CERN: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
MerlIwBot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: xmf:CERN
File:CERN logo.svg has been deleted upon request from CERN
Lyn 1: Lyn 1:
[[Lêer:CERN logo.svg|thumb|Embleem van die CERN.]]
[[Lêer:Location Large Hadron Collider.PNG|thumb|Ligging van die CERN.]]
[[Lêer:Location Large Hadron Collider.PNG|thumb|Ligging van die CERN.]]
[[Lêer:LHC.svg|thumb|Struktuur van die huidige stelsel.]]
[[Lêer:LHC.svg|thumb|Struktuur van die huidige stelsel.]]

Wysiging soos op 21:39, 29 Oktober 2012

Ligging van die CERN.
Struktuur van die huidige stelsel.
Lugfoto van CERN se geboue.
██ CERN lidlande: 20 ██ Toetreding aan die gang: 3 lande ██ Verklaar bedoeling om aan te sluit: 3 lande ██ Waarnemers: 4 + EU en Turkye ██ Samewerkingsooreenkoms: 35 + Slowenië, Siprus ██ Wetenskaplike kontakte: 19 lande

CERN (Engels: European Organization for Nuclear Research, Frans: Organisation européenne pour la recherche nucléaire) is 'n Europese organisasie was navorsing op partikels (die boustene van materie) doen. Die organisasie is gehuisves ten weste van Genève op die grens tussen Frankryk en Switserland.

CERN was oorspronklik 'n afkorting vir Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (Europese Raad vir Kernondersoek). Op 29 September 1954 word 'n akte geteken wat die raad ontbind en met l'Organisation européenne pour la Recherche nucléaire (Europese organisasie vir kernondersoek) vervang. Tans word na CERN verwys as die Laboratoire européen pour la physique des particules (Europese laboratorium vir partikelfisika). Die oorspronklike naam, CERN het dus al die jare behoue gebly en dra opsig self nie meer enige betekenis nie.

Een van CERN se bekendste uitvindings is die wêreldwye web (www) wat deur twee van hulle informatici, die Engelsman Tim Berners-Lee en die Belg Robert Cailliau begin is.

Werksaamhede

Ongeveer 3000 mense werk (in 2003) voltyds by CERN. Daarnaas neem ongeveer 6500 wetenskaplikes (van 500 universiteite uit 80 lande) aan die eksperimente wat daar uitgevoer word deel. Hierdie eksperimente vind in een van hulle ses partikelversnellers plaas. Met die eksperimente word gepoog om insig te kry in hoe materie opgebou is: uit watter partikels dit bestaan en wat se kragte dit bymekaar hou.

Die ondersoek word gedoen deur middel van partikelversnellers, waarmee partikels tot amper die spoed van lig versnel word voordat dit met mekaar bots. Gedurende die impak breek die partikels in quarks op. Hierdie eksperimente word gedoen om teorieë te vind wat die 4 fundamentele kragte (elektromagnetiese krag, swaartekrag, swak kernkrag en sterk kernkrag) kan verklaar ten opsigte van 'n enkele elementêre krag.

Op hierdie oomblik word aan 'n nog groter partikelversneller, die Groot Hadron-versneller gewerk. Die versneller het in September 2008 operasioneel geword. Daar word gehoop om die Higgs boson in die versneller te vind. Die Higgs boson is 'n partikel wat ander partikels massa gee, en is die laaste partikel in die standaardmodel van materie wat nog nie geobserveer is nie.

Lidmaatskap

Lidlande

Die lande wat CERN in 1954 gestig het is:

Lande wat daarna toetree of CERN verlaat het:

In 2003 was daar 'n totaal van 20 lande by CERN betrokke.

Toeskouerlande

Naas bogenoemde lede behoort daar ook 'n aantal toeskouerlande aan CERN. Hierdie lande mag die bestuursvergaderings bywoon en die notules kry, maar het geen stemreg nie. Die status is ideaal vir lande wat nie lede kan of mag word nie, maar wel graag wil deelneem. Die huidige toeskouerlande is:

Wetenskaplikes

Naas lede en toeskouers neem wetenskaplikes uit verskeie ander lande aan CERN se eksperimente deel. Suid-Afrika word in die groep verteenwoordig. Hulle is:

Algerië Argentinië
Armenië Australië
Azerbeidjan Brasilië
Kanada Sjina
Ciprus Estland
Georgië Ierland
Indië Iran
Kroasië Marokko
Mexiko Oekraïne
Pakistan Peru
Roemenië Serwië
Slowenië Republiek van Sjina
Wit-Rusland Ysland
Suid-Afrika Suid-Korea

Eksterne skakels

Koördinate: 46°14′5.67″N 6°2′34.04″O / 46.2349083°N 6.0427889°O / 46.2349083; 6.0427889