Oekraïne: Verskil tussen weergawes
k r2.7.1) (robot Verander: pam:Ukranya |
k r2.7.3) (robot Verander: bxr:Украина |
||
Lyn 134: | Lyn 134: | ||
[[br:Ukraina]] |
[[br:Ukraina]] |
||
[[bs:Ukrajina]] |
[[bs:Ukrajina]] |
||
[[bxr: |
[[bxr:Украина]] |
||
[[ca:Ucraïna]] |
[[ca:Ucraïna]] |
||
[[cbk-zam:Ukrania]] |
[[cbk-zam:Ukrania]] |
Wysiging soos op 05:57, 25 Desember 2012
| |||||
Nasionale leuse: geen | |||||
Volkslied: "Shche ne vmerla Ukrainy" ("Die Glorie van die Okraïne het nie vergaan") | |||||
Hoofstad | Kiëv | ||||
Grootste stad | Kiëv | ||||
Amptelike tale | Oekraïns | ||||
Regering President
Eerste Minister |
Parlementêre Demokrasie Viktor Janukovič Mykola Azarov | ||||
Onafhanklikheid Onafhanklikheid van die Sowjet Unie
Onafhanklikheid Referendum |
24 Augustus 1991 1 Desember 1991 | ||||
Oppervlakte - Totaal - Water (%) |
1 E8 603 700 km2 (44th) 233 090 myl2 | ||||
Bevolking - 2005-skatting - 2001-sensus - Digtheid |
46 481 000 (27ste) 48 457 102 77 / km2 (114de) 199 / myl2 | ||||
BBP (KKP) - Totaal - Per capita |
2005-skatting | ||||
Geldeenheid | Hryvnia, гривня (UAH )
| ||||
Tydsone - Somertyd |
EET (UTC+2) EEST (UTC+3) | ||||
Internet-TLD | .ua | ||||
Skakelkode | +380 |
Oekraïne (Oekraïns: Україна) is ‘n land in Oos-Europa wat in die suide grens aan die Swart See, in die ooste aan Rusland, in die noorde aan Wit-Rusland en in die weste aan Pole, Slowakye, Hongarye, Roemenië en Moldawië.
Oekraïne is die grootste land wat in sy geheel in Europa lê. Die land se hoofstad is Kiëf (Kijiv).
Ten noorde van Kiëf lê Tsjernobil waar daar in 1986 ‘n kernramp plaasgevind het. Drie groot riviere deurkruis die land, die Djnepr, die Dnestr en die Donets.
Politiek
Oekraïne het sy onafhanklikheid op 24 Augustus 1991 verklaar toe die staatsgreep van konserwatiewe magte in die Sowjetunie misluk het. Die Oekraïnse bevolking het hulle op 1 Desember per referendum ten gunste van onafhanklikheid uitgespreek. Enkele weke later is die Sowjetunie ontbind.
Tans is Oekraïne lid van die Gemenebes van Onafhanklike State.
Enkele staatkundige gegewens:
- Staatshoof: President Viktor Janukovič
- Regeringsleier: Premier Mykola Azarov
- Parlement: Verchovna Rada. Die 450 parlementslede word vir 'n termyn van vier jaar verkies.
- Administratiewe indeling: 24 geweste (oblaste), 1 outonome republiek (die Krim) en 2 munisipaliteite.
- Nasionale leuse: "Volja, Zlahoda, Dobro", (Oekraïns: Wilskrag, Eendrag, Tevredenheid)
Geskiedenis
Onafhanklikheid
Ná die ontbinding van die Sowjetunie het die Oekraïne met meer as 600 000 vierkante kilometer die grootste staat op die vasteland van Europa geword. Die voormalige KP-funksionaris Leonid Krawtsjoek is in 1991 as die eerste president verkies en het een van die drie medestigters van die Gemenebes van Onafhanklike State geword. Die land het van alle kernwapens op sy kerngebied ontslae geraak.
Ondanks die ekonomiese agteruitgang, stagnasie, voortrekkery en korrupsie het die tyd ná die onafhanklikwording anders as in Rusland vreedsaam verloop. Een van die grootste vraagstukke was die etniese diversiteit van die land. Daar is meer as twintig persent Russe en ander belangrikhede minderhede soos Pole, Roemene, Wit-Russe en Islamitiese Tatare (veral op die Krim-skiereiland). Die gebrek aan 'n sterk historiese tradisie was 'n ander probleem.
Met die verkiesing van die tweede president Leonid Koetsjma, 'n voormalige bestuurder van 'n wapenfabriek, was daar hoop dat die ekonomie sou herstel. Alhoewel 'n nuwe geldeenheid, die Hriwnja, ingevoer is, het die skadu-ekonomie steeds die helfte van alle ekonomiese aktiwiteite in Oekraïne beslaan.
President Koetsjma het in sy buitelandse beleid duidelik in die rigting van die Wes-Europese demokrasieë begin beweeg: Die doodstraf is afgeskaf en die Tsjernobil-kernkragsentrale, een van vyf in die land, is in 2000 gesluit. Politieke verhoudinge met die buurlande Pole en Roemenië, wat in die verlede vertroebel was, het duidelik verbeter.
Nogtans is die politieke bande met Wes-Europa nie vasbeslote ontwikkel nie, en Koetsjma het eerder 'n soort "twee-vektore-beleid" ten opsigte van sy betrekkinge met die buiteland gevolg, en steeds ook noue bande met Rusland gehandhaaf.
Baie Russiese politikusse beskou Oekraïne nog steeds as 'n integrale bestanddeel van Rusland, en die Russiese optrede teen Oekraïne het by 'n aantal politieke en ekonomiese geskille verskerp. Die Russiese Vloot maak nog steeds gebruik van sy basisse op die Krim-skiereiland, en die deurvoer en invoerpryse van Russiese gas is al jare lank 'n strydpunt tussen die twee lande. Die gas-konflik het teen die einde van die jaar 2005 verskerp, toe Rusland sy gasuitvoer na Oekraïne drasties verminder het. Hierdie stap het ook groot dele van Wes-Europa geraak, aangesien die druk in die Russiese gaspyplyne orals op die vasteland duidelik gedaal het en minder gas ontvang is.
Koetsjma het ook geprobeer om beter betrekkinge met die Verenigde State te handhaaf, onder meer deur sowat 1 700 Oekraïnse soldate in Irak te stasioneer.
Die Eerste Minister Viktor Joesjtsjenko het in 2000 en 2001 ekonomiese hervorming aangepak en het ook die parlementêre verkiesing in 2002 gewen. Hy is egter deur die Kommunistiese en oligargiese opposisiepartye gedwing om te bedank. In 2004 is hy as president ingehuldig, terwyl Viktor Janoekowitsj as eerste minister verkies is.
Die ekonomie het begin stabiliseer, tog bly die demografiese situasie kommerwekkend. Miljoene Oekraïnse burgers bly in die buiteland om daar te werk, en die bevolking het sedert 1991 van 52 tot 47 miljoen in 2006 gedaal.
Eksterne skakels
Wikimedia Commons bevat media in verband met Ukraine. |