Wetenskaplike klassifikasie

Wetenskaplike klassifikasie of biologiese klassifikasie is hoe bioloë uitgestorwe en lewende organismes spesies groepeer en kategoriseer (teenoor volkstaksonomie). Moderne klassifikasie vind sy wortels in die werk van Carolus Linnaeus wat spesies volgens gedeelde fisiese eienskappe gegroepeer het. Die groeperings is sedertdien hersien om ooreenkoms met Darwin se beginsels van gedeelde afkoms te verbeter. Molekulêre sistematiek, wat DNS-reekse as data gebruik, het baie van die onlangse hersienings aangespoor en sal na verwagting 'n belangrike dryfveer bly. Wetenskaplike klassifikasie behoort tot die wetenskap van taksonomie of biologiese sistematiek.

Hierdie behoort aan ‘n mens ‘n baie goeie idee te gee van hoe lewende dinge geklassifiseer word. Alle lewende dinge word soos volg geklassifiseer:

• Lewe
• Domein (of superryk, superkoninkryk, of ryk)
• Koninkryk: Diere, Plante, Bakterieë, Skimmels, Protiste, Archaea
• Filum (diere) / Afdeling (plante)
• Klas
• Orde
• Familie
• Genus
• Spesie

‘n Organisme se wetenskaplike naam is ‘n kombinasie van sy genus en spesie. Bv ‘n hond se wetenskaplike naam is Canis familiaris en ‘n perd is Equus caballus. Die wetenskaplike naam word gewoonlik kursief/skuinsgedruk (in engels “Italic”) geskryf. Die genus word met ‘n hoofletter geskryf en die spesie met ‘n kleinletter.

Die volgende tabel is ‘n lys van die verskillende koninkryke met ooreenstemmende filums/afdelings (die engels is soms in hakies):

Koninkryk	Filum (diere) / Afdeling (plante)(1)		Voorbeelde
Diere	Gewerweldes/ Vertebrata/ Rugstringdiere (Chordata)	Vierpotiges (Tetrapods)	Soogdiere, voëls, reptiele, amfibië
		Visse met kake	Tuna, haaie, pylsterte
		Kaaklose visse(Agnatha - jawless fish)	Slymprik, lamprei
	Ongewerweldes (Invertebrate)		Wurms, slakke.
	Ongewerweldes - geleedpotiges (Arthropod)		Spinnekoppe, skerpioene, duisendpote, krappe, insekte
	Stekelhuidiges (Echinoderms)		Seelelies, Seesterre
Protosoë (Protozoa)	Amoebozoa		Amoeba
Plante	Angiosperms (Blomplante)
	Varingplante (Pteridophyta)		Varings
	Denne / Pinophyta		Dennebome
Bakterieë
Skimmels/Swam/Fungi			Paddastoele
Protiste (Protist)
Archaea (eensellige mikro-organismes)

Notas:

(1) Kyk Filum vir ‘n redelik volledige lys van verskillende filums/afdelings.

Die volgende tabelle bou voort op die boonste tabel (die engels is soms in hakies):

Koninkryk: Diere | Filum: Vertebrata/Gewerweldes/Rugstringdiere (Chordata) | Superklas: Vierpotiges (Tetrapods)

Klas	Orde	Familie	Genus	Spesie	Algemene naam
Soogdier / Mammalia	Primate	Aap/Mens	Homo	sapiens	Mens
			Pan	chimp	Sjimpansee
	Roofdiere Karnivore	Hondagtiges (Canidae)	Canis	lupis	Wolf
				familiaris	Alle honde
		Katagtiges (Felidae)	Panthera	leo	Leeu
				pardus	Luiperd
		Ursidae			Bere
	Ongelyktonige hoefdiere/Perissodactyla	Perd (Equidae)	Equus	caballus	Perd
				zebra	Zebra
	Gelyktonige hoefdiere (Even-toed ungulate, Artiodactyla)	Wildsbok (Antelope)	Oryx	gazella	Gemsbok
		taurotragus	Eland
		Bovidae	Bos		Bees
		Ovis		Skaap
		Kameelagtiges (Camelidae)	Camelus	dromedarius	Dromedaris
	Walvisagtiges (Cetaceans)	Seedolfyne/ Delphinidae			Dolfyne
	Orcinus		Moordvis
	Rivierdolfyne/ Platanistoidea			Rivierdolfyne
	Phocoenidae			Seevark (Porpoise)
	Vinwalvis/ Balaenopteridae			Walvisse
	Knaagdiere (Rodents)	Muridae	Apodemus	sylvaticus	Bosmuis
			Rotte
	Sciuridae			Eekhorings
	Hystricidae			Ystervarke
	Castoridae			Bewers (Beaver)
	Caviidae			Kapibara (wartervark)
	Lagomorpha (Hase)	Leporidae			Hase (Rabbits)
	Lepus		Konyn (Hare)
	Ochotonidae			(Pikas)
	(Pinniped)	Otariidae	Arctocephalus	pusillus	Kaapse pelsrob
	Odobenidae	Odobenus		Walrusse
	Chiroptera				Vlermuise
	Monotremata	Ornithorhynchidae	Ornithorhynchus	anatinus	Eendbekdier (Platypus)
Soogdiere- buideldiere (Marsupial)	Diprotodontia	Macropodidae			Kangaroo
Phascolarctidae			Koala
			Buidelrot (Possum)
Didelphimorphia	Didelphidae			Buidelrot (Opossum)
Reptiele / Reptilia	Crocodilia	Crocodylidae	Crocodylus	niloticus	Nyl krokodil
Squamata	Viperidae	Bitis	arietans	Pofadder
Landskilpaaie/Testudinidae	Emydidae			Landskilpaaie
Seeskilpaaie / Cheloniidae				Seeskilpaaie
Amfibië / Amphibia	Anura				Paddas
Voëls / Aves	Falconiformes	Accipitridae	Haliaeetus	vocifer	Visarend
		Falconidae	Falco		Valke
	Columbiformes	Columbidae			Duiwe

Koninkryk: Diere | Filum: Vertebrata/Gewerweldes/Rugstringdiere (Chordata) – Visse met kake