%E4%BB%A3%E5%90%8D%E8%87%A3%E5%A5%8F%E8%AE%AE).jpg)
SN 1054 was 'n supernova (ontploffende ster) wat in die jaar 1054 waargeneem is. Die supernova het tot die vorming van die Krapnewel gelei. Die gebeurtenis is deur Sjinese sterrekundiges, en moontlik ook deur Inheemse Amerikaners, aangeteken.[1][2][3] Dit is later as 'n tipe II-supernova geïdentifiseer.
SN 1054 is vir die eerste keer op 4 Julie 1054 in die Bul-konstellasie waargeneem en was vir 2 jaar lank sigbaar. Die gebeurtenis is deur Sjinese sterrekundiges gedokumenteer, en verwysings daarna is later in 'n Japannese dokument, asook in 'n dokument uit die Arabiese wêreld, opgespoor. Verder is daar 'n aantal verwysings uit Europese bronne, waarvan die akkuraatheid bevraagteken word. 'n Piktogram wat by Peñasco Blanco in Nieu-Meksiko gevind is dui moontlik ook hierdie gebeurtenis aan.
Die oorblyfsel van SN 1054, die puin wat tydens die ontploffing uitgeskiet is, staan as die Krapnewel bekend. Dit is naby die ster Zeta Tauri (ζ Tauri) geleë. Die kern van die ontploffende ster het 'n pulsar, genaamd die Krap-pulsar (of PSR B0531+21), gevorm. Hierdie newel, en die pulsar wat dit bevat, is een van die mees bestudeerde voorwerpe buite die Sonnestelsel. Dit is een van die min galaktiese supernovas waarvan die datum van die ontploffing bekend is. Die twee voorwerpe is ook die helderste in hul onderskeie kategorieë.
Danksy die helderheid daarvan, kan die Krapnewel maklik deur amateursterrekundiges waargeneem word. Dit is ook vroeg deur professionele sterrekundiges gekatalogiseer, lank voor die ware aard daarvan bekend was. Toe die Franse sterrekundige Charles Messier in 1758 vir die terugkeer van Halley se Komeet uitgekyk het, het hy hierdie newel vir die komeet verwar, omdat hy nie van die newel se bestaan bewus was nie. As gevolg van hierdie fout het hy 'n katalogus van voorwerpe wat soos komete lyk, maar nie komete is nie, aangelê, om sulke foute in die toekoms te vermy. Hierdie katalogus staan as die Messier-katalogus bekend. Die newel is dan ook as die eerste Messier-voorwerp, of M1, gekatalogiseer.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Supernova 1054 – Creation of the Crab Nebula
- ↑ Duyvendak, J.J.L. (1942), "Further Data Bearing on the Identification of the Crab Nebula with the Supernova of 1054 A.D. Part I. The Ancient Oriental Chronicles", Publications of the Astronomical Society of the Pacific 54: 91, doi:10.1086/125409, Bibcode: 1942PASP...54...91D
Mayall, N. U.; Oort, Jan Hendrik (1942), "Further Data Bearing on the Identification of the Crab Nebula with the Supernova of 1054 A.D. Part II. The Astronomical Aspects", Publications of the Astronomical Society of the Pacific 54: 95, doi:10.1086/125410, Bibcode: 1942PASP...54...95M - ↑ Brandt, K.; et al. (1983), "Ancient records and the Crab Nebula supernova", The Observatory 103: 106, Bibcode: 1983Obs...103..106B
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie SN 1054.
