Sjavuot

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Sjawoe'ot)
Sjavuot in die sinagoge, skildery deur Moritz Daniel Oppenheim, 1880
Hebreeuse perkament met die Tien Woorde daarop, Amsterdam, 1768
Rut in die lande van Boas, skildery deur Julius Schnorr von Carolsfeld, 1828
Israel se vrugte, soos in Dwarim/Deuteronomium 8,8 genoem: "'n land van koring en gars en wingerdstokke en vyebome en granate, 'n land van olieryke olyfbome en heuning"[1]
Bikkoerim-offering op Sjavuot in Nahalal, Israel, 2006
Volgens die minhag word suiwelgeregte soos kaasblini tradisioneel deur Asjkenasiese Jode tydens Sjavuot bedien en genuttig[2]

Sjavuot () of Sjavuos (Jiddisj: שבועות, ) in Asjkenasiese gemeenskappe, Sjavuot in Sefardiese en Mizrachi-gemeenskappe (Hebreeus: שבועות, letterlik: "Weke"), ook bekend as Wekefees, Fees van die Weke of Pinkster (Grieks: πεντηκοστὴ [ἡμέρα], pentēkostē [hēméra], letterlik: "vyftigste [dag]"), is 'n Joodse fees.

Sjavuot word ná 49 dae se Omertelling op die 50ste dag, dus sewe weke en een dag na Pesach, gevier. Dit val op die sesde en sewende dag van die maand Siwan volgens die Joodse kalender. Saam met Pesach en Soekkot is Sjavuot een van die drie tradisionele Bedevaartsfeeste (שלוש רגלים, sjalosj regalim). Tydens die bestaan van die Tweede Tempel het die Jode na Jerusalem gegaan om daar offerandes te bring.

Sjavuot het 'n dubbele betekenis. Dit dui op die eerste koringoes in Israel (Sjemot/Eksodus 34,22) en herdenk die dag toe God die Tora aan die versamelde volk Israel by die berg Sinai gegee het. Die verhouding tussen die ontvangs van die Tora (Matan Tora) en Sjavuot blyk duidelik uit die Bybelse teks (Sjemot/Eksodus 19,1; 19,3–7; 19,8,10–11; 19,21–25; Wajikra/Levitikus 23,15[3]).

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

In die Tora het die herdenking verskeie name, onder ander חג השבועות "Fees van die weke" (Sjemot/Eksodus 34,22[4] en Dwarim/Deuteronomium 16,10[5]), חג הקציר "Fees van die oes" (Sjemot/Eksodus 23,16[6]), יום הבכורים "Dag van die eerstelinge [van die koringoes]" (Bemidbar/Numeri 28,26[7]). Die twee grondtekste van die Talmoed, Misjna en Ghemara, verwys na die fees as עצרת Atséret, "plegtige byeenkoms". Van die name weerspieël die verskillende betekenisse van die fees.

Die Jode herdenk die hernieude ontvangs van die Tien Woorde aan die berg Sinai. Dus word op die eerste dag ook Sjemot/Eksodus 19, 20,1–23 van die Tora gelees; Maftir: Bemidbar/Numeri 28,26–31; Haftara: Esegiël 1,1–28, 3,12. Volgens die Bybelse tradisie het Moses na die eerste ontvangs die kliptafels met die Tien Woorde gebreek, weens die aanbidding van die goue kalf deur die volk Israel. Toe het Moses teruggegaan na die bergspits van Sinai, om vir die volk te bid en die Tien Woorde opnuut te ontvang.

Sjavuot is ook 'n oesdankfees, aangesien die eerste koring in Israel rondom dié herdenking geoes word.

Omdat die koms van die Heilige Gees op die dissipels van Jesus volgens die Christelike Handelinge van die Apostels op die Joodse Wekefees gebeur het, het die Christelike Pinkster uit Sjavuot ontwikkel.

Datums[wysig | wysig bron]

Sjavuot is volgens die Joodse kalender op 6 en 7 Siwan, die werklike viering begin egter altyd met sonsondergang op die vooraand (omdat 'n dag met sononder begin). Aangesien maande in die Joodse kalender altyd na die maan bereken word, wissel die datum van hierdie dag volgens die Gregoriaanse kalender. In Israel word Sjavuot een dag lank gevier, op 6 Siwan, terwyl in die Joodse diaspora Sjavuot twee dae lank gevier word, tot 7 Siwan, net om seker te maak dat die vieringe op die regte datum gaan plaasvind.

Jaar in die Joodse kalender Datum in die Gregoriaanse kalender
5778 19–20/21 Mei 2018
5779 8–9/10 Junie 2019
5780 28–29/30 Mei 2020
5781 16–17/18 Mei 2021
5782 4–5/6 Junie 2022
5783 25–26/27 Mei 2023
5784 11–12/13 Junie 2024
5785 1–2/3 Junie 2025
5786 21–22/23 Mei 2026
5787 10–11/12 Junie 2027
5788 30–31 Mei / 1 Junie 2028
5789 19–20/21 Mei 2029
5790 6–7/9 Junie 2030
5791 27–28/29 Mei 2031

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. (af) "Deuteronomium 8,8". Bybel: Eksodus. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 14 Desember 2022. 'n land van koring en gars en wingerdstokke en vyebome en granate; 'n land van olieryke olyfbome en heuning;
  2. (en) Marks, Gil (2010). Encyclopedia of Jewish Food. Wiley. pp. 56–58. ISBN 978-0-470-39130-3. Besoek op 18 April 2012.
  3. (af) "Levitikus 23,15". Bybel: Eksodus. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 14 Desember 2022. "Van die dag ná die sabbat af, die dag waarop julle die are as beweegoffer vir die Here aanbied, moet julle sewe volle weke tel.
  4. (af) "Eksodus 34,22". Bybel: Eksodus. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 14 Desember 2022. "Jy moet die fees van die weke vier; dit is die fees aan die begin van die koringoes. "Dan is daar nog die fees van die insameling aan die einde van die jaar.
  5. (af) "Deuteronomium 16,10". Bybel: Deuteronomium. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 14 Desember 2022. Vier die fees van die weke tot eer van die Here jou God. In die mate waarin die Here jou God jou met voorspoed geseën het, moet jy 'n vrywillige offer vir Hom bring.
  6. (af) "Eksodus 23,16". Bybel: Eksodus. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 14 Desember 2022. "Die fees van die oes moet gevier word met die eerste opbrengs van wat jy op die land saai. "Die fees van die insameling moet gevier word aan die einde van die jaar wanneer jy die vrug van jou arbeid ingesamel het op die lande.
  7. (af) "Numeri 28,26". Bybel: Numeri. Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Besoek op 14 Desember 2022. "Sewe weke na paasfees wanneer julle die fees van die weke tot eer van die Here begin vier en die graanoffer uit die nuwe oes bring, moet daar vir julle 'n gewyde byeenkoms wees, dan mag julle geen gewone werk doen nie.

Verdere leesstof[wysig | wysig bron]

  • (en) Brofsky, David. "Hilkhot Moadim: Understanding the Laws of the Festivals." Jerusalem: Koren Publishers, 2013.
  • (en) Kitov, Eliyahu (1978). The book of our heritage: the Jewish year and its days of significance. Vol. 3: Iyar-Elul. Jerusalem: Feldheim Publishers. ISBN 978-0-87306-151-3.
  • (en) Scherman, Nosson, red. (1993). The Chumash: the Torah: Haftaros and five Megillos with a commentary anthologized from the Rabbinic writings. ArtScroll / Mesorah Publications. ISBN 978-0-89906-014-9.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]