Aleksander II van Rusland: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Legobot (besprekings | bydraes)
20 212 edits
k Verplasing van 1 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q83171
kassie
Lyn 1: Lyn 1:
{{Inligtingskas Monarg
{| class=toccolours border=0 cellspacing=0 cellpadding=4 align=right style="margin: 0 0 0.5em 1em;"
|naam = Aleksander II
! style="background: #ccf; text-align:center; width: 19em;"|'''Aleksander II<br />Keiser van die hele Rusland
|titel = Keiser van die hele Rusland
⚫
|}
[[Lêer:Tsar Alexander II -4.jpg|thumb|Tsaar Aleksander II|232px]]
|beeld = [[Lêer:Tsar Alexander II -4.jpg|Tsaar Aleksander II|232px]]
|byskrif = Aleksander II, die "Tsaar-bevryder"
{| class="infobox bordered" align=right style="width: 20em; font-size: 95%; text-align: left;" cellpadding="3"
⚫
|dinastie = [[Huis van Romanof|Romanof]]
|-
|bewind = [[1855]] - [[1881]]
! Gebore
| {{{Gebore|[[29 April]] [[1818]]}}}
|kroning = [[7 September]] [[1856]]
|inhuldiging =
|-
⚫
|volle naam = Aleksander Nikolajewitsj Romanof
! Oorlede
⚫
|andertitels = [[Tsaar]]<br /> Groothertog van Finland<br /> Koning van Pole (tot 1867)
⚫
| {{{Oorlede|[[13 Maart]] [[1881]]}}}
|geboortedatum = [[29 April]] [[1818]]
|-
|geboorteplek =
! Vorstehuis
|doop =
⚫
| {{{Vorstehuis|[[Huis van Romanof|Romanof]]}}}
⚫
|sterftedatum = [[13 Maart]] [[1881]]
|-
|sterfteplek = [[Sint Petersburg]]
! Regeer
|begraweplek =
| {{{Regeer|[[1855]] - [[1881]]}}}
|begrafnisdatum =
|-
⚫
|voorganger = [[Nikolaas I van Rusland|Nikolaas I]]
! Gekroon
|erfgenaam =
| {{{Gekroon|[[7 September]] [[1856]]}}}
|opvolgertipe =
|-
⚫
|opvolger = [[Aleksander III van Rusland|Aleksander III]]
! Ander titels
|koninklikelofsang =
⚫
| {{{Ander titels|Tsaar<br /> Groothertog van Finland<br /> Koning van Pole (tot [[1867]])}}}
|koninklikeleuse =
|-
|koningin =
! Volle naam
⚫
|gade = Marie van Hesse-Darmstadt
⚫
| {{{Volle naam|Aleksander Nikolajewitsj Romanof}}}
|gadebewind =
|-
|gadevan =
! Bynaam
|eggenoot =
| {{{Bynaam|Die Tsaar-bevryder}}}
|eggenoot 1 =
|-
|eggenoot 2 =
! Voorganger
|eggenoot 3 =
| {{{Voorganger|[[Nikolaas I van Rusland|Nikolaas I]]}}}
|eggenoot 4 =
|-
|eggenoot 5 =
! Opvolger
|nakomelinge =
⚫
| {{{Opvolger|[[Aleksander III van Rusland|Aleksander III]]}}}
⚫
|kinders = Aleksandra, Nikolaas, [[Aleksander III van Rusland|Aleksander III]], Maria, Wladimir, Aleksei, Sergei, Paul
|-
⚫
|vader = [[Nikolaas I van Rusland|Nikolaas I]]
! Eggenote
⚫
|moeder = Charlotte van Pruise (Aleksandra Fjodorowna)
⚫
| {{{Eggenote|Marie van Hesse-Darmstadt}}}
⚫
}}
|-
! Kinders
⚫
| {{{Kinders|Aleksandra, Nikolaas, [[Aleksander III van Rusland|Aleksander III]], Maria, Wladimir, Aleksei, Sergei, Paul}}}
|-
! Vader
⚫
| {{{Vader|[[Nikolaas I van Rusland|Nikolaas I]]}}}
|-
! Moeder
⚫
| {{{Moeder|Charlotte van Pruise (Aleksandra Fjodorowna)}}}
|-
|- class="hiddenStructure{{{Voetnotas|}}}"
| colspan="2" style="font-size: smaller; border-top: 1px solid;" | {{{Voetnotas}}}
|}
[[Lêer:St._Petersburg_church.jpg|thumb|232px|right|Die [[Kerk van die Verlosser op Bloed]] is deur [[Aleksander III van Rusland|Aleksander III]] laat bou op die plek waar sy pa, Aleksander II, in ’n sluipmoordaanval gesterf het]]
[[Lêer:St._Petersburg_church.jpg|thumb|232px|right|Die [[Kerk van die Verlosser op Bloed]] is deur [[Aleksander III van Rusland|Aleksander III]] laat bou op die plek waar sy pa, Aleksander II, in ’n sluipmoordaanval gesterf het]]


Lyn 76: Lyn 64:


== Literatuur ==
== Literatuur ==
*[[Edvard Radzinsky|Radzinsky, Edvard]], ''Alexander II: The Last Great Tsar''. New York: The Free Press, 2005.
*Radzinsky, Edvard, ''Alexander II: The Last Great Tsar''. New York: The Free Press, 2005.
*David G. Rowley, ''Exploring Russia's Past: Narrative, Sources, Images'' (2006)
*David G. Rowley, ''Exploring Russia's Past: Narrative, Sources, Images'' (2006)
*Moss, Walter G., ''Alexander II and His Times: A Narrative History of Russia in the Age of Alexander II, Tolstoy, and Dostoevsky''. Londen: Anthem Press, 2002 ([http://www.emich.edu/public/history/moss/ aanlyn] beskikbaar)
*Moss, Walter G., ''Alexander II and His Times: A Narrative History of Russia in the Age of Alexander II, Tolstoy, and Dostoevsky''. Londen: Anthem Press, 2002 ([http://www.emich.edu/public/history/moss/ aanlyn] beskikbaar)

Wysiging soos op 16:25, 12 November 2013

Aleksander II
Keiser van die hele Rusland
Tsaar Aleksander II
Aleksander II, die "Tsaar-bevryder"
Dinastie Romanof
Bewind 1855 - 1881
Kroning 7 September 1856
Volle naam Aleksander Nikolajewitsj Romanof
Ander titels Tsaar
Groothertog van Finland
Koning van Pole (tot 1867)
Gebore 29 April 1818
Gesterf 13 Maart 1881
Sint Petersburg
Voorganger Nikolaas I
Opvolger Aleksander III
Gade Marie van Hesse-Darmstadt
Kinders Aleksandra, Nikolaas, Aleksander III, Maria, Wladimir, Aleksei, Sergei, Paul
Vader Nikolaas I
Moeder Charlotte van Pruise (Aleksandra Fjodorowna)
Die Kerk van die Verlosser op Bloed is deur Aleksander III laat bou op die plek waar sy pa, Aleksander II, in ’n sluipmoordaanval gesterf het

Aleksander II Nikolajewitsj (Russies: Александр II Николаевич) (Moskou, 29 April 1818 — Sint Petersburg, 13 Maart 1881) was van 1855 tot met sy sluipmoord in 1881 tsaar van Rusland.

Bewind

Aleksander II se hervormings het groot byval gevind. Hy begenadig in 1856 die Dekabriste en skaf in 1861 lyfeienskap af, wat hom die bynaam "Bevryder van Rusland" besorg. Dit word egter veral uit ekonomiese oorwegings gedoen. Aleksander wil ’n groot klas onafhanklike en selfstandige boere skep en daarnaas ’n groep mense wat Rusland se nywerheidsbehoeftes kan bevredig. Hy voer ook gedeeltelike selfbestuur in met die skep van zemstwo's. Dit word egter net in die sentrale dele gedoen omdat Aleksander bang is dit versterk die separatistiese idees in die grensgebiede. Hy verbeter ook regspraak, verslap sensuur en verkort in 1859 die diensplig in die leër van 25 tot 15 jaar.

Hy voer ook hervormings deur in die onderwys. Danksy hom word in die 1860's nuwe universiteite gestig. Tussen 1867 en 1869 voer hy kerklike hervormings deur. Die "Tsaar-bevryder" bring ook ’n einde aan die willekeur van die burokrasie en polisie. So verander hy Rusland geleidelik van ’n polisiestaat in ’n regstaat geskoei op die Europese model.

Ná die tweede Poolse opstand in 1863, wat hy hardhandig onderdruk, word sy politiek behoudender. Tydens sy bewind is Rusland se grondgebied aansienlik uitgebrei, veral in Asië. Die tsaar bedwing die opstandige stamme van die Kaukasus. Die toenemende aanslae van die nihiliste beantwoord hy met streng polisiemaatreëls. Terselfdertyd laat hy egter ’n soort grondwet ontwerp wat verteenwoordiging van die zemstvo's in die regering moontlik maak. Die dag waarop hy die plan goedkeur, sterf hy ná ses mislukte aanslae in ’n sluipmoordaanval deur die rewolusionêre Narodnaja Wolja. Sy beleidrigtings was taamlik teenstrydig, en dit het veroorsaak dat die konserwatiewe hom te liberaal gevind het en die liberale te konserwatief. Hy word opgevolg deur sy meer konserwatiewe seun Aleksander III.

Huwelik en kinders

Aleksander was sedert 1841 getroud met Marie van Hesse-Darmstadt (Maria Aleksandrowna), dogter van Lodewyk II van Hesse-Darmstadt. Uit die huwelik is agt kinders gebore:

Verwysings

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Nederlandse Wikipedia-artikel [1]

Literatuur

  • Radzinsky, Edvard, Alexander II: The Last Great Tsar. New York: The Free Press, 2005.
  • David G. Rowley, Exploring Russia's Past: Narrative, Sources, Images (2006)
  • Moss, Walter G., Alexander II and His Times: A Narrative History of Russia in the Age of Alexander II, Tolstoy, and Dostoevsky. Londen: Anthem Press, 2002 (aanlyn beskikbaar)
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_II_van_Rusland&oldid=1215677"