Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
→‎Buiteskakels: + Commons
Addbot (besprekings | bydraes)
k Verplasing van 13 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q1419926
Lyn 38: Lyn 38:
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse televisie]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse televisie]]
[[Kategorie:Uitsaaikorporasies]]
[[Kategorie:Uitsaaikorporasies]]

[[ca:South African Broadcasting Corporation]]
[[da:South African Broadcasting Corporation]]
[[de:South African Broadcasting Corporation]]
[[en:South African Broadcasting Corporation]]
[[es:South African Broadcasting Corporation]]
[[eu:South African Broadcasting Corporation]]
[[fi:South African Broadcasting Corporation]]
[[fr:South African Broadcasting Corporation]]
[[it:South African Broadcasting Corporation]]
[[ja:南アフリカ放送協会]]
[[nl:South African Broadcasting Corporation]]
[[no:South African Broadcasting Corporation]]
[[pt:South African Broadcasting Corporation]]

Wysiging soos op 17:28, 8 Maart 2013

Lêer:Sentech Tower.jpg
Vanuit die Sentech-toring in Johannesburg is Suid-Afrika se eerste stereo-FM-radioprogram uitgesaai

Die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie (SAUK, Engels: South African Broadcasting Corporation, SABC) is in ooreenstemming met die Suid-Afrikaanse Uitsaaiwet van 1936 as Suid-Afrika se nasionale uitsaaidiens op 1 Augustus 1936 gestig.

Reeds voor die totstandkoming van die SAUK was daar pioniers op die gebied van radiokommunikasie. Die Suid-Afrikaanse ingenieur dr. Hendrik van der Bijl, wat navorsing by die American Telephone and Telegraph Company (ATT) in die Verenigde State gedoen het, het in 1915 daarin geslaag om 'n toetsuitsending van New York Stad na die Eiffeltoring in die Franse hoofstad Parys te doen.

Danksy die Amerikaanse maatskappy Western Electric, wat die nodige tegniese ondersteuning voorsien het, het die Suid-Afrikaanse Spoorweë op 29 Desember 1923 met die eerste toetsuitsendings van radiokonserte vanuit Johannesburg begin. Die Spoorweë se radiostasie is op 1 Julie 1924 deur die Wetenskaplike en Tegniese Klub (Scientific and Technical Club) van Johannesburg oorgeneem.

Lêer:Radiopark.jpg
Radiopark, Johannesburg

Net soos in die Goudstad het ook in Kaapstad (op 15 September 1924 die eerste radiostasies onder die beheer van die Cape and Peninsula Broadcasting Association) en Durban (10 Desember 1924) tot stand gekom. Die stasies is uitsluitlik deur lisensiegelde gefinansieer wat weens die klein aantal luisteraars egter nie die koste kon dek nie. Op 1 April 1927 het die Schlesinger-organisasie al drie stasies met die goedkeuring van die Suid-Afrikaanse regering oorgeneem en hulle in die land se eerste uitsaaikorporasie, die African Broadcasting Corporation, saamgesmelt. Die Schlesinger-organisasie het die eksklusiewe reg gekry om radioprogramme in Suid-Afrika uit te saai, maar kon in finansiële opsig nog steeds nie die mas opkom nie.

Die Suid-Afrikaanse regering het onder die leiding van die Eerste Minister, Generaal James Barry Munnik Hertzog, 'n ondersoek oor die toekoms van die uitsaaiwese in die land ingestel en besluit om die SAUK te stig. In sy eerste bestaansjaar het die SAUK hom op die uitsaai van Engelse programme beperk, tog het die regering daarop aangedring dat programme vanaf 1937 ook in Afrikaans uitgesaai moes word. Die uitsaaidienste in die twee landstale het as Radio South Africa en Radio Suid-Afrika bekend gestaan.

Met die begin van die SAUK se uitsaaidiens het die nuwe medium danksy die eerste hoogtepunt, die uitsending van die eeufees van die Groot Trek met die simboliese Ossewatrek vanuit Kaapstad na die binneland, in 1938 ook by Afrikaanse luisteraars baie gewild geraak. Afrikaans is vinnig as radiotaal gevestig, en die taal, wat deur die SAUK se omroepers gebruik is, het 'n soort Standaardafrikaans vir baie luisteraars geword.

Die Engelse gehore kon danksy die programme, wat deur die Britse BBC aan die SAUK verskaf is, reeds van die begin af 'n groot aantal kulturele uitsendings geniet.

In 1940 het die SAUK ook die eerste radiodienste in Swart tale verskaf wat aanvanklik nog met behulp van telefoonlyne na die Swart luisteraars se woonplekke herlei moes word.

Die eerste tweetalige handelsdiens, Springbokradio, is op 1 Mei 1950 ingestel. Populêre programme in Afrikaans en Engels met advertensies het die SAUK van 'n nuwe inkomste voorsien. Springbokradio het eers onder die invloed van die nuut ingevoerde televisieprogramme in die sewentiger- en tagtigerjare 'n groot deel van sy luisteraars kwytgeraak en is uiteindelik in 1985 gestaak.

Die frekwensiemodulasie-stelsel met sy duidelik verbeterde klankgehalte is op 1 September 1961 vanuit Brixtonheuwel in Johannesburg ingestel, en op 6 Januarie 1976 het die SAUK se eerste televisiekanaal begin uitsaai. Naas Engelse programme is ook Afrikaanse televisieprogramme, oorgeklankte buitelandse programme en 'n verskeidenheid dokumentêre programme vir die Afrikaanstalige gemeenskappe van Suid-Afrika aangebied. Op Sondae het die SAUK veral godsdienstige programme uitgesaai, en gedurende die eerste twee jare van die televisiediens was daar nog geen televisie-advertensies nie.

Die kanale TV 2 en TV 3 het hulle eerste programme op 1 Januarie 1982 gebeeldsaai. TV 2 het as Nguni-kanaal programme in Zoeloe en Xhosa en TV 3 as Sotho-kanaal programme in Noord- en Suid-Sotho en Tswana aangebied. Binne 'n dekade ná sy stigting het die Suid-Afrikaanse televisie die meeste toeskouers van alle uitsaaikorporasies in Afrika gehad.

Die SAUK se eerste FM-stereoprogram, Five FM, is sedert 1986 vanuit die Johannesburgse Sentech-toring uitgesaai. Five FM is ook die eerste stasie wat in 1988 landwyd in stereo-FM aangebied is.

Politieke verandering

Onder staatspresident Frederik Willem de Klerk is 'n einde aan die strenge sensuurmaatreëls van die verlede gemaak, en die SAUK het begin om 'n meer objektiewe nuusdekking aan te bied.[verwysing benodig]

In 1996, byna drie jaar ná die regeringsoorname van die ANC, het die SAUK sy drie televisiekanale begin herorganiseer om die verskillende taalgroepe van die land te akkommodeer. In wese het die herorganisasie tot die afskaling van die Afrikaanse televisieprogram gelei.

Die belangrikste Afrikaanse radiodiens, wat sedert 1995 onder die naam Radio Sonder Grense (RSG) bekend staan, is egter baie gewild by Afrikaanse luisteraars.

Buiteskakels

Media