Diktatorskap

Die voorsitter van die Sjinese Kommunistiese Party, Mao Zedong, ontmoet pres. Richard Nixon van Amerika. Daar word geglo Mao se diktatorskap van 1949 tot 1976 het die dood van 40 tot 70 miljoen mense teweeggebring.

’n Diktatorskap of diktatuur word gedefinieer as ’n outokratiese vorm van regering waarin die regering beheer word deur een persoon: ’n diktator. Dit het drie moontlike betekenisse:

1. 'n Romeinse diktator het algehele mag gehad tydens noodtoestande. Hul mag was onderworpe aan die wet en moes agterna geregverdig kon word.
2. 'n Regering beheer deur een persoon of ’n klein groepie (oligargie). Hierdie vorm van mag berus geheel en al by die individu of groepie en kan deur dwang of erfenis bekom word. Die diktator(s) kan ook baie van die volk se vryhede wegneem.
3. Die moderne gebruik van die woord verwys na ’n outokratiese vorm van regering deur ’n leierskap wat nie deur wette, grondwette of ander maatskaplike en politieke faktore aan bande gelê word nie.

Sommige geleerdes meen ’n diktatorskap is ’n regering wat regeer sonder die toestemming van die mense wat regeer word, terwyl totalitarisme ’n staat beskryf wat elke aspek van die volk se openbare en private lewens beheer. Diktatorskap gaan dus oor die bron van die leierskap en totalitarisme oor die omvang van die regeringsmag. In dié betekenis is diktatorskap die teenoorgestelde van demokrasie (waar die volk die leiers kies) en totalitarisme die teenoorgestelde van pluralisme (waar die regering ’n verskeidenheid leefstyle en opinies toelaat).

Geskiedenis

Boyd C. Purcell het geskryf: " ... Hitler, wat die oorlog begin het, was verantwoordelik vir die dood van sowat 50 miljoen mense as gevolg van die Tweede Wêreldoorlog. Deur die aangetekende geskiedenis van die wêreld, het diktators wat deur woede, mag, gierigheid, trots en/of paranoia aangevuur is, meer as 100 miljoen mense doodgemaak. Om maar net ’n paar in die laaste eeu te noem: Stalin van die Sowjetunie, Mao van Sjina, Hirohito van Japan, Kim Il Soeng van Noord-Korea, Pol Pot van Kambodja, Amin van Uganda, Mussolini van Italië en Hoesein van Irak het saam tienmiljoene mense se dood veroorsaak."

Oorsprong van mag

Diktators kan mag op ’n paar maniere bekom:

• Familiediktatorskap – die oorname van mag deur familiebande
• Militêre diktatorskap – deur militêre mag of ’n staatsgreep. In Latyns-Amerika is militêre diktature dikwels regeer deur komitee bekend as militêre juntas.
• Konstitusionele diktatorskap – mag wat bekom word deur ’n grondwet (dikwels in noodtoestande)
• Persoonlike staatsgreep – deur die opheffing van bestaande demokratiese meganismes nadat mag bekom is deur konstitusionele middele.

Verdere leesstof

• Friedrich, Carl J. (1965). Totalitarian Dictatorship and Autocracy (2de uit. uitg.). Praeger. {{cite book}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
• Bueno de Mesquita, Bruce (2003). The Logic of Political Survival. The MIT Press. ISBN 0-262-63315-9. {{cite book}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia