Tweeling (sterrebeeld)

Vir ’n artikel oor die sterreteken, sien Tweeling (sterreteken).

Tweeling
Latynse naam	Gemini
Genitief	Geminorum
Afkorting	Gem
Grootte	514 vk. grade (30ste)
Regte klimming	7 h
Deklinasie	20º
Kwadrant	NQ2
Hoofsterre	8, 17
Helderste ster	Pollux (β Gem)
Naaste ster	Gliese 251
Sterre helderder as 3.00m	4
Sterre met planete	7
Aangrensende sterrebeelde	Rooikat Koetsier Bul Jagter Eenhoring Klein Hond Kreef

Die Tweeling (Latyn: Gemini) is ’n sterrebeeld in die noordelike hemelruim. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige Ptolemeus beskryf is en is steeds een van die 88 moderne sterrebeelde. Dit word verbind met die tweeling Castor en Pollux in die Griekse mitologie.

Die maklikste manier om die sterrebeeld te vind is om na die twee helderste sterre, Castor en Pollux, te soek. Hulle is suid van die bekende “V”-vormige sterrepatroon in die sterrebeeld Bul en die drie sterre van die Jagter se beld (in Suid-Afrika ook bekend as die Drie Konings).

Ruimtevoorwerpe

Die sterrebeeld Twweling kan met die blote oog gesien word.

Die helderste sterre in die Tweeling is Pollux (die helderste) en Castor. Laasgenoemde is ’n sterregroep wat uit ses komponente bestaan. Pollux het ’n planeet, nes twee ander sterre, HD 50554 en HD 59686. Nog ’n noemenswaardige ster is Zeta Geminorum (Mekbuda), ’n superreus wat sowat 220 000 keer so groot soos die son is.

As ’n mens na die Tweeling kyk, kyk jy weg van die Melkweg en daar is dus min noemenswaardige verafgeleë voorwerpe. Die Eskimo- en die Medusa-nebula is albei planetêre nebulas. Die eerste een is sowat 2 870 ligjare van die Aarde af en die ander een sowat 1 500 ligjare. Messier 35 is ’n oop sterreswerm wat in 1745 ontdek is. Geminga is ’n neutronster sowat 550 ligjare van die Aarde af.

Mitologie

In die Babiloniese sterrekunde was die sterre Castor en Pollux bekend as die Groot Tweeling (MUL.MASH.TAB.BA.GAL.GAL). Hulle is beskou as minder belangrike gode en is Meshlamtaea (die een wat uit die onderwêreld herrys het) en Lugalirra (magtige koning) genoem. Albei name kan dui op Nergal, die Babiloniese god van plae en peste wat koning van die onderwêreld was.

In die Griekse mitologie is die Tweeling verbind met die verhaal van Castor en Pollux, saam bekend as die Dioscuri. Toe Castor sterf omdat hy ’n sterflike was, het Pollux by sy pa, Zeus, gesmeek dat hy Castor onsterflik maak. Zeus het dit gedoen deur hulle in die lug te verenig.

Verwysings

• H.A. Rey, The Stars — A New Way To See Them. Houghton Mifflin, Boston, 1997. ISBN 0-395-24830-2.
• Ian Ridpath en Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4.

Eksterne skakels

• The Deep Photographic Guide to the Constellations: Gemini
• Astrojan Astronomical Picture Collection: The clickable Gemini
• WikiSky: Gemini

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Tweeling (sterrebeeld).

• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia