Thailand: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Gerakibot (besprekings | bydraes)
k r2.7.1) (Robot: verander ku:Tayland na ku:Taylenda
Gerakibot (besprekings | bydraes)
Lyn 372: Lyn 372:
[[rue:Таїланд]]
[[rue:Таїланд]]
[[rw:Tayilande]]
[[rw:Tayilande]]
[[sa:थाइलैंड]]
[[sa:श्यामदेश]]
[[sah:Тайлаан]]
[[sah:Тайлаан]]
[[scn:Thailandia]]
[[scn:Thailandia]]

Wysiging soos op 10:23, 4 Maart 2013

Thailand
ราชอาณาจักรไทย
Ratcha Anachak Thai
Vlag van Thailand Wapen van Thailand
Vlag Wapen
Nasionale leuse: ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
("Nasie, geloof, koning")
Volkslied: Phleng Chat
Ligging van Thailand
Hoofstad Bangkok
Grootste stad Bangkok
Amptelike tale Thai
Regering
Koning:

Eerste Minister:
Grondwetlike monargie
Sy majesteit,
Koning Bhumibol Adulyadej
Yingluck Shinawatra
Onafhanklikheid
Stigting van die
Koninkryk van Sukhothai
Koninkryk van Ayutthaya
Koninkryk van Thonburi
Koninkryk van Rattanakosin


12381368
13501767
1767 tot 6 April 1782
6 April 1782 tot op hede
Oppervlakte
 - Totaal
 
 - Water (%)
 
514 000 km² km2  (49ste)
Bevolking
 - 2006-skatting
 - Digtheid
 
62 828 7062 (20ste)
122 /km² / km2 (80ste.)
BBP (KKP)
 - Totaal
 - Per capita
2005-skatting

$585,9 biljoen (21ste)
$9 100(69ste)

Geldeenheid Baht, ฿ (THB)
Tydsone
 - Somertyd
UTC+7 (UTC+7)
CEST (UTC+7)
Internet-TLD .th
Skakelkode +66

Thailand (amptelik, die Koninkryk van Thailand) is 'n land in Suidoos-Asië wat in die Ooste aan Laos en Kambodja grens, in die Suide aan die Golf van Thailand en Maleisië en in die Weste aan die Andamanse See en Mianmar (vroeër Birma). Thailand word ook Siam genoem, wat die land se amptelike naam was tot 23 Junie 1939. Die woord "Thai" beteken "vry" in die Thaise taal. Die hoofstad van Thailand is Bangkok.

Etimologie

Die land se amptelike naam was "Siam" tot en met 23 Junie 1939,[1][2] maar dit het weer as "Siam" bekend gestaan tussen 1945 en 11 Mei 1949, voor dit weer deur 'n amptelike bekendmaking verander is na Thailand (Thais: Prathetthai). Reeds voor die amptelike naamsverandering het Thais na hulle land verwys as Muang Thai. Die woord "Thai" (ไทย) is afgelei van die woord "Tai" (ไท), wat in Thai "vryheid" beteken. [3] Thai is ook die naam van die hoof etniese groep in Thailand - wat daartoe lei dat sommige inwoners, veral die Sjinese minderheid, steeds die naam Siam gebruik.[verwysing benodig]

Geskiedenis

Boeddha in Sukhothai Nasionale Park

Verskeie inheemse kulture het reeds sedert die tyd van die Ban Chiang-kultuur (ongeveer 2000 v.C.), in Thailand bestaan. As gevolg van die land se geografiese ligging is die kultuur van Thailand nog altyd sterk deur Indië, Sjina en ander buurkulture van Suidoos-Asië beïnvloed. Boeddhisme het vir die eerste keer in die 5de eeu in die Chaopraya bekken aangekom in die vorm van Indiese gode; waarskynlik sonder goed gedefinieerde sektes en tradisies. In die 12de eeu het monnike uit Sri Lanka egter die Theravada vorm van Boeddhisme na Thailand gebring waar dit vinnig floreer het.[4] Die eerste Siamese/Thai-staat word tradisioneel as die Boeddhistiese koninkryk van Sukhothai beskou. Dié koninkryk was 'n vroeë koninkryk in die omgewing van die stad, Sukhotai, in Noordsentraal-Thailand, wat van 1238 tot 1438 bestaan het.

Die koninkryk se mag is later oorskadu deur die groter Siamese koninkryk van Ayutthaya, wat in die middel van die 14de eeu gestig is. Dié koninkryk was geleë om die huidige stad, Ayutthaya, in die gelyknamige provinsie in Sentraal-Thailand. Na die Siamese magte Angkor in 1431 geplunder het, is baie van die Khmer-ryk en sy Hindoe-gewoontes terug na Ayuthaya geneem en baie van die gewoontes en rituele in die kultuur van Siam aangeneem.

Na Ayuthaya in 1767 deur die Birmese verower is, was Thonburi vir 'n kort periode die hoofstad van Thailand, onder leiding van Koning Taksin die Grote. Die huidige era van Thailand se geskiedenis het in 1782 begin, na die instelling van Bangkok as die hoofstad van die Chakri-dinastie, onder leiding van Koning Rama die Grote. Europese moondhede het in die 16de eeu na Thailand begin reis. Ondanks die druk wat deur Europa uitgeoefen is, is Thailand die enigste Suidoos-Asiese land wat nooit deur 'n Europese mag gekoloniseer is nie. Die twee hoofredes hiervoor is dat Thailand 'n lang reeks suksesvolle leiers in die 1800's gehad het en dat dit die vyandigheid en spanning tussen die Franse en Britte uitgebuit het. As gevolg hiervan het die land 'n bufferstaat tussen dele van Suidoos-Asië wat deur die twee kompeterende Europese koloniale magte gekoloniseer is geword. Die invloed van 'n nabygeleë Britse kolonie het egter gelei tot baie hervormings in die 19de eeu en groot toegewings aan Britse handelsbelangstellings. 'n Voorbeeld hiervan was die verlies van die drie suidelike provinsies, wat later Maleisië se drie noordelike state sou word.

'n Nie-geweldadige rewolusie in 1932 het gelei tot 'n nuwe grondwetlike monargie. Tydens die Tweede Wêreldoorlog was Thailand geallieerd met Japan, maar het na die oorlog 'n bondgenoot van die Verenigde State van Amerika geword. Na 'n reeks staatsgrepe, het Thailand in die 1980's begin nader beweeg aan 'n demokrasie.

In 1997 is Thailand getref deur die Asiese finansiële krisis en die geldeenheid van Thailand, die baht, het vir 'n kort periode daaronder gely: voor 1997 was $1 (V.S.) gelykstaande aan 25 baht, maar tydens die krises was $1 gelykstaande 56 baht. Sedertdien het die baht egter sterker geword en, in Mei 2007, was $1 gelyk aan 33 baht.

Die amptelike kalender wat in Thailand gebruik word is gebaseer op die Oostelike weergawe van die Boeddhistiese kalender, wat die Gregoriaanse kalender met 543 jaar voorloop. Die jaar 2007 n.C. staan byvoorbeeld in Thailand bekend as 2550 BE.

Geografie

Kaart van Thailand
Die topografie van Thailand.

Thailand is die 49ste grootste land in die wêreld met 'n oppervlakte van 514 000km². Dit kan vergelyk word met die grootte van Frankryk en is ietwat groter as die Amerikaanse deelstaat, Kalifornië.

Groot stede sluit in die hoofstad, Bangkok, Chiang Mai, Surat Thani, Phuke en Hat Yai.

Thailand het verskeie gebiede wat geografies van mekaar verskil; hierdie gebiede kom ook min of meer ooreen met die onderskeie provinsies van die land. Die noorde van die land is bergagtig, met die piek van die berg, Doi Inthanon, as die hoogste punt met 'n hoogte van 2576m. Die noordooste bestaan uit die Khorat-plato en strek oor 'n area van 155 000km². Die plato word in die ooste deur die Mekong-rivier begrens. Die middel van die land word oorheers deur die hoofsaaklik plat Chao Phraya-riviervallei, wat inloop by die Golf van Thailand. Die suide bestaan uit die dun landengte wat breër word nader aan die Maleisiese-skiereiland.

Die plaaslike klimaat is tropies en word gekenmerk deur moesons: reënerige seisoene wat etlike maande aanhou. Vanaf die middel van Mei tot September is daar 'n reënerige, wolkerige dog warm suidwestelike moeson en 'n droër, koel noordoostelike moeson van November tot die middel van Maart. Die suidelike landengte is altyd warm en bedompig.

Demografie

'n Vrou van die Kayan etniese groep, 'n klein etniese groep waarvan sommige lede in die 1990's uit Mianmar na Thailand gevlug het.

Thailand se bevolking word oorheers deur verskei Tai-sprekende mense. Die talrykste is die Sentrale Thai, die Noordoostelike Thai (ook genoem "Isan" of "Lao": twee verskillende, dog nou-verwante dialekte) en die Suidelike Thai. Die Sentrale Thai is al lank die heersende taal rakende politiek, ekonomie en kultuur, alhoewel die taal se moedertaalsprekers slegs 'n derde van die land se bevolking uitmaak (die moedertaalsprekers van Noordoostelike Thai vorm die meerderheid). Baie mense is egter tans daartoe in staat om Sentrale Thai, sowel as hulle eie dialekte te kan praat, danksy die onderrigstelsel en die beweging na 'n nasionale identiteit.

Die grootste groep nie-Thai mense, is die Sjinese, wat 'n belangrike geskiedkundige rol in die ekonomie van die land gespeel het. Die meeste Sjinese het hulself geheel en al by die Thai gemeenskap geïntegreer en dit is slegs die minderheid wat steeds in die Sjinese buurt, Yaowarat Road, in Bangkok woon. Ander etniese groepe sluit in die Maleisiërs in die suide en die Mon, die Khmer en verskeie bergvolke (waaronder die Padaungstam, wat bestaan uit mense van die Kayan etniese groep, 'n klein etniese groep waarvan sommige lede in die 1990's uit Mianmar na Thailand gevlug het). Na die einde van die Viëtnamese Oorlog het baie Viënamese vlugtelinge hulle in Thailand gevestig, hoofsaaklik in die noordoostelike streke.

Volgens die 2000-sensus is 95% van Thailand se bevolking Theravada Boeddhiste. Die Moslems is die tweede grootste groep met 4,6%. Moslems woon dikwels in verskillende gemeenskappe as die ander gelowe. Die bevolking in die suidelik punt van Thailand bestaan hoofsaaklik uit etniese Maleiers, wat meestal in die suide gekonsentreer is en 'n sterk meerderheid in vier provinsies vorm. Christene, hoofsaaklik Rooms-Katolieke, verteenwoordig 0,75% van die land se bevolking. Daar is ook 'n klein gemeenskappe van Sikhs en Hindoes in die land se stede.

Die nasionale taal van Thailand is Thai, maar daar bestaan ook baie etniese en streeksdialekte, asook ander areas waar mense hoofsaaklik Isan of van die Mon-Khmer tale praat. Thai besit ook sy eie alfabet, wat drasties verskil van die Latynse alfabet wat, onder ander, deur Afrikaans gebruik word. Engels word tans in skole geleer, alhoewel die aantal sprekers wat dit kan spreek nog in die minderheid is.

Kultuur

'n Parade van Boeddhistiese priesters by Buddhamondon in Nakonphatom, Thailand in 2006.

Theravada Boeddhisme is die oudste oorlewende Boeddhistiese beweging en maak 'n belangrike deel van moderne Thai-geloof en identiteit uit. In die praktyk het Thai-Boeddhisme deur die jare ontwikkel en sluit vandag baie streeksgelowe in wat oorspronklik van, onder andere, animisme (die geloof dat elke liggaam 'n afsonderlike gees het) en die aanbidding van mens se voorvaders. Islam is die heersende geloof in die mees suidelike dele van Thailand.

Thailand bevat ook 'n aantal verskillende etniese groepe. Hierdie groepe hou 'n onderskeidelike tradisionele manier van lewe in stand, ten spyte van die sterk invloed van die Thai kultuur. Sommige van hierdie groepe word ook in Mianmar, Laos, Kambodja en Maleisië aangetref. Etniese Sjinese maak ook 'n aansienlike deel van die Thai gemeenskap uit, veral in en om Bangkok. Hulle suksesvolle integrasie in die Thai gemeenskap het beteken dat lede van hierdie groep dit reggekry het om magtige ekonomiese en politiese posisies te beklee, soos die eermalige Eerste Minister, Thaksin Shinawatra, wat van Sjinese afkoms is. Shinawatra was die staatshoof van 2001 tot 19 September 2006, toe hy omvergegooi is deur 'n militêre staatsgreep.


Soos die meeste ander Asiese kulture, is respek vir 'n mens se voorvaders 'n noodsaaklike deel van die spirituele praktyk in Thailand. Die inwoners is baie gasvrye en vrygewig, maar hulle respekteer ook die sosiale hiërargie. Senioriteit is 'n belangrike konsep in Thai kultuur. Die ouer familielede het altyd die gesag rakende familiebesluite of seremonies.

Die tradisionele manier van groet is die wai: wanneer twee persone mekaar ontmoet, sal die jongste persoon sy oop hande saamsit met die palms na mekaar en die vingers na bo (soos vir gebed). Die persoon sal sy hoof voor-oor buig om die vingerpunte te raak. Die ouer persoon sal dan die gebaar na-aap. Die gebaar gaan ook gewoonlik gepaard met die gesproke groet "Sawasdee Krup" vir manlike sprekers en "Sawasdee Ca" vir vroulike sprekers. Hoe hoër die hande in verband met die gesig gehou word, hoe meer respek betoon 'n persoon. Voor kinders na skool gaan, wai hulle hul ouers as 'n teken van respek en herhaal die gebaar wanneer hulle weer tuis kom.

Thai boks, "Muay Thai", is die nasionale sport van Thailand en die inheemse vegkuns staan bekend as "Muay". In die verlede was Mauy aan koninklike soldate Muay geleer, vir die geval wat hulle hulself ongewapen op die slagveld bevind. Na die soldate van die weermag afgetree het, het hulle dikwels Boeddhistiese monikke geword en by die tempels gaan woon. Die inwoners van Thailand se lewens is nou verbind met Boeddhisme en tempels: seuns word dikwels daarheen gestuur om opleiding as monikke te ontvan. "Muay" is ook een van die vakke wat by die tempels aangebied word.[5]

Ongeveer 100-200 jaar gelede het westerse magte gepoog om die meeste Suidoos-Asiese lande te verower. In hierdie tyd was Muay as selfverdediging geleer en nie slegs as vegtegniek vir gebruik in die oorlog nie. Muay-kompetisies was baie gewild in Thailand, maar die sport was baie gevaarlik en sommige deelnemers het gesterf tydens kompetisies. Die vrees vir die gevare wat die sport inhou, asook die vrees dat die wêreld nie so 'n gevaarlike sport sal aanvaar nie, het veroorsaak dat die sport ontwikkel het tot "Muay Thai". Die nuwe vorm het wapens en gevaarlike bewegings uitgesluit, wat gelei tot die verhoging van standaarde van die sport. Dit is nou ook algemeen dat deelnemers bokshandskoene dra, soos gebruik deur westerse boksers, in plaas van die tradisionele "Kaad chuek" ("handverband"), om deelnemers van beserings te beskerm.

Muay Thai het wêreldwye gewildheid bereik in die 1990's. Alhoewel soortgelyke vegkunste in ander Suidoos-Asiese lande bestaan, word Muay Thai gekenmerk as 'n volkontaksport. Sokker is tans 'n mededinger om die titel vir gewildste sport in Thailand en dit is algemeen vir aanhangers van die sport om die nuutste wedstryde van hul gunsteling westerse spanne op televisie te kyk of soortgelyke sokkeruitrustings te dra. Die vlieg van vlieërs is ook 'n gewilde tydverdryf en was in die verlede 'n kompeterende sport.[6]

Tradisionele taboes sluit in die aanraking van 'n ander persoon se kop of om met die voete na iets te wys: die kop word beskou as die heiligste deel van die liggaam en die voete as die vuilste. Dit word ook as beledigend beskou om bo-oor 'n persoon of kos te trap. Die Thai kultuur, net soos baie ander Asiese kulture, word egter sterk deur die Weste beïnvloed en sommige tradisionele taboes is besig om mettertyd te verdwyn.

Boeke en ander dokumente is die mees geëerde wêreldse voorwerpe en dit word daarop neergekyk as 'n persoon 'n boek oor 'n tafelblad laat gly of op die vloer plaas.

Die kookkuns van Thailand is bekend vir die pikantheid daarvan, soos hierdie seekos-en-kerriedis.

Die kookkuns van Thailand meng vyf basissmake: soet, pikant, suur, bitter en sout. 'n Paar algemene bestanddele wat in Thai kookkuns gebruik word, sluit in knoffel, rissies, lemmetjiesap, suurlemoengras en vissous. Die stapelvoedsel in Thailand is rys, veral 'n soort jasmynrys (bekend as "Hom Mali"-rys), wat by amper elke maaltyd ingesluit word. Thailand is die wêreld se grootste uitvoerder in rys en die bevolking van Thailand nuttig jaarliks meer as 100kg rys per persoon.[7] Die Internasionale Rys Navorsingsinstituut (IRRI), in die Filippyne, bevat meer as 5000 verskillende soorte rys uit Thailand in hul rysgenebank.[8]

Die samelewing van Thailand is in die afgelop jare deur die wyd-verkrygbare, meertalige media beïnvloed. Daar is talle Engelse, Thai en Sjinese koerante verkrygbaar en die meeste gewilde Thai tydskrifte gebruik Engelse opskrifte in 'n poging om sjiek voor te kom. Meeste groot besighede in Bangkok bedryf hule besigheid in Engels, selfs tussen Thai sprekers, as 'n simbool van hul opgevoede, hoër-kring status. Thailand is die land in Suidook-Asië met die grootste koerantmark, met 'n beraamde sirkulasie van ten minste 13 miljoen daaglikse kopië in 2003.

Letterkunde

Thai letterkunde word sterk deur die Indiese kultuur beïnvloed. Dié invloed is veral merkbaar in die vroeë literatuur, waar die meeste verhale met gode en ander weses uit die Boeddhistiese en Hindoeïstiese mitologie gevul is. Een van die veelbetekendste werke in Thai letterkunde is die epiese "Ramakien". Die werk is gebaseer op die antieke teks, "Ramayana", wat aan die einde van die 18de eeu deur Koning Phra Phuttayodfa Chulalok (Rama I) uitgebrei is. Sedertdien het die opvolgende konings baie bygedra tot die kultuur en letterkunde van Thailand.

Aan die begin van die 20ste eeu het poësie ongewild geraak, terwyl prosa meer aansien geniet het. In die 1950's het talle bekende outeurs talryke bekende boeke geproduseer. Van die noemenswaardigeste skrywers van moderne Thai letterkunde sluit in in Mae Anong, die latere eerste minister, Kukrit Pramoj en Pira Sudham.

Musiek

'n "Khene"-speler in Isan.

Alhoewel Thailand nooit deur Westerse magte gekoloniseer is nie, het popmusiek en ander vorms van Europese en Amerikaanse musiek baie invloedryk geword. Die twee gewildste style tradisionele musiek is "luk thung" en "mor lam", terwyl die etniese minderhede ook steeds hul tradisionele musiekvorms behou het.

"Luk thung" (Thai: ลูกทุ่ง; letterlik "kind van die velde") is kort vir "pleng luk thung" (Thai เพลงลูกทุ่ง- "lied van 'n kind van die velde"). "Luk thung"-liedjies weerkaats oor die algemeen die teëspoed van die alledaagse lewe tussen die plattelandse armoediges. Die liedjies neig na 'n stadige tempo en die sangers gebruik 'n uitdrukkende sangstyl met 'n groot deel vibrato.

Die styl het ontwikkel in die eerste helfte van die 20ste eeu, alhoewel die term, "luk thung", vir die eerste keer in die 1960's gebruik is. Ponsri Woranut en Suraphol Sombatcharoen was van dié genre se eerste groot sterre en het invloede van Latyns-Amerika, Japan, Indonesië, Maleisië en veral Amerikaanse rolprentklankbane en volkmusiek, asook jodel. Die genre het ook 'n herlewing ervaar na die begin van die eerste "luk thung"-radio stasie in 1997.

"Mor lam" is 'n antieke vorm van Lao sang in beide Laoties en Isan. Die term beteken "kundige sang" of "kundige sanger", afhangende van die konteks waarin die term gebruik word.

Die kenmerk van "mor lam" is die gebruike van 'n buigsame melodie wat by die tonale klanke van die lirieke aangepas word. Volgens tradisie is die oorspronklike melodie ontwikkel vir die toonsetting van tradisionele "gaun"-gedigte. Die sang word ook oor die algemeen begelei deur 'n "khene", 'n soort mondfluitjie wat van riet gemaak is, alhoewel moderne elektriese instrumente ook tans gebruik word. Tans is die tempo van die musiek vinnig, alhoewel dit vroeër deur 'n stadiger tempo gekenmerk was. Volgehoue kenmerke sluit in 'n sterk ritmiese begeleiding, vokale spronge en 'n sangstyl wat 'n geselstrant aanneem, vergelykbaar met Amerikaanse rapmusiek.

Algemene temas sluit in onbeantwoorde liefde en die struikelblokke in die lewens van die plattelandse Isan en Laos, vermeng met droë humor. In die areas van herkoms maak "mor lam"-opvoerings 'n belangrike deel van feeste en plegtighede uit. Die musiek is tans ook gewild in ander dele van die land, te danke aan die verspreiding van trekarbeiders vir wie die musiek 'n belangrike kulturele skakel na hul tuiste bly.

Skoolstelsel

Leerlinge in hul padvindery-uniforms.

In Thailand is 'n totale skoolloopbaan van nege jaar verplig. Volgens UNESCO is slegs 3% van die bevolking ongeletterd, wat Thailand op dieselfde vlak as die Europese Unie plaas.

Bywoning van die ses-jaar-lange laerskool is verplig en in prinsiep gratis, alhoewel leerlinge in die afgelope paar jaar meer en meer vir hulle eie onderrigmateriale en uniforms vir die verskillende weeksdae moes betaal. Die onderrigmetodes is nie gelyk aan die metodes wat in die Weste as standaard beskou word nie. Kinders word min aangemoedig om verantwoordelikheid te neem vir hul studies en selfstandig te leer. Die nosie van gesag word eerder, soos ook in die res van die land, ook hier bevorder. Alhoewel lyfstraf reeds 'n aantal jare nie meer toegelaat word nie, is gesagtelike leermetodes steeds algemeen.

Lesse word oral in klaskamers aangebied, met 'n onderwyser wat voor-aan staan en die leerlinge onderrig. Daar is ook 'n aantal Christelike skole en skole vir buitelanders. Enige onderrig na primêre skool is nie meer gratis nie. Beide die onderwysers en die leerlinge dra uniforms. Onderwysers dra ook verskillende borsspelde en skouerdekorasies om hulle amp, funksie en dienstyd te toon. 'n Pet vorm ook deel van die uniform.

Thailand is moontlik die enigste land waar padvindery deel van die kurrikulum is. Al die leerlinge van 'n skool gaan op 'n bepaalde dag per week in hul padvindery-uniforms na skool. Dit is ook algemeen dat normale onderrig nie op sulke dae plaasvind nie.

Politiek en regering

Monument aan Koning Bhumibol Adulyadej (Rama IX), in Phitsanulok, Thailand

Geskiedenis

Sedert die omverwerping van die absolute monargie in 1932, het Thailand reeds 17 grondwette en handveste gehad.[9][10] In hierdie tyd het die vorm van die regering gewissel van 'n militêre diktatorskap tot 'n verkiesingsdemokrasie, maar al die regerings het 'n erfelike monarg as die hoof van die staat herken.[11][12]

1997 tot 2006

Die Grondwet van 1997 was die eerste grondwet wat deur 'n verkose komitee opgestel is. Dié komitee was verkies op gronde van gewilheid en daar word na dié grondwet verwys as die "Mense se grondwet".[13]

Die 1997 Grondwet het 'n tweekamerstelsel geskep, bestaande uit 'n 500-sitplek Huis van Verteenwoordigers (สภาผู้แทนราษฎร, "sapha phutan ratsadon") en 'n 200-sitplek Senaat ((วุฒิสภา, "wuthisapha"). Dit was ook die eerste keer in die geskiedenis wat beide huise direk verkies is. Baie menseregte word in die grondwet uitdruklik erken en maatstawe was in plek gestel om die stabiliteit van verkose regerings te verhoog. Tydens die verkiesing van die Huis van Verteenwoordigers kon slegs een kandidaat met 'n eenvoudige meerderheid per stemdistrik verkies word. Die Senaat was per provinsie verkies, waartydens 'n provinsie meer as een senator kon hê, afhangende van die provinsie se bevolkingsgrootte. Lede van die Huis van Verteenwoordigers dien vir 'n termyn van vier jaar, terwyl senators vir ses jaar dien.

Thaksin Shinawatra tydens 'n besoek aan die Pentagon in 2005.

Die hofstelsel (ศาล, "saan") het 'n grondwetlike hof ingesluit wat regspraak oor die grondwetlikheid van parlamentêre aktes, koninklike verordnings en ander politiese sake gehad het.

Die algemene verkiesings in Januarie 2001 was die eerste verkiesings onder die 1997-Grondwet en daar was ook na die verkiesings verwys as die eerste korrupsie-vrye verkiesing in die geskiedenis van Thailand.[14] Die daaropvolgende regering was die eerste regering wat die volle vier-jaar termyn gedien het. Die verkiesings in 2005 het die grootste aantal stemmers getrek in die geskiedenis van Thailand en het 'n kenmerkende verlaging getoon in die aantal gekoopte stemme wat in vorige verkiesing opgemerk was.[15][16][17]

Aan die begin van 2006 het aansieklike druk van aantygings oor korrupsie daartoe gelei dat Thaksin Shinawatra 'n kitsverkiesing vereis, wat sou plaasvind vóór die geskeduleerde verkiesingsdatum. Die opposisie het die verkiesings geboikot en Thaksin was her-aangewys. Volgehoue, stygende druk het tot 'n militêre staatsgreep gelei op 19 September 2006.

Na die staatsgreep van 2006

'n Militêre junta, die Raad vir Nasionale Veiligheid ("Council for National Security"), het die verkose regering van Thaksin op 19 September 2006 omvergegooi. Koning Bhumibol Adulyadej het die dag na die staatsgreep die situasie bevestig met 'n koninklike verklaring. Die junta het die grondwet afgeskaf, die Parlament en die Geregshof ontbind, sommige lede van die regering aangehou en later verwyder, oorlogsreg verklaar en een van die Koning se privaatraadslede, Surayud Chulanont, as eerste minister aangestel. Die junta het 'n hoogs afgekorte oorgangsgrondwet opgestel en 'n paneel aangestel om 'n permanente grondwet te ontwerp. Die junta het ook 'n 250-lid wetgewende mag aangestel, waarna deur een kritiek verwys is as 'n "kamer van generale".[18][19] Die hoof van die junta was toegelaat om die Eerste Minister ter eniger tyd te verwyder. Die wetgewende mag was nie toegelaat om 'n mosie van vertroue teen die Kabinet te hou nie en die publiek was nie toegelaat om kommentaar op enige van die regte in te dien nie.[20]

Oorlogsreg was in Januarie 2007 gedeeltelik herroep. Die junta hou egter aan om die media te sensor en word van 'n aantal menseregte-oortredings beskuldig. Die junta het ook alle politieke aktiwiteite en vergaderings tot Mei 2007 verban.

Thailand bly 'n aktiewe lid van die Association of Southeast Asian Nations (ASEAN).

Ekonomie

Thailand is 'n nuut geïndustrialiseerde land. Die term is 'n sosio-ekonomiese klassifisering wat gebruik word om te verwys na lande wat nog nie "eerste wêreld"-status bereik het nie, maar wat, in 'n makro-ekonomiese sin, reeds ander ontwikkelende lande verbygesteek het. Thailand het van 1985 tot 1995 die vinnigste groeikoers ter wêreld geniet, met 'n algemene koers van 9% per jaar. Die veranderings het egter verhoogde druk op Thailand se geldeenheid, die baht, uitgeoefen en 'n finansiële krisis in 1997 het swakhede in die finansiële sektor blootgestel. Na die baht vir 'n lang tydperk 'n vaste waarde gehad het van VS$1 vir 25 baht, het die Thai regering die waarde van die baht vrygestel om deur die markkragte bepaal te word. As gevolg van die vrystelling het die baht egter in Januarie 1998 sy laagste waarde ooit behaal, toe VS$1 gelykstaande was aan 56 baht. Die ekonomie het ook in daardie jaar 10,2% van sy waarde verloor. Die ineenstorting het deel gevorm van die groter Asiese finansiële krisis.

'n Drywende riviermark in Damoen Saduk.

Die land het later in 1998 'n herstellingsfase deurgegaan en die ekonomie het daardie selfde jaar met 4,2% gegroei en 'n verdere 4, 4% gegroei in 2000. Die groei was grootliks te danke aan hul uitvoerhandel, wat met 20% in 2000 gestyg het. Die ekonomiese groei was ietwat gedemp in 2001, as gevolg van 'n verswakking in die wêreldwye ekonomie. Die groei is egter in die daaropvolgende jare hervat, danksy ekonomiese groei in Sjina en verskeie plaaslike ekonomie-stimuleringsprogramme deur die Eerste Minister, Thaksin Shinawatra. Daar word ook na sy ekonomiese taktieke verwys as "Thaksinomics". Thailand het in 2003 en 2004 'n jaarlikse ekonomiese groei van net oor die 6% geniet, ondanks 'n verswakking in die wêreldwye ekonomie.[21]

Belegging het egter in 2006 gestagneer, na beleggers afgeskrik was deur die Thaksin-administrasie se politieke probleme. Die militêre staatsgreep in September 2006 het 'n nuwe ekonomiese span voorsien, onder leiding van die bestuurder van die voormalige sentrale bank. Die Thai Raad van Belegging het 'n daling van 27% in beleggingaansoeke tussen Januarie en November gerapporteer (in vergelyking met dieselfde tydperk van die vorige jaar). Uitvoerhandel het egter die hoogtes ingeskiet en het byna 17% gestyg in 2006.

Thailand voer jaarliks produkte met 'n gesamentlike waarde van meer as $105 biljoen uit.[21] Van hulle grootste uitvoerprodukte sluit in rys, tekstiele en skoene, visprodukte, rubber, juwele, motorkarre, rekenaars en elektriese toestelle. Thailand is die wêreld se voorste uitvoerder van rys en voer jaarliks 6,5 ton verwerkte rys na lande regoor die wêreld uit. Rys is dus ook die belangrikste gewas in die land. Thailand het die hoogste persentasie van bewerkbare land van al die nasies in die Groter Mekong Substreek: 27,25%.[22] Dié streek sluit onder ander die lande Viëtnam, Kambodja, Laos, Mianmar en die Yunnan-provinsie van Sjina in. Ongeveer 55% van die beskikbare land word gebruik vir die produksie van rys.[7]

Belangrike bedrywe sluit in elektriese toestelle en onderdele, rekenaaronderdele en motorkarre. Toerisme verskaf ongeveer 5% van die ekonomie se BBP.

Thailand se belangrikste natuurlike hulpbronne sluit in tin, rubber, aardgas, wolfram, tantaal, lood, vis, gips en bewerkbare land.

Toerisme

Mahya-strand by Ko Phi Phi Lee.

Toerisme is 'n belangrike ekonomiese faktor in Thailand. Dié industrie het 'n hupstoot gekry toe Amerikaanse soldate daarheen gegaan het in die 1970's tydens pouses in die Viëtnamese oorlog. In 2005 het die land onveveer 13,38 buitelandse besoekers gekry: 'n verhoging van 14,48% sedert 2004.

Volgens die Toerismeraad van Thailand is 65% van die land se besoekers vanuit Asië en die streke rondom die Stille Oseaan. Thailand ervaar sterk kompetisie met sy buurlande: Kambodja huisves die gewilde tempel, Angkor Wat, terwyl die stad, Luang Prabang, in Laos ook 'n uiters gewilde toeriste bestemming is.

Ten spyte hiervan het Thailand 'n verskeidenheid trekpleisters, met onder andere, duikplekke, strande, eksotiese eilande, argeologiese vindplekke, museums, etniese en godsdienstige plekke en Wêrelderfenisgebiede.

Thailand besit die volgende UNESCO Wêrelderfenisgebiede:

Khaosan Road in Bangkok.

Die hoofstad van Thailand, Bangkok, is een van die gewildste toeriste bestemmings in die wêreld: nommer drie volgens die tydskrif, Travel and Leisure,[23] en die gewildste in Asië. Die stad spog met drie van die land se gewildste geskiedkundige plekke: Grand Palace (die eertydse woning van die koninklike familie) en die Boeddhistiese tempels Wat Pho en Wat Arun.

Khaosan Road is die naam van 'n kort straat in Bangkok wat tans bekend staan as die ghetto van rugsakstappers. Die straat huisves 'n aantal van Bangkok se goedkoper herberge en hotelle en baie toeriste gebruik die straat as 'n basis vir hul besoek aan die res van Thailand, aangesien daar gereëlde busdienste vanaf Khaosan Road na byna alle toeristiese bestemmings in Thailand is.

Verwysings

  1. Judith A. Stowe, Siam Becomes Thailand: A Story of Intrigue, p122, Geraadpleeg op 13 Julie 2007
  2. Thailand (Siam) History, CSMngt-Thai.
  3. Thongchai Winichakul, Siam Mapped: a history of the geo-body of a nation, p49, Geraadpleeg op 13 Julie 2007
  4. Pasuk Phongpaichit en Chris Baker, A History of Thailand, Cambridge University Press, 2005, ISBN 0-521-81615-7
  5. Muay Thai Geskiedenis
  6. Die geskiedenis van vlieërs in Thailand.
  7. 7,0 7,1 IRRI se profiel van Thailand Verwysingfout: Invalid <ref> tag; name "IRRI_Thailand" defined multiple times with different content
  8. {Cooperation of IRRI and Thailand' - 'n PDF-dokument van die IRRI. 38,7 KB
  9. The Council of State, Grondwette van Thailand
  10. Thanet Aphornsuvan, The Search for Order: Constitutions and Human Rights in Thai Political History. PDF-dokument, 152 KiB. 2001 Symposium: Constitutions and Human Rights in a Global Age: An Asia Pacific perspective
  11. 'n Lys van die vorige staatsgrepe in Thailand.
  12. 'n Lys van onlangse staatsgrepe in Thailand se geskiedenis.
  13. Kittipong Kittayarak, The Thai Constitution of 1997 and its Implication on Criminal Justice Reform. By die webwerf van United Nations Asia and Far East Institute for the Prevention of Crime and the Treatment of Offenders. Laaste besoek op 19 Julie 2007.
  14. Robert B. Albritton and Thawilwadee Bureekul, Developing Democracy under a New Constitution in Thailand. PDF-dokument: 319 KiB/327281 bytes. National Taiwan University and Academia Sinica Asian Barometer Project Office Working Paper, Rekks Nr. 28, 2004
  15. Pongsudhirak Thitinan. Victory places Thaksin at crossroads'. Bangkok Post, 9 Februarie 2005
  16. "Unprecedented 72% turnout for latest poll". The Nation. 10 Februarie 2005.
  17. Aurel Croissant and Daniel J. Pojar, Jr., Quo Vadis Thailand? Thai Politics after the 2005 Parliamentary Election, Strategic Insights, Volume IV, Issue 6 (Junie 2005)
  18. The Nation. NLA 'doesn't represent' all of the people. 14 Oktober 2006
  19. The Nation. Assembly will not play a major role, 15 Oktober 2006
  20. The Nation. Interim charter draft. 27 September 2006
  21. 21,0 21,1 CIA world factbook - Thailand Verwysingfout: Invalid <ref> tag; name "CIA_Thailand" defined multiple times with different content
  22. CIA world factbook - Greater Mekong Subregion
  23. World's Best Awards 2006, Top 10 Cities Overall in Travel + Leisure. Laaste besoek op 15 Junie 2007.

Bronnelys

Algemeen
Musiek

Eksterne skakels

Sjabloon:Link FA