Napoleontiese Oorloë: Verskil tussen weergawes
Xqbot (besprekings | bydraes) k r2.7.3) (robot Bygevoeg: fy:Napoleontyske oarloggen |
k r2.6.8) (robot Bygevoeg: eo:Napoleonaj Militoj |
||
Lyn 54: | Lyn 54: | ||
[[el:Ναπολεόντειοι Πόλεμοι]] |
[[el:Ναπολεόντειοι Πόλεμοι]] |
||
[[en:Napoleonic Wars]] |
[[en:Napoleonic Wars]] |
||
[[eo:Napoleonaj Militoj]] |
|||
[[es:Guerras Napoleónicas]] |
[[es:Guerras Napoleónicas]] |
||
[[et:Napoleoni sõjad]] |
[[et:Napoleoni sõjad]] |
Wysiging soos op 18:03, 7 Desember 2012
Die Napoleontiese Oorloë was 'n reeks konflikte wat Napoleon se Franse Ryk en verskillende Europese geallieerde en strydende koalisies tussen 1803 en 1815 ingesluit het. Die oorloë was 'n vervolg van dié wat deur die Franse Revolusie van 1789 aangehits is en het tydens 'n deel van die Eerste Franse Republiek en die hele bestaan van die Eerste Franse Keiserryk plaasgevind. Die reeks konflikte het 'n omwenteling teweeggebring in die Europese weermagte en het op 'n ongekende skaal plaasgevind, hoofsaaklik as gevolg van die toepassing van diensplig in Frankryk. Franse mag het vinnig toegeneem en die meeste dele van Europa ingeneem, maar het skielik ineengestort na Frankryk se rampspoedige inval van Rusland in 1812. Napoleon se ryk het uiteindelik 'n algehele militêre nederlaag gely, wat gelei het tot die herstelling van die Franse Bourbon-monargie. Die oorloë het die ontbinding van die Heilige Romeinse Ryk ingelui, terwyl die Spaanse Ryk ook begin ontrafel het: die Franse besetting van Spanje het die Spaanse houvas op sy kolonies verswak, wat die weg gebaan het vir nasionalistiese revolusies in Latyns-Amerika. Ná die Napoleontiese Oorloë sou die Britse Ryk vir die volgende eeu die plek van voorste wêreldmag inneem.
Daar is geen konsensus oor die presiese einddatum van die Franse Revolusionêre Oorlog en die begindatum van die Napoleontiese Oorloë nie. Een moontlike datum is 9 November 1799, toe Bonaparte die mag in Frankryk deur middel van 'n staatsgreep verkry het. 'n Ander moontlik datum is 18 Mei 1803, toe 'n hernieude oorlogsverklaring tussen Brittanje en Frankryk die enigste tydperk van vrede in Europa tussen 1792 en 1814 beëindig het. 'n Derde moontlike datum is 2 Desember 1804: die dag wat Bonaparte homself as Keiser van Frankryk gekroon het.
Die Napoleontiese Oorloë is op 18 Junie 1815 ná Napoleon se finale nederlaag by Waterloo en die Tweede Verdrag van Parys beëindig.