Joeri Dolgoroeki

Joeri Dolgoroeki
Grootprins van Kiëf
Monument van Joeri Dolgoroeki in Kostroma. Monument van Joeri Dolgoroeki in Kostroma.
Periode	September 1149 tot April 1151 Maart 1155 tot Mei 1157
Voorganger	Isjaslaf II
Opvolger	Isjaslaf III (Kiëf) Andrei Bogoljoebski (Rostof en Soezdal)
Huis	Rjoerik
Eggenote	Dogter van khan Aepa Ocenevich Helena
Kinders	Andrei Bogoljoebski, Gleb van Kiëf, Michail van Wladimir, Wsewolod die Groot Nes e.a.
Vader	Wladimir Monomach
Gebore	c. 1099
Oorlede	15 Mei 1157

Joeri Dolgoroeki (Russies: Юрий Долгорукий; "Joeri die Langarm") (omstreeks 1099–15 Mei 1157) was die stigter van Moskou en ’n belangrike figuur in die oorgang van politieke mag van Kiëf na Wladimir-Soezdal ná die dood van sy ouer broer, Mstislaf die Grote. Hy het van September 1149 tot April 1151 en weer van Maart 1155 tot Mei 1157 as grootprins van Kiëf regeer.

Rostof en Soezdal

Joeri was die sesde seun van Wladimir Monomach. In 1108 het sy pa hom gestuur om die uitgestrekte provinsie Rostof-Soezdal in die noordooste van Kiëf-Roes namens hom te gaan regeer. In 1121 het hy vasgesit met die bojare van Rostof en het hy die hoofstad van sy streek van daar na Soezdal geskuif. Aangesien die gebied yl bevolk was, het Joeri baie forte en verskeie dorpe laat bou, volgens oorlewering onder meer Twer, Kostroma en Wologda.

In 1147 het Joeri Swjatoslaf Olgowitsj op ’n plek met die naam Moskou ontmoet. In 1156 het Joeri houtmure en ’n grag om Moskou laat bou. Hoewel die nedersetting moontlik toe reeds bestaan het, word Joeri dikwels "die stigter van Moskou" genoem.

Stryd om Kiëf

Ondanks sy belange in die noordelike streke het Joeri steeds sy oog op die kroon van Kiëf gehad. Dit is hierdie inmenging met die politiek in die suide wat hom die bynaam "Dolgoroeki", "die Langarm", besorg het. Ná die dood van sy ouer broer, Mstislaf, het Joeri die geleentheid gebruik om sy mag uit te brei. In 1147 het hy sy stryd begin om Kiëf te verower, en twee jaar later het hy dit reggekry. In 1151 is hy tydelik uit die hoofstad verdryf deur sy neef, Isjaslaf III, die seun van Mstislaf, maar in 1155 het hy Kiëf herower. Sy skielike dood in 1157 het ’n herlewing van vyandelike gevoelens teenoor Soezdal tot gevolg gehad.

Nalatenskap

Moskowiete beskou Joeri as die stigter van hulle stad. Sy beskermheilige, sint Joris, verskyn op die wapen van Moskou waar hy ’n draak verslaan. In 1954 is ’n monument, wat deur Sergei Orlof ontwerp is, vir hom opgerig in Twerskaja-straat, die stad se hoofstraat.

Eksterne skakels

• In Medieval lands deur Charles Cawley.

Hierdie artikel is vertaal vanuit die Engelse Wikipedia