Seleukos van Seleukië
| Seleukos van Seleukië Σέλευκος ὁ Σελεύκειος | |
|---|---|
| Beroep | Wetenskaplike |
| Nasionaliteit | Grieks |
| Gebore | c. 190 v.C. |
| Oorlede | c. 150 v.C. |
| Terreine | Sterrekunde Filosofie |
Seleukos van Seleukië (Grieks: Σέλευκος; c. 190-150 v.C.) was ’n Hellenistiese sterrekundige en filosoof.[1] Hy was waarskynlik van Seleukië in die Seleukidiese Ryk afkomstig, hoewel Seleukië aan die Eritrese See ook soms genoem word.[2]
Seleukos is die bekendste as voorstander van heliosentrisme[3][4] en vir sy teorie oor die oorsprong van die getye.
Heliosentriese teorie[wysig | wysig bron]
Seleukos is bekend daarvoor dat hy ’n voorstander van die heliosentriese teorie van Aristarchos van Samos was waarvolgens die aarde om sy eie as draai terwyl hy ook om die son wentel.[5] Volgens Plutarchus was Seleukos die eerste persoon wat die heliosentriese stelsel met redenering kon demonstreer, maar dit is nie bekend watter argumente hy gebruik het nie.[6] Volgens Bartel Leendert van der Waerden kon Seleukos sy heliosentriese teorie ontwikkel het deur die konstantes van ’n geometriese model te bepaal en metodes te ontwikkel om planetêre posisies deur gebruik van dié model te bereken, soos Nicolaus Copernicus later in die 16de eeu gedoen het.[7]
Volgens die Griekse geograaf Strabo was Seleukos ook die eerste persoon wat aangeneem het die heelal is oneindig.[8] Nie een van Seleukos se oorspronklike werke het bewaar gebly nie – net ’n paar fragmente van Arabiese vertalings, waarna die Irannese filosoof Muḥammad ibn Zakarīya al-Rāzi (865–925) verwys het.[9]
Getye[wysig | wysig bron]
Volgens Lucio Russo het Seleukos se argumente vir ’n heliosentriese teorie moontlik verband gehou met sy idees oor die getye.[10] Die jaarlikse siklus van die getye soos Seleukos dit bestudeer het, kan beswaarlik aan die hand van ’n geosentriese model verduidelik word. Seleukos het reg voorspel dat die getye deur die maan veroorsaak word. Hy het opgelet die getye verskil in verskillende dele van die wêreld wat hoogte en tyd betref. Volgens Lucio Russo het Seleukos die getye toegeskryf aan beide die maan se invloed en die warrelende beweging van die aarde, wat vertolk kan word as die beweging van die aarde om die maan-aarde-massamiddelpunt. Hy het ook reg gemeen die hoogte van die getye hang af van die maan se posisie met betrekking tot die son.[8]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ The SAO/NASA Astrophysics Data System (ADS)
- ↑ Neugebauer 1945, pp. 39–42
- ↑ Index of Ancient Greek Philosophers-Scientists Geargiveer 21 Maart 2009 op Wayback Machine
- ↑ Seleucus of Seleucia (ca. 190–unknown BC), ScienceWorld
- ↑ Russell, Bertrand — History of Western Philosophy (2004) – p. 215
- ↑ Van der Waerden 1987, p. 528
- ↑ Van der Waerden 1987, pp. 527−529
- ↑ 8,0 8,1 Van der Waerden 1987, p. 527
- ↑ Shlomo Pines (1986), Studies in Arabic versions of Greek texts and in mediaeval science, 2, Brill Publishers, pp. viii & 201–17, ISBN 965-223-626-8
- ↑ Lucio Russo, Flussi e riflussi, Feltrinelli, Milano, 2003, ISBN 88-07-10349-4.
Bronne[wysig | wysig bron]
- Neugebauer, O. (1945), "The History of Ancient Astronomy. Problems and Methods", Journal of Near Eastern Studies 4 (1): 1–38
- Sarton, George (1955), "Chaldaean Astronomy of the Last Three Centuries B. C.", Journal of the American Oriental Society 75 (3): 166–173
- Van der Waerden, B.L. (1987), "The Heliocentric System in Greek, Persian and Hindu Astronomy", Annals of the New York Academy of Sciences 500: 525–545, Bibcode: 1987NYASA.500..525V
Skakels[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
