Argentinië: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
MerlIwBot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: bxr:Аргентин
ZéroBot (besprekings | bydraes)
k r2.7.1) (robot Bygevoeg: vls:Argentinië
Lyn 498: Lyn 498:
[[vep:Argentin]]
[[vep:Argentin]]
[[vi:Argentina]]
[[vi:Argentina]]
[[vls:Argentinië]]
[[vo:Largäntän]]
[[vo:Largäntän]]
[[war:Argentina]]
[[war:Argentina]]

Wysiging soos op 07:20, 8 Oktober 2012

República Argentina
Republiek van Argentinië
Vlag van Argentinië Wapen van Argentinië
Vlag Wapen
Nasionale leuse: En unión y libertad''
(Spaans vir "In Eenheid en Vryheid")
Volkslied: Himno Nacional Argentino
Ligging van Argentinië
Hoofstad Buenos Aires
Grootste stad Buenos Aires
Amptelike tale Spaans (de facto)
Regering Demokratiese Republiek
Cristina Fernández de Kirchner
Onafhanklikheid
Onafhanklikheid
Mei Rewolusie
• Verklaar
• Huidige grondwet
• Erken

van Spanje
25 Mei 1810
9 Julie 1816
1 Mei 1851
21 September 1863
Oppervlakte
 - Totaal
 
 - Water (%)
 
2 780 4001[1] km2  (8ste)
1 073 518 myl2
1,1
Bevolking
 - 2012-skatting
 - 2010-sensus
 - Digtheid
 
41 281 631 (32ste)
40 117 096[1]
15,17 / km2 (207de)
39,3 / myl2
BBP (KKP)
 - Totaal
 - Per capita
2011-skatting

$716,419 miljard[2] (21ste)
$17 516[2] (51ste)

BBP (nominaal)
 - Totaal
 - Per capita
2011-skatting

$447,644 miljard[2] (27ste)
$10 944[2] (62ste)

MOI (2011) 0,797[3] (45ste)  –  baie hoog
Gini (2009) 0,458[4] –  hoog
Geldeenheid Peso (ARS)
Tydsone
 - Somertyd
ART (UTC-3, San Luis -4)
(UTC-3 in San Luis)
Internet-TLD .ar
Skakelkode +54
1. Argentinië maak ook aanspraak op 1 000 000 km² van Antarktika, die Falkland-eilande en Suid-Georgië en die Suidelike Sandwicheilande.

Argentinië (Spaans: Argentina), amptelik die Republiek van Argentinië (Spaans: República Argentina), is 'n Spaanssprekende land in die suide van Suid-Amerika, tussen die Andesgebergte en die suidelike Atlantiese Oseaan. Die naam "Argentinië" is afgelei van die Latynse woord argentum ("silwer"), 'n edelmetaal wat 'n belangrike rol gespeel het in die opkoms van Europese kolonialisme in Argentinië.

Argentinië grens in die noorde aan Bolivië en Paraguay, in die ooste aan Brasilië en Uruguay, suid van die Río de la Plata aan die Atlantiese Oseaan en in die weste aan Chili. Argentinië maak aanspraak op 'n sektor van Antarktika (Spaans: Antártida), die Falkland-eilande (Spaans: Islas Malvinas) en ander Suid-Atlantiese eilande (Spaans: Islas del Atlántico Sur) soos Suid-Georgië, die Suid-Shetland-, Suid-Sandwich- en Suid-Orkney-eilandgroep.

In 2001 het ekonomiese probleme, insluitend die wanbetaling van buitelandse skuld, gelei tot bloedige onluste en die val van die regering. Ekonomiese maatreëls soos die ontkoppeling van die peso van die dollar het vervolgens tot ekonomiese herstel gelei en Argentinië is nou ook 'n gewilde toeristebestemming, aangehelp deur die gunstige wisselkoers teenoor meeste belangrike geldeenhede. Argentinië se totale buitelandse skuldlas het in 2009, te midde van die internasionale finansiële krisis, nogtans weer tot 145 miljard VSA-$ gestyg.[5]

Geskiedenis

Die grot Cueva de las Manos naby die stad Perito Moreno (provinsie Santa Cruz) besit een van die oudste rotsskilderye in Argentinië
Landskap in Patagonië
Salta

In die begin van die 16de eeu arriveer die eerste Europeërs in die omgewing opsoek na 'n suidelike deurgang van die Atlantiese na die Stille Oseaan. Die sluit onder meer Ferdinand Magellaan en Pedro de Mendoza in. Laasgenoemde stig die nedersetting 'Nuestra Senora Santa Maria del Buen Aire', die huidige Buenos Aires, in omtrent 1536. In die noordweste van die land, waar goeie landbougrond gevind word, stig die Spanjaarde wat vanuit die onderkoninkryk Bolivia kom, verskillende nedersettings: Mendoza, Tucuman, Cordoba en Salta. Daar word perde geteel, vee vir vleisproduksie aangehou en suiker, tabak en groente verbou.

Die noordwestelike deel van Argentinië beleef 'n bloeitydperk in die 17de en 18de eeu as gevolg van handel met die onderkoninkryk Peru, terwyl Buenos Aires slegs 'n tweederangse hawe was. Dit verander eers in 1776, toe Buenos Aires die bestuursentrum word van die nuwe vise-koninkryk 'Rio de la Plata', 'n gebied wat die huidige Argentinië, Uruguay, Paraguay en 'n deel van Bolivia ingesluit het.

In 1816 word Argentinië onafhanklik van Spanje, na 'n kort stryd met die Spaanse besetters, onder leiding van José de San Martin. De Sa Martin, wat ook in Chili en Peru vir onafhanklikheid geveg het, word nog steeds deur die Argentyne as 'n held beskou. In die eerste jare van die jong nasie ontstaan diverse konflikte tussen sentraliste en federaliste, tot in 1853, toe 'n nuwe grondwet aangeneem is.

In die tweede helfte van die 19de eeu gaan Buenos Aires snel vooruit, deels as gevolg van die aankoms van duisende immigrante. Nuwe tegnologieë (vries van vleis, spoorweë) stimuleer landbou en veeteelt. Nuwe gebiede soos Patagonië word verower. Immigrante uit Engeland en Wallis begin skaapteelt op groot estancias. Argentinië word na die Verenigde State die tweede "Beloofde Land" van Amerika.

Vervolgens word Argentinië egter gekenmerk deur aanhoudende politieke konflikte tussen konserwatiewe en liberale elemente en tussen burgers en die weermag . Na die Tweede Wêreldoorlog verskyn die populistiese "peronisme", wat die verhouding tot 'n punt dryf . Tot 1983 word steeds bloediger optredende militêre juntas afgewissel met outoritêre siviele regerings, wat lei tot toenemende ekonomiese probleme, korrupsie, algemene afkeur in die politiek en die nederlaag in die Falklandoorlog teen die Verenigde Koninkryk in 1982.

Hierna help vier vrye verkiesings om demokrasie in Argentinië stewig te vestig. Die ekonomie stort egter in 2001 ineen.

Politiek

Die voormalige president Néstor Kirchner († 2010) en sy eggenote Cristina Fernández de Kirchner wat in Oktober 2007 as sy opvolger verkies is

Volgens die grondwet van 24 Augustus 1994 is Argentinië 'n presidensiële federale republiek.

Die Argentynse grondwet van 1853 (hersien in 1994), bepaal 'n skeiding van magte tussen uitvoerende, wetgewende en regsprekende magte, sowel op nasionale as provinsiale vlak. Die president en vise-president word direk verkies vir ampstermyne van vier jaar. Beide mag slegs twee opeenvolgende termyne dien, maar kan na 'n tussenpose van ten minste een termyn vir 'n derde termyn staan.

Die president benoem die ministers. Die grondwet gee aansienlike mag aan die president in die dubbele funksie as staatshoof en regeringsleier. Die president het onder andere die vermoë om in "dwingende en noodsaaklike" omstandighede presidensiële dekrete uit te vaardig. Die huidige regeringsleier is Néstor Kirchner.

Die Argentynse parlement (Congreso Nacional, "Nasionale Kongres") bestaan uit die Senaat (Senado) met 72 setels en 'n Kamer van Afgevaardigdes (Cámara de Diputados) met 257 setels. Sedert 2001 word senators regstreeks verkies en elke provinsie, insluitend die federale hoofstad, word deur drie senators verteenwoordig. Senators dien 'n termyn van ses jaar en afgevaardigdes vier jaar. Verkiesings word elke twee jaar gehou vir een derde van die senaat- en die helfte van die afgevaardigdes se setels. Beide kamers word verkies deur proporsionele verteenwoordiging.

Die belangrikste politieke partye in Argentinië is die Partido Justicialista (PJ, Peroniste), die Unión Cívica Radical (UCR, Radikale Burgerunie), die Frente para Victoria (FPV) en die Alternativa para una República de Iguales (ARI).

Vroue het eers in 1952 stemreg gekry, en omdat daar nog steeds afsonderlike manlike en vroulike kieserslyste bestaan, moet vroue ook in afsonderlike verkiesingslokale stem. In die presidentsverkiesing van 2007 het twee vroulike kandidate meer as twee derdes van die uitgebragte stemme op hulle verenig.[6]

Politieke betrekkinge met Suid-Afrika

Suid-Afrikaanse diplomatieke skakeling met Argentinië het in 1938 begin; die land het sy betrekkinge met Suid-Afrika egter op 23 Mei 1986 vanweë Pretoria se beleid van rasseskeiding tydelik verbreek.

Die moontlikheid van 'n Suid-Atlantiese Verdragsorganisasie is in die sewentigerjare voorgestel. Vir 'n dergelike militêre alliansie tussen Suid-Afrika, Argentinië, Brasilië, Chili, Paraguay en Uruguay het destyds veral die Raad vir Inter-Amerikaanse Veiligheid gepleit. Dit het egter nooit tot stand gekom nie.

Provinsies

Provinsies van Argentinië. Argentynse Antarktika en Suid-Atlantiese Eilande (23) nie vertoon nie.

Argentinië bestaan uit 23 provinsies (provincias) en 'n federale distrik (distrito federal). Argentinië maak aanspraak op 'n gedeelte van Antarktika (Antártida), alhoewel hierdie vasteland algemeen as supranasionaal en besit van die wêreldgemeenskap beskou word. Die grondgebied van die Provinsie Tierra del Fuego, Antártida en Islas del Atlántico Sur bevat dus ook internasionale gebiede.

  1. Buenos Aires*
  2. Buenos Aires Provinsie
  3. Catamarca
  4. Chaco
  5. Chubut
  6. Córdoba
  7. Corrientes
  8. Entre Ríos
  9. Formosa
  10. Jujuy
  11. La Pampa
  12. La Rioja
  1. Mendoza
  2. Misiones
  3. Neuquén
  4. Río Negro
  5. Salta
  6. San Juan
  7. San Luis
  8. Santa Cruz
  9. Santa Fe
  10. Santiago del Estero
  11. Tierra del Fuego, Antártida e Islas del Atlántico Sur
  12. Tucumán

* Die huidige amptelike naam vir die federale distrik is "Ciudad Autónoma de Buenos Aires".

Geografie

Die Lago Argentino met die gletser Perito Moreno
Kaart van Argentinië

Meer nog as Suid-Afrika, wat hierdie leuse al in die tagtigerjare ter bemarking van sy toerismebedryf gebruik het, verteenwoordig Argentinië alle klimaatsones - en dus die wêreld - in een land. Die land strek van die tropiese gebiede in die noorde tot by die subantarktiese streke van die suide en beskou ook 'n gedeelte van Antarktika as Argentynse staatsgebied.

Argentinië kan rofweg in drie geografiese gebiede verdeel word: die vrugbare vlaktes van die pampas in die noordelike helfte van die land (die bron van die Argentynse agrariese rykdom); die plato van Patagonië in die suidelike helfte tot aan Vuurland (Terra del Fuego); en die rotsagtige Andes-bergrug langs die westelike grens met Chili, met die Aconcagua as hoogste punt (6 960m).

Belangrike riviere is die Paraguay, die Bermejo, die Colorado, die Uruguay en die langste rivier, die Paraná. Die laaste twee kom saam in die Rio de La Plata voordat dit in die Atlantiese Oseaan uitmond. Die Argentynse klimaat is hoofsaaklik gematig. Die Noorde is subtropies, die suide droog en sub-Antarkties.

Ekonomie

Argentinië word volgens sy bruto nasionale inkomste per capita by die ontwikkelende lande met 'n middelinkomste gereken. Die land profiteer van 'n ruim hoeveelheid natuurlike hulpbronne, 'n geletterde bevolking, 'n uitvoergerigte landbousektor en gevarieerde industrie. Vanaf die einde van die jare 80 van die 20ste eeu het internasionale skuld egter hoog opgeloop. Inflasie het 200% bedra en produksie ineengestort.

Om die ekonomiese krisis teë te werk, het die regering besluit om vrye handel, deregulering en privatisering na te volg. In 1991 het radikale monetêre hervorming plaasgevind, waarvolgens die peso aan die Amerikaanse dollar verbind en geldgroei tot die groei in nasionale reserwes beperk is. Die Argentynse peso se onrealisties hoë wisselkoers het 'n negatiewe invloed op die land se mededingendheid uitgeoefen, veral in vergelyking met Brasilië en ander Mercosur-lidstate. As gevolg hiervan en vanweë die gelyktydige liberalisering van die buitelandse handel het 'n massale deïndustrialisasie plaasgevind.

Estancia Jesuitica in Alta Gracia

Aanvanklik was die hervorminge 'n sukses. Inflasie het gedaal en die bruto nasionale produk (BNP) het gestyg, maar opeenvolgende ekonomiese krisisse in Mexiko, Asië, Rusland en Brasilië het tot 'n nóg groter ekonomiese val vanaf 1999 gelei. Die regering het met belastingverhogings en besuinigings gereageer ter beperking van die begrotingstekort, wat teen 1999 tot 2,5% van BNP gestyg het. Binnelandse en internasionale beleggers het egter aangehou twyfel in die regering se vermoë om die skulde af te los en die vaste wisselkoers tussen die peso en dollar te handhaaf.

In 2001 het die toestand nog meer versleg deur die groei van die aantal verpligtinge, massale geldopnames by banke en 'n verdere val van verbruikers- en produsentevertroue. Regeringpogings om 'n begroting wat klop te bereik - om so die bankstelsel te stabiliseer en ekonomiese groei te herstel - het geblyk om onvoldoende resultaat op te lewer. Die pas verkose president, Eduardo Duhalde, het daarin geslaag om van die Internasionale Monetêre Fonds 'n lening van 20 miljard dollar te verkry, maar verdere maatreëls is nie toegepas nie. In Januarie 2002 is die peso losgemaak van die dollar en die ekonomie het op 'n lae vlak begin stabiliseer. Die sterk ekonomiese groei van die jare 2003 en 2004 was 'n gevolg van die dramatiese afname in die bruto nasionale produk in die jare voor 2003.

Huidige situasie

Lêer:Minuevacordoba.jpg
Die nywerheidsstad Córdoba is die sentrum van die Argentynse motorbedryf

Die reële bruto binnelandse produk (BBP) het in 2006 met 8,5 persent gegroei - dit was die vierde opeenvolgende jaar waarin baie hoë groeisyfers aangeteken is.[7]

Naas die binnelandse vraag, wat sterk bly toeneem het, was die hoë groei veral te danke aan eksterne faktore soos die lae rentekoersvlak in belangrike lande wat tot 'n sterk groei van die wêreldekonomie gelei het, hoë grondstofpryse op die wêreldmark en 'n ekonomiese opswaai in Latyns-Amerika.

Die ekonomiese groei het ondanks die Argentynse regering se pogings om stabiele pryse te verseker, tot 'n hoër inflasiekoers van byna tien persent gelei. Veral basiese lewensmiddele is deur die prysstygings geraak.

Die nywerheidsektor het danksy die binnelandse vraag in 2006 met 8,9 persent gegroei, terwyl die baie hoë groeikoers van die boubedryf effens tot 18,6 persent verswak het. Ook die groeikoers beleggings het teenoor die jaar 2005 afgeneem van 22,7 tot 18,7 persent, alhoewel hulle aandeel aan die BBP van 19,8 persent in 2005 tot 21,7 persent in 2006 toegeneem het.[8] Die werkloosheidsyfer het afgeneem van 10,1 persent in 2005 tot 8,7 persent in 2006.

Landbou

Sojaboonoeste in die provinsie van Buenos Aires. Argentinië is die derde grootste produsent van sojabone in die wêreld.[9] Die ketting van sojabone is een van die drie grootste sektore in die land, ná die petrochemiese en metaalbewerking.

Die hoogs gemeganiseerde landbousektor beslaan sowat 65 persent van die land se totale oppervlakte. Alhoewel die landbou se bydrae tot die bruto nasionale produk slegs 11 persent beloop, is dit nog steeds die belangrikste bron van buitelandse valuta. Die landbousektor word deur 'n klein aantal welvarende gesinne met groot landerye oorheers. Die hoofsaaklike landbouprodukte is koring, mielies, sorghum, lynsaad, soja, sonneblompitte, grondboontjies, katoen, suikerriet, groente, vrugte, wyn, tabak en mate.

Argentinië is nog steeds een van die grootste vleisprodusente ter wêreld, alhoewel sy aandeel aan die wêreldproduksie geleidelik begin afneem. Die hoofsaaklike produkte van die veeteeltbedryf is bees- en skaapvleis, en weivelde beslaan sowat 52 persent van die land se oppervlakte. Oos-Patagonië is die sentrum van die Argentynse skaapteeltbedryf.

Die bosboubedryf beslaan 13 persent van die oppervlakte; bosvelde en woude is die belangrikste bossoorte. Die Quebrachoboom lewer tannien op. Die visserybedryf langs die kus en in internasionale waters word al hoe belangriker.

Nywerhede

Die plaaslike nywerheidsbedryf het sy sentrums veral in die metropolitaanse gebiede van Buenos Aires, Córdoba en Rosario en lewer 32 persent van die bruto nasionale produk op. Die swaartepunt van die sektor het in die afgelope dekades van ligte nywerhede en voedselverwerking na die chemiese, ruolie-, yster-, staal-, elektriese, masjienbou- en motorbedryf begin verskuif. Die Argentynse motorfabrikate sluit Anadón, ASA, Biscayne en JVA in, en volgens sommige is Lamborghini Latinoamérica 'n aparte motormerk.

Energie

Atucha is die eerste kernkragsentrale wat gebou is in Latyns-Amerika. Argentinië is die land met die grootste getal van kern-fasiliteite in die gebied.

Die belangrikste kragvoorsieningsbronne is waterkragsentrales (41 persent van die totale kragopwekking) en termiese kragsentrales (52 persent). Kernkragsentrales (7 persent) is in Atucha en Río Tercero opgerig.

Argentinië se minerale rykdomme sluit onder meer groot aardgasvelde in; hierdie energiebron speel al 'n beduidende rol en word tans veral vir koskook- en verwarmingsdoeleindes en as alternatiewe brandstof vir voertuie gebruik. Nogtans het die groeiende vraag na aardgas, die wanbestuur van plaaslike energiemaatskappye en die toenemende tekort aan fossiele brandstowwe daartoe gelei dat steeds groter hoeveelhede aardgas uit die buiteland, veral Bolivia, ingevoer moet word.

Herwinbare energiebronne word al hoe belangriker. Naas waterkrag word sedert 1994 steeds meer elektrisiteit deur windkragsentrales voorsien. Windenergie speel in die suidelike provinsie Chubut (Patagonië) met sy winderige klimaat al 'n belangrike rol. Windkrag het 'n baie groot potensiaal in Argentinië en word sedert die laat 1990's deur die regering bevorder. In 2006 was Argentinië nogtans slegs die derde grootste produsent van windenergie in Latyns-Amerika, ná Mexiko en Brasilië.

Buitelandse handel

Ontwikkeling van Argentinië se buitelandse handel tussen 1999 en 2005.

Argentinië voer hoofsaaklik mynbouprodukte en fossiele brandstowwe, plantaardige en voedselprodukte, organiese olies en vette uit. Die belangrikste invoere is masjinerie, instrumente en elektroniese goedere, halfverwerkte nywerheidsgoedere en vervoeruitrusting. Die hoofhandelsvennote is Brasilië, die Verenigde State en die Volksrepubliek van Sjina.

In 2006 het Argentinië se uitvoere met 15 persent gegroei en 'n rekordvlak van 46,6 miljard VSA-dollar bereik. Die invoere het selfs met 19 persent tot 34,2 miljard VSA-dollar gestyg. Agrariese grondstowwe en voedsel het weer sowat vyftig persent van die uitvoerwaarde verteenwoordig. Nogtans het die aandeel van nywerheidsprodukte (32 persent van die totale uitvoere) met 23,5 persent sterk toegeneem. Die belangrikste markte vir Argentynse uitvoere in 2006 was die Suid-Amerikaanse vryehandelsone Mercosur met 'n aandeel van 21,3 persent, die Europese Unie met 17,5 persent en die Noord-Amerikaanse vryehandelsone NAFTA met 12,9 persent.[10]

Invoere (waaronder veral nywerheidsprodukte) het in 2006 vir die vyfde opeenvolgende jaar duidelik toegeneem. 37 persent van die totale invoere het uit Mercosur-lidstate gekom, veral uit Brasilië (34 persent), 17 persent uit die Europese Unie, 16 persent uit die NAFTA-lidstate en 9 persent uit die Volksrepubliek van Sjina. Invoere uit die Volksrepubliek van Sjina het in 2006 met 40 persent toegeneem.

Suid-Afrikaanse handel met Argentinië

Dekades lank is die ekonomiese bande met Latyns-Amerika nouliks ontwikkel; die Suid-Afrikaanse handel met Argentinië het stadig gegroei en in 1980 nog steeds minder as 100 miljoen VSA-dollar beloop. 'n Suid-Afrikaanse Kamer van Koophandel bestaan sedert 1973 in Buenos Aires, terwyl sy Argentynse eweknie vyf jaar later in Johannesburg gestig is.

Suid-Afrika se belangrikste uitvoerprodukte op die Argentynse mark was aanvanklik staal, ystererts, asbes en mangaan, terwyl Argentinië leerware, verwerkte voedsel, tekstielgoedere, chemiese produkte en landboumasjiene na Suid-Afrika uitvoer.

Demografie

Met 'n bevolking van naastenby veertig miljoen mense en 'n oppervlakte van 2,8 miljoen vierkante kilometer is Argentinië 'n yl bevolkte land. Die metropolitaanse gebied van die hoofstad Buenos Aires behels tans sowat 34 persent van die totale bevolking, terwyl die bevolkingsdigtheid in die suide van die land (Patagonië) tot minder as twee mense per vierkante kilometer daal.

Blanke bevolking

Juliana Sansaloni, "Koningin van die Italiaanse Gemeenskap", tydens 'n optog wat ter geleentheid van die XXVI Fiesta Nacional del Inmigrante (25ste Nasionale Immigrantefees) in Oberá (provinsie Misiones) gehou is. Na beramings het 25 miljoen Argentyne ten minste een Italiaanse voorvader

Die Argentynse bevolking is 'n mengsel van nasionale en etniese groepe, waarin die nakomelinge van Italiaanse (36 persent) en Spaanse immigrante (29 persent) oorheers. In die tydperk tussen 1850 en 1970 het sowat agt miljoen immigrante hulle in Argentinië gevestig. Daar is tans sowat 4 miljoen Argentyne van Duitse afkoms en kleiner minderhede van nasate van Engelse, Walliese, Ierse, Franse, Switserse en ander Wes- en Middel-Europese immigrante. In die metropolitaanse gebied van Buenos Aires en in die provinsies Chaco en Misiones is daar groter groepe van Poolse immigrante wat hulle in die 1920's hier gevestig en baie van hul tradisies bewaar het.

Klein groepe Afrikaners - die sogenaamde "bittereinders" - het hulle na die Tweede Vryheidsoorlog in die omgewing van Comodoro Rivadavia (provinsie Chubut) gevestig. Die meeste van die sowat 600 emigrante het in die dertigerjare weer na Suid-Afrika teruggekeer. Veral in die stedelike gebiede woon ongeveer 'n half miljoen immigrante uit Sirië, Libanon en andere lande in die Midde-Ooste. Sedert die negentigerjare het 'n aantal immigrante uit Oos-Asië en die voormalige Sowjetunie hulle in die land gevestig. Die land trek ook sommige sogenaamde ekologiese immigrante uit Europa.

In die laaste jare het die aantal immigrante bestendig afgeneem, terwyl talle hoogs gekwalifiseerde Argentyne hulle in die buiteland gevestig het. Veral gedurende Argentinië se ekonomiese krisis in die tydperk tussen 1998 en 2002 het emigrasiesyfers skerp gestyg.

Indigene bevolking

'n Guaraní ma en haar seun in die Yiriapú-mission.

Argentinië word dikwels as 'n Blanke samelewing in Suid-Amerika beskryf, tog is daar ook 'n inheemse bevolking van tussen 1 en 1,5 miljoen nakomelinge van oorspronklik dertig Indiaanse volke wat hoofsaaklik in die noorde, noordweste en suide van die land gekonsentreer is. Baie Indiane is gedurende die sogenaamde Woestynveldtog van generaal Rocas (1875-1879) gedood, terwyl nomadiese volke soos die Huarpes en Pehuenches intussen uitgesterf het.

Die grootste Indiaanse volke is die Kollas in Jujuy en Salta, die Mapuche of Araukaners in Neuquén en Río Negro, en die Wichi en Toba in Chaco en Formosa. Die Coya-Indiane in Noordwes-Argentinië is afstammelinge van die ou Inka-beskawings. Slegs 'n minderheid van indigene Argentyne woon in hul oorspronklike stamgebiede. Die meeste Indiane het hulle in die groot stedelike sentra gevestig waar hulle dikwels in suiwer Indiaanse woonbuurte bly en moeilike lewensomstandighede moet hanteer. Sedert die 1980's word pogings onderneem om die oorspronklike tradisies en leefwyse te bewaar.

Die noordooste met die provinsies Misiones en Corrientes is die enigste streek in Argentinië waar 'n kulturele versmelting tussen Guaraní-Indiane en Spaanse setlaars plaasgevind en 'n groot aantal gemengde huwelike voorgekom het.[11] Oor 'n tydperk van driehonderd jaar vanaf die begin van die Spaanse kolonisasie het naas die Kreole (nasate van Spaanse setlaars) ook 'n groot groep van Mestiese (mense van gemengde Spaans-Indiaanse afkoms) ontstaan.

Menslike ontwikkeling

Sowat 97 persent van die Argentynse bevolking is geletterd, en kinders in die ouderdomsgroep tussen 5 en 14 jaar is aan skoolplig onderworpe.

Tans leef sowat die helfte van die bevolking op of onder die broodlyn, en die werkloosheidsyfer het sedert 2001 aan 20 persent genader.

Tale

Die enigste amptelike taal is Spaans, hoewel die immigrante se nasate wat ouer as 40 jaar is, hulle eie taal behou het.

Godsdiens

Die Argentyne is hoofsaaklik aanhangers van die staatsgodsdiens, die Rooms-Katolisisme (90 persent van die bevolking). Sowat sewe persent van die bevolking is aanhangers van ander Christelike kerke. Die Joodse gemeenskap is met 'n kwart miljoen siele die grootste in Latyns-Amerika. Die Afrikaners in Comodoro Rivadavia en Sarmiento is Nederduits Gereformeerd en Nederduits Hervormd.

Bekende Argentyne

Che Guevara (1967)

Verwysings

  1. 1,0 1,1 "Cuadro P3. Total del país. Población total, superficie y densidad por provincia o jurisdicción. Años 2001-2010". INDEC. Besoek op 9 April 2012. (es)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 "Argentina". Internasionale Monetêre Fonds. Besoek op 26 Mei 2012. (en)
  3. "Human Development Report 2011" (PDF). Verenigde Nasies. 2011. Besoek op 26 Mei 2012. (en)
  4. "Distribution of family income – Gini index". The World Factbook. CIA. Besoek op 26 Mei 2012. (en)
  5. www.taz.de, 24 Februarie 2009: Argentinien und die Schulden: Nicht zahlungsunfähig, zahlungsunwillig. Besoek op 19 Julie 2009
  6. www.stern.de: Cristina Presidenta! Besoek op 19 November 2007.
  7. Duitse Departement van Buitelandse Sake: Argentinië - Ekonomie
  8. Duitse Departement van Buitelandse Sake: Argentinië - Ekonomie
  9. indexmundi.com: Mapa Comparativo de Países > Petróleo - producción - Mundo (es)
  10. Duitse Departement van Buitelandse Sake: Argentinië - Ekonomie
  11. Schillat, Monika: Argentinien - Buenos Aires. Ostfildern: Mairdumont 2006, bl. 13

Bronnelys

Ekonomie en demografie

  • Das große WELT Lexikon in 21 Bänden. Boekdeel 1: A-Atn. Mannheim: Bibliographisches Institut & F.A. Brockhaus AG 2007

Eksterne skakels

Sjabloon:Wikitravel

Argentynse koerante

Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link GA Sjabloon:Link GA