Wilhelmus van Nassouwe: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
No edit summary
Lyn 9: Lyn 9:
==Die teks==
==Die teks==


Die teks van die Wilhelmus is geskryf in ou Nederlands. Die huidige volkslied gebruik 'n moderne spelling, maar gebruik die oorspronklike sinsbou. Aanpassing hiervan is nie goed moontlik binne die wysie nie. Opvallend is die gebruik van [datief|datiewe] [[naamval]]le en verbuigings soos "den vaderland getrouwe" (trou aan die vaderland) wat in moderne Nederlands en Afrikaans nie meer voorkom nie.
Die teks van die Wilhelmus is geskryf in ou Nederlands. Die huidige volkslied gebruik 'n moderne spelling, maar gebruik die oorspronklike sinsbou. Aanpassing hiervan is nie goed moontlik binne die wysie nie. Opvallend is die gebruik van [[datief|datiewe]] [[naamval]]le en verbuigings soos "den vaderland getrouwe" (trou aan die vaderland) wat in moderne Nederlands en Afrikaans nie meer voorkom nie.





Wysiging soos op 20:20, 8 November 2012

Die Wilhelmus is die volkslied van Nederland. Dit bestaan uit 15 koeplette wat 'n acrostichon vorm: in die ou variant het die eerste letters van die 15 koeplette die naam Willem van Nassov gevorm.

Die eerste koeplet word gereeld gesing, soms gevolg deur die sesde wat in die Tweede Wêreldoorlog baie populêr was. Die lied is ook in die Suidelike Nederlande gewild. Dit word daar gereeld gehoor by 'n Cantus. Die Wilhelmus is die amptelike Nederlandse volkslied sedert 10 Mei 1932; daarvoor was dit "Wien Neêrlands bloed".

Die Wilhelmus is inhoudelik geskryf as 'n lied wat deur Willem van Oranje gesing sou word (maar nie noodwendig deur hom gesing is nie), dit weerspieël sy tweestryd gedurende die Opstand in die Nederlande. Aan die een kant probeer Willem van Oranje om trou te wees aan die Spaanse koning, aan die ander kant is hy bo alles trou aan die Nederlandse volk.

Die herkoms van die teks is nog steeds nie duidelik nie. Die Wilhelmus is 'n geuzelied en de meeste hiervan is anoniem; vir die skryf van opstandige liedere was destyds die doodstraf beveel. Sedert die begin van die 17e eeu is daar geskrifte wat vermeld dat dit geskryf is deur Marnix van St. Aldegonde, tussen 1570 en 1572. Daar is egter gegronde redes om te twyfel aan sy outeurskap. Dit is moontlik dat die Wilhelmus oorspronklik in Duits geskryf was deur vlugtelinge vanuit die Nederlande, wat met die lied Duitse vorste vir die Nederlandse saak probeer wen het. Ander sê weer dat dit deur Coornhert geskryf was. Die wysie is afkomstig van 'n ou Franse soldatelied. 'n Teorie waarmee ook rekening gehou word is dat dit deur 'n onbekende digter geskryf was, en dat dit daarna deur Marnix van St. Aldegonde bewerk is. Wat die datum aanbetref, word daarvan uitgegaan dat dit na Mei 1568 geskryf is - aangesien die trek langs die Maas in die lied vermeld word - asook voor April 1572, aangesien dit wil lyk asof die verowering van Den Briel in dié lied onbekend is. Die Wilhelmus is derhalwe die oudste Nederlandse volkslied wat nog in gebruik is.

Die teks

Die teks van die Wilhelmus is geskryf in ou Nederlands. Die huidige volkslied gebruik 'n moderne spelling, maar gebruik die oorspronklike sinsbou. Aanpassing hiervan is nie goed moontlik binne die wysie nie. Opvallend is die gebruik van datiewe naamvalle en verbuigings soos "den vaderland getrouwe" (trou aan die vaderland) wat in moderne Nederlands en Afrikaans nie meer voorkom nie.


Huidige teks:

Oorspronklike teks:

Eerste koeplet
Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik, vrij onverveerd,
den Koning van Hispanje
heb ik altijd geëerd.

Tweede koeplet
In Godes vrees te leven
heb ik altijd betracht,
daarom ben ik verdreven,
om land, om luid gebracht.
Maar God zal mij regeren
als een goed instrument,
dat ik zal wederkeren
in mijnen regiment.

Derde koeplet
Lijdt u, mijn onderzaten
die oprecht zijt van aard,
God zal u niet verlaten,
al zijt gij nu bezwaard.
Die vroom begeert te leven,
bidt God nacht ende dag,
dat Hij mij kracht zal geven,
dat ik u helpen mag.

Vierde koeplet
Lijf en goed al te samen
heb ik u niet verschoond,
mijn broeders hoog van namen
hebben 't u ook vertoond:
Graaf Adolf is gebleven
in Friesland in den slag,
zijn ziel in 't eeuwig leven
verwacht den jongsten dag.

Vyfde koeplet
Edel en hooggeboren,
van keizerlijken stam,
een vorst des rijks verkoren,
als een vroom christenman,
voor Godes woord geprezen,
heb ik, vrij onversaagd,
als een held zonder vreden
mijn edel bloed gewaagd.

Sesde koeplet
Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God mijn Heer,
op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Dat ik doch vroom mag blijven,
uw dienaar t'aller stond,
de tirannie verdrijven
die mij mijn hart doorwondt.

Sevende koeplet
Van al die mij bezwaren
en mijn vervolgers zijn,
mijn God, wil doch bewaren
den trouwen dienaar dijn,
dat zij mij niet verrassen
in hunnen bozen moed,
hun handen niet en wassen
in mijn onschuldig bloed.

Agtste koeplet
Als David moeste vluchten
voor Sauel den tiran,
zo heb ik moeten zuchten
als menig edelman.
Maar God heeft hem verheven,
verlost uit alder nood,
een koninkrijk gegeven
in Israël zeer groot.

Neënde koeplet
Na 't zuur zal ik ontvangen
van God mijn Heer dat zoet,
daarna zo doet verlangen
mijn vorstelijk gemoed:
dat is, dat ik mag sterven
met eren in dat veld,
een eeuwig rijk verwerven
als een getrouwen held.

Tiende koeplet
Niet doet mij meer erbarmen
in mijnen wederspoed
dan dat men ziet verarmen
des Konings landen goed.
Dat u de Spanjaards krenken,
o edel Neerland zoet,
als ik daaraan gedenke,
mijn edel hart dat bloedt.

Elfde koeplet
Als een prins opgezeten
met mijner heires-kracht,
van den tiran vermeten
heb ik den slag verwacht,
die, bij Maastricht begraven,
bevreesde mijn geweld;
mijn ruiters zag men draven
zeer moedig door dat veld.

Twaalfde koeplet
Zo het den wil des Heren
op dien tijd had geweest,
had ik geern willen keren
van u dit zwaar tempeest.
Maar de Heer van hierboven,
die alle ding regeert,
die men altijd moet loven,
en heeft het niet begeerd.

Dertiende koeplet
Zeer christlijk was gedreven
mijn prinselijk gemoed,
standvastig is gebleven
mijn hart in tegenspoed.
Den Heer heb ik gebeden
uit mijnes harten grond,
dat Hij mijn zaak wil redden,
mijn onschuld maken kond.

Veertiende koeplet
Oorlof, mijn arme schapen
die zijt in groten nood,
uw herder zal niet slapen,
al zijt gij nu verstrooid.
Tot God wilt u begeven,
zijn heilzaam woord neemt aan,
als vrome christen leven,-
't zal hier haast zijn gedaan.

Vyftiende koeplet
Voor God wil ik belijden
en zijner groten macht,
dat ik tot genen tijden
den Koning heb veracht,
dan dat ik God den Heere,
der hoogsten Majesteit,
heb moeten obediëren
in der gerechtigheid.

Eerste koeplet
Wilhelmus van Nassouwe
Ben ick van Duytschen bloet,
Den Vaderlant getrouwe
Blyf ick tot in den doet:
Een Prince van Oraengien
Ben ick vrij onverveert,
Den Coninck van Hispaengien
Heb ick altijt gheeert.

Tweede koeplet
In Godes vrees te leven
Heb ick altyt betracht,
Daerom ben ick verdreven
Om Landt om Luyd ghebracht:
Maer God sal mij regeren
Als een goet Instrument,
Dat ick zal wederkeeren
In mijnen Regiment.

Derde koeplet
Lydt u myn Ondersaten
Die oprecht zyn van aert,
Godt sal u niet verlaten
Al zijt ghy nu beswaert:
Die vroom begheert te leven
Bidt Godt nacht ende dach,
Dat hy my cracht wil gheven
Dat ick u helpen mach.

Vierde koeplet
Lyf en goet al te samen
Heb ick u niet verschoont,
Mijn broeders hooch van Namen
Hebbent u oock vertoont:
Graef Adolff is ghebleven
In Vriesland in den slaech,
Syn Siel int ewich Leven
Verwacht den Jongsten dach.

Vyfde koeplet
Edel en Hooch gheboren
Van Keyserlicken Stam:
Een Vorst des Rijcks vercoren
Als een vroom Christen man,
Voor Godes Woort ghepreesen
Heb ick vrij onversaecht,
Als een Helt sonder vreesen
Mijn edel bloet ghewaecht.

Sesde koeplet
Mijn Schilt ende betrouwen
Sijt ghy, o Godt mijn Heer,
Op u soo wil ick bouwen
Verlaet mij nimmermeer:
Dat ick doch vroom mach blijven
V dienaer taller stondt,
Die Tyranny verdrijven,
Die my mijn hert doorwondt.

Sevende koeplet
Van al die my beswaren,
End mijn Vervolghers zijn,
Mijn Godt wilt doch bewaren
Den trouwen dienaer dijn:
Dat sy my niet verrasschen
In haren boosen moet,
Haer handen niet en wasschen
In mijn onschuldich bloet.

Agste koeplet
Als David moeste vluchten
Voor Saul den Tyran:
Soo heb ick moeten suchten
Met menich Edelman:
Maer Godt heeft hem verheven
Verlost uit alder noot,
Een Coninckrijk ghegheven
In Israel seer groot.

Neënde koeplet
Na tsuer sal ick ontfanghen
Van Godt mijn Heer dat soet,
Daer na so doet verlanghen
Mijn Vorstelick ghemoet:
Dat is dat ick mach sterven
Met eeren in dat Velt,
Een eewich Rijck verwerven
Als een ghetrouwe Helt.

Tiende koeplet
Niet doet my meer erbarmen
In mijnen wederspoet,
Dan dat men siet verarmen
Des Conincks Landen goet,
Dat v de Spaengiaerts crencken
O Edel Neerlandt soet,
Als ick daer aen ghedencke
Mijn Edel hert dat bloet.

Elfde koeplet
Als een Prins op gheseten
Met mijner Heyres cracht,
Van den Tyran vermeten
Heb ick den Slach verwacht,
Die by Maestricht begraven
Bevreesde mijn ghewelt,
Mijn ruyters sach men draven.
Seer moedich door dat Velt.

Twaalfde koeplet
Soo het den wille des Heeren
Op die tyt had gheweest,
Had ick gheern willen keeren
Van v dit swaer tempeest:
Maer de Heer van hier boven
Die alle dinck regeert.
Diemen altijd moet loven
En heeftet niet begheert.

Dertiende koeplet
Seer Prinslick was ghedreven
Mijn Princelick ghemoet,
Stantvastich is ghebleven
Mijn hert in teghenspoet,
Den Heer heb ick ghebeden
Van mijnes herten gront,
Dat hy mijn saeck wil reden,
Mijn onschult doen bekant.

Veertiende koeplet
Oorlof mijn arme Schapen
Die zijt in grooten noot,
V Herder sal niet slapen
Al zijt ghy nu verstroyt:
Tot Godt wilt v begheven,
Syn heylsaem Woort neemt aen,
Als vrome Christen leven,
Tsal hier haest zijn ghedaen.

Vyftiende koeplet
Voor Godt wil ick belijden
End zijner grooter Macht,
Dat ick tot gheenen tijden
Den Coninck heb veracht:
Dan dat ick Godt den Heere
Der hoochster Maiesteyt,
Heb moeten obedieren,
Inder gherechticheyt.

Eksterne skakels