Samizdat

Die Bulletin Neder-Silesië wat in 1981 deur Solidarność-aktiviste op 'n spiritus-drukker geproduseer is

Langspeelplaat op 'n x-straalopname. Sowjetunie, 1950's

Samizdat (wetenskaplike transliterasie van самиздат, afgelei van Russies сам - "self, "eie" en издательство - "uitgewery") het in die Unie van Sosialistiese Sowjetrepublieke en later ook in ander reële sosialistiese state na die verspreiding van alternatiewe en opposisionele literatuur langs nie-amptelike kanale - onder meer deur handgeskrewe afskrifte, getikte eksemplare of fotokopieë - en die verspreiding van hierdie gedupliseerde werke verwys.

In die geval van sangers wat krities teenoor die kommunistiese bewind gestaan het soos Wladimir Wissotski is bandopnemers gebruik om opnames van konserte deur middel van oudiobande te versprei. Hierdie vorm van Samizdat het ook as "Magnitizdat" bekend gestaan. 'n Ander metode, wat reeds in die 1940's ingespan is om konsertopnames te versprei, was die sogenaamde "rockmusiek op die gebeente" (Russies рок на костях) waarby konserte op 'n x-straalopname gestoor is.

Samizdat was 'n algemene verskynsel in die Sowjetunie, Pole, die DDR, Tsjeggoslowakye en Hongarye. Kritiese tekste van skrywers, digters, publisiste en sangers is net soos ander werke wat nie aan die Sosialistiese realisme se riglyne voldoen het nie gewoonlik nie deur staatsbeheerde uitgewerye gepubliseer nie. Benewens privaat lesings was Samizdat sodoende dikwels die enigste manier om kritiese en opposisionele werke aan 'n breër publiek bekend te stel.