Vulgêrlatyn: Verskil tussen weergawes
Addbot (besprekings | bydraes) |
+ Inligtingskas |
||
Lyn 1: | Lyn 1: | ||
{{Inligtingskas Taal |
|||
⚫ | |||
|naam=Vulgêrlatyn |
|||
⚫ | Die term '''Vulgêrlatyn''' verwys in die [[taalwetenskappe|taalwetenskap]] na die [[Latyn]]se spreektaal wat in baie opsigte van die geformaliseerde en verhewe literêre taal verskil het. Die laasgenoemde is blykbaar dikwels as 'n kunstaal ervaar.<ref>Andreas Michel: ''Einführung in das Altitalienische''. Tübingen: Gunter Narr Verlag 1997, bl. 20</ref> |
||
|inheemsenaam=Sermo vulgaris Latinus |
|||
|familiekleur=Indo-Europees |
|||
|state=[[Romeinse Republiek]], [[Romeinse Ryk]] |
|||
|streek=[[Middellandse See]] |
|||
|sprekers=''uitgesterf'' |
|||
|rang= |
|||
|skrif=[[Latynse alfabet]] |
|||
|fam2=[[Italiese tale|Italies]] |
|||
|fam3=[[Latyns-Faliskies]] |
|||
|fam4=[[Latyn]] |
|||
|nasie= |
|||
|agentskap= |
|||
|iso1=|iso2=|iso3= |
|||
|kaart=[[Lêer:Roman Empire Trajan 117AD.png|250px|Die Romeinse Ryk in 117 n.C.]] |
|||
}} |
|||
⚫ | Die term '''Vulgêrlatyn''' ([[Latyn]]: ''Sermo vulgaris Latinus'') verwys in die [[taalwetenskappe|taalwetenskap]] na die [[Latyn]]se spreektaal wat in baie opsigte van die geformaliseerde en verhewe literêre taal verskil het. Die laasgenoemde is blykbaar dikwels as 'n kunstaal ervaar.<ref>Andreas Michel: ''Einführung in das Altitalienische''. Tübingen: Gunter Narr Verlag 1997, bl. 20</ref> |
||
⚫ | |||
Nogtans sou dit misleidend wees om Vulgêrlatyn bloot as 'n "plat" of "onbeskaafde" variant van Latyn te definieer. Die term is afgelei van die Latynse adjektief ''vulgaris'' wat letterlik "gewoon, van die volk" beteken, en ''sermo vulgaris'' was dus die Latynse volks- of omgangstaal, net soos die huidige Italiaanse ''volgare'' in sy historiese betekenis na die lewende Italiaanse taal verwys wat met die uitgestorwe klassieke Latyn kontrasteer. |
Nogtans sou dit misleidend wees om Vulgêrlatyn bloot as 'n "plat" of "onbeskaafde" variant van Latyn te definieer. Die term is afgelei van die Latynse adjektief ''vulgaris'' wat letterlik "gewoon, van die volk" beteken, en ''sermo vulgaris'' was dus die Latynse volks- of omgangstaal, net soos die huidige Italiaanse ''volgare'' in sy historiese betekenis na die lewende Italiaanse taal verwys wat met die uitgestorwe klassieke Latyn kontrasteer. |
||
Lyn 15: | Lyn 33: | ||
== Verwysings == |
== Verwysings == |
||
{{ |
{{Verwysings}} |
||
[[Kategorie:Latyn]] |
[[Kategorie:Latyn]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{Link FA|bg}} |
{{Link FA|bg}} |
||
{{Link FA|el}} |
{{Link FA|el}} |
||
⚫ | |||
⚫ |
Wysiging soos op 15:15, 22 November 2013
Vulgêrlatyn Sermo vulgaris Latinus | ||
---|---|---|
Gepraat in: | Romeinse Republiek, Romeinse Ryk | |
Gebied: | Middellandse See | |
Totale sprekers: | uitgesterf | |
Taalfamilie: | Indo-Europees Italies Latyns-Faliskies Latyn Vulgêrlatyn | |
Skrifstelsel: | Latynse alfabet | |
Taalkodes | ||
ISO 639-1: | geen | |
ISO 639-2: | ||
ISO 639-3: | — | |
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat. |
Die term Vulgêrlatyn (Latyn: Sermo vulgaris Latinus) verwys in die taalwetenskap na die Latynse spreektaal wat in baie opsigte van die geformaliseerde en verhewe literêre taal verskil het. Die laasgenoemde is blykbaar dikwels as 'n kunstaal ervaar.[1]
Nogtans sou dit misleidend wees om Vulgêrlatyn bloot as 'n "plat" of "onbeskaafde" variant van Latyn te definieer. Die term is afgelei van die Latynse adjektief vulgaris wat letterlik "gewoon, van die volk" beteken, en sermo vulgaris was dus die Latynse volks- of omgangstaal, net soos die huidige Italiaanse volgare in sy historiese betekenis na die lewende Italiaanse taal verwys wat met die uitgestorwe klassieke Latyn kontrasteer.
Vulgêrlatyn verwys ook nie na 'n laat taalperiode van Latyn nie aangesien hierdie taalvariant al in die vroeë komedies van digters soos Plautus en Publius Terentius Afer voorgekom het. Taalwetenskaplikes gaan dus daarvan uit dat die skeiding tussen gesproke en geskrewe Latyn reeds in 'n vroeë periode begin het en later deur die invloede van gelatiniseerde Kelte en Germane nog versterk is. Hierdie proses het uiteindelik in die vroeë Middeleeue tot die ontstaan van die Romaanse taalfamilie gelei.
Dit is dus duidelik dat ook Romeinse geleerdes soos die skrywer en retorikus Cicero tydens informele geselsies Vulgêrlatyn gepraat het, alhoewel hul taalvorm en -gebruik sekerlik van dié van 'n gewone soldaat of gladiator verskil het. Ook streeksgebonde taalkenmerke het waarskynlik 'n groter invloed op gesproke Latyn uitgeoefen en - tydens die agteruitgang van die laat-antieke Romeinse beskawing en toenemende ongeletterdheid selfs in Italië - die ontstaan van nuwe streektale bevorder wat in die Romaanse taalwetenskap as primêre dialekte van Vulgêrlatyn beskryf word.
Vulgêrlatyn moet veral as 'n sambreelterm vir 'n verskeidenheid Latynse spreektaalvorms beskou wat deur groot
- diatopiese (plaaslike en streeksgebonde),
- diastratiese (sosiale) en
- diafasiese (aan 'n bepaalde taalvlak gebonde)
verskille gekenmerk was.
Verwysings
- ↑ Andreas Michel: Einführung in das Altitalienische. Tübingen: Gunter Narr Verlag 1997, bl. 20
Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA