Ganumedes (maan): Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
MerlIwBot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: pnb:گانیمید
Lyn 113: Lyn 113:
[[oc:Ganimèdes (luna)]]
[[oc:Ganimèdes (luna)]]
[[pl:Ganimedes (księżyc)]]
[[pl:Ganimedes (księżyc)]]
[[pnb:گانیمید]]
[[pt:Ganímedes (satélite)]]
[[pt:Ganímedes (satélite)]]
[[ro:Ganymede (satelit)]]
[[ro:Ganymede (satelit)]]

Wysiging soos op 18:58, 30 Januarie 2013

Ganymedes   
Ganymedes
Ganymedes, soos waargeneem deur die Galileo-wenteltuig op 26 Junie 1996.
Ontdekking
Ontdek deur Galileo Galilei
Datum 7 Januarie 1610[1][2][3]
Alternatiewe nameJupiter III
Wentelbaaneienskappe
Periapside 1 069 200 km[b]
Apoapside 1 071 600 km[a]
Halwe lengteas 1 070 400 km[4]
Eksentrisiteit 0,0013[4]
Wentelperiode 7,15455296 dae[4]
Gem. omwentelingspoed 10,880 km/s
Inklinasie 0,20° (tot Jupiter se ewenaar)[4]
Satelliet van Jupiter
Fisiese eienskappe
Gem. radius 2634,1 ± 0,3 km
(0,413 Aardes)[5]
Oppervlakte 87,0 miljoen km2
(0,171 Aardes)[c]
Volume 7,610 km3
(0,0704 Aardes)[d]
Massa 1,481923 kg
(0,025 Aardes)[5]
Gem. digtheid 1,936 g/cm3[5]
Oppervlak-
aantrekkingskrag
1,428 m/s2 (0,146 g)[e]
Ontsnapping-
snelheid
2,741 km/s[f]
Rotasieperiode sinchronies
Aksiale neiging 0–0,33°[6]
0,43 ± 0,02[7]
Oppervlak-temp.
   Kelvin
mingem.maks
70[8]110[8]152[9]
Skynmagnitude 4,61 (opposisie)[7]
4,38 (in 1951)[10]
Atmosfeer
Oppervlakdruk tekens
Samestelling Suurstof (100 %)[11]
Die orbitale resonansies van Ganymedes, Europa en Io.

Ganymedes (gan'-ə-meed-əs; Grieks: Γανυμήδης; ook Jupiter III) is die grootste maan van die planeet Jupiter, en ook die grootste maan in die sonnestelsel. Ganymedes is groter as die planeet Mercurius, maar sy massa is net 50% van dié van Mercurius. Ganymedes is die enigste maan wat sonder 'n teleskoop sigbaar is, maar net in baie goeie en donker situasies.

Dis moontlik dat Ganymedes in 364 v.C. ontdek is deur die Sjinese sterrekundige Gan De. Galileo Galilei kry egter gewoonlik die eer daarvoor; die sterrekundige het die maan se bestaan op 7 Januarie 1610 geregistreer, saam met die drie ander Galileiaanse mane Callisto, Europa en Io. Ganymedes is die enigste maan van Jupiter wat 'n manlike naam het. Die maan is vernoem ná Ganymedes, 'n goddelike held en Trojaanse prins, seun van Tros van Dardanië en Callirrhoe en 'n geliefde van Zeus in die Griekse mitologie.

Verwysings

  1. Galilei, Galileo (1610). "Sidereus Nuncius" (PDF). University of Oklahoma History of Science. Besoek op 13 Januarie 2010. {{cite web}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp); Onbekende parameter |month= geïgnoreer (hulp)
  2. Wright, Ernie. "Galileo's First Observations of Jupiter" (PDF). University of Oklahoma History of Science. Besoek op 13 Januarie 2010.
  3. "NASA: Ganymede". Solarsystem.nasa.gov. 29 September 2009. Besoek op 8 Maart 2010.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 "Planetary Satellite Mean Orbital Parameters". Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology.
  5. 5,0 5,1 5,2 Showman, Adam P. (1999). "The Galilean Satellites" (PDF). Science. 286 (5437): 77–84. doi:10.1126/science.286.5437.77. PMID 10506564. {{cite journal}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  6. Bills, Bruce G. (2005). "Free and forced obliquities of the Galilean satellites of Jupiter". Icarus. 175 (1): 233–247. Bibcode:2005Icar..175..233B. doi:10.1016/j.icarus.2004.10.028.
  7. 7,0 7,1 Yeomans, Donald K. (13 Julie 2006). "Planetary Satellite Physical Parameters". JPL Solar System Dynamics. Besoek op 5 November 2007.
  8. 8,0 8,1 Delitsky, Mona L. (1998). "Ice chemistry of Galilean satellites" (PDF). J.of Geophys. Res. 103 (E13): 31, 391–31, 403. Bibcode:1998JGR...10331391D. doi:10.1029/1998JE900020. {{cite journal}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  9. Orton, G.S.; Spencer, G.R.; et al. (1996). "Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites". Science. 274 (5286): 389–391. Bibcode:1996Sci...274..389O. doi:10.1126/science.274.5286.389.
  10. Yeomans and Chamberlin. "Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)". California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory. Besoek op 14 April 2010. (4,38 op 3 Oktober 1951)
  11. Hall, D.T.; Feldman, P.D.; et al. (1998). "The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede". The Astrophysical Journal. 499 (1): 475–481. Bibcode:1998ApJ...499..475H. doi:10.1086/305604.

Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link GA Sjabloon:Link GA Sjabloon:Link GA