Silkaats: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
details, datums, eks skakel
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 13: Lyn 13:
|geboorteplek = [[Mkuze]], [[Suid-Afrika]]
|geboorteplek = [[Mkuze]], [[Suid-Afrika]]
|sterftedatum = [[9 September]] [[1868]]
|sterftedatum = [[9 September]] [[1868]]
|sterfteplek = Matabeleland
|sterfteplek = Matebeleland
|begraweplek = Entoembane, Matobo-gebergte, [[Zimbabwe]]
|begraweplek = Entoembane, Matobo-gebergte, [[Zimbabwe]]
|begrafnisdatum = [[4 November]] [[1868]]
|begrafnisdatum = [[4 November]] [[1868]]
Lyn 38: Lyn 38:
|kinders = Lobengoela (seun), Nkoeloemane (seun)
|kinders = Lobengoela (seun), Nkoeloemane (seun)
}}
}}
[[Lêer:Harris - Ndebelekraal.png|duimnael|regs|260px|'n Oemoezi van die Matabeles, moontlik eGabeni in die Marico, geskilder deur W.C. Harris]]
[[Lêer:Harris - Ndebelekraal.png|duimnael|regs|260px|'n Oemoezi van die maTebele, moontlik eGabeni in die Marico, geskilder deur W.C. Harris]]
'''Silkaats''' (ong. [[1790]] tot [[9 September]] [[1868]]), ook bekend as '''Mzilikazi''', '''Oemsiligasi''' of '''Moselekatse''', was die seun van Matsjobana, en die eerste koning van die [[Ndebele]], wat ook die Matebeles genoem word. Matsjobana het in die Mkuze-omgewing van Zoeloeland gewoon, maar sterf in 'n skermutseling met 'n aanliggende stam, die Suiti. Silkaats se oupa, Zwide van die Ndwandwes, stel hom in sy pa se plek as hoofman aan. Mettertyd besluit Silkaats egter om sy stam aan die gesag van Tsjaka te onderwerp. Volgens Bryant is Matsjobana vermoor deur Zwide, sy skoonpa, en het Silkaats dieselde lot gevrees. Nietemin delf Zwide in 1819 die onderspit teen Tsjaka, en vlug uiteindelik na die verre noorde.
'''Silkaats''' (ong. [[1790]] tot [[9 September]] [[1868]]), ook bekend as '''Mzilikazi''', '''Oemsiligasi''' of '''Moselekatse''', was die seun van Matsjobana, en die eerste koning van die [[Ndebele]], wat ook die maTebele genoem word. Matsjobana het in die Mkuze-omgewing van Zoeloeland gewoon, maar sterf in 'n skermutseling met 'n aanliggende stam, die Suiti. Silkaats se oupa, Zwide van die Ndwandwes, stel hom in sy pa se plek as hoofman aan. Mettertyd besluit Silkaats egter om sy stam aan die gesag van Tsjaka te onderwerp. Volgens Bryant is Matsjobana vermoor deur Zwide, sy skoonpa, en het Silkaats dieselde lot gevrees. Nietemin delf Zwide in 1819 die onderspit teen Tsjaka, en vlug uiteindelik na die verre noorde.


Silkaats woon as onderhorige aan [[Tsjaka]] op die noordgrens van sy grondgebied, aan die boloop van die siKwebezirivier, vanwaar hy vir Tsjaka strooptogte moet uitvoer. In 1822 word hy ondermeer na die Transvaalse hoëveld gestuur om die Sotho-hoofman Ranisi te plunder en onderwerp. Na hierdie strooptog hou Silkaats egter van die beeste vir homself terug. Toe Tsjaka daarvan verneem en hom inroep, besluit Silkaats om hom te verset en versteek sy vrouevolk in 'n bos genaamd eNtoebeni,<ref>Vgl. eNtoembane, {{Koördinate|27|44|52|S|31|18|52|E|display=inline}}</ref> terwyl hy verdeeldheid saai en aanhangers werf. 'n Impi van Tsjaka kon egter die vroue opspoor en uitmoor, waarop die impi self deur Silkaats uitgewis word. Op hierdie tydstip, omstreeks 1823/24, vlug Silkaats oor die [[Pongolarivier]] met 'n paar duisend volgelinge, wat die kern van sy toekomstige volk sou uitmaak.
Silkaats woon as onderhorige aan [[Tsjaka]] op die noordgrens van sy grondgebied, aan die boloop van die siKwebezirivier, vanwaar hy vir Tsjaka strooptogte moet uitvoer. In 1822 word hy ondermeer na die Transvaalse hoëveld gestuur om die Sotho-hoofman Ranisi te plunder en onderwerp. Na hierdie strooptog hou Silkaats egter van die beeste vir homself terug. Toe Tsjaka daarvan verneem en hom inroep, besluit Silkaats om hom te verset en versteek sy vrouevolk in 'n bos genaamd eNtoebeni,<ref>Vgl. eNtoembane, {{Koördinate|27|44|52|S|31|18|52|E|display=inline}}</ref> terwyl hy verdeeldheid saai en aanhangers werf. 'n Impi van Tsjaka kon egter die vroue opspoor en uitmoor, waarop die impi self deur Silkaats uitgewis word. Op hierdie tydstip, omstreeks 1823/24, vlug Silkaats oor die [[Pongolarivier]] met 'n paar duisend volgelinge, wat die kern van sy toekomstige volk sou uitmaak.


Sy trekroete neem hom verby die huidige dorpe [[Vryheid, KwaZulu-Natal|Vryheid]] en [[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]], waarna hy hom vestig in die nabye van die hedendaagse [[Groblersdal]], waar hy die stat ekoePhoemoeleni, oftewel "Plek-van-rus" oprig. Teen 1825 het hy sy enKoengwini-hoofstat aan die [[Apiesrivier]] aangelê, benewens die enDinaneni- en enHlahlandlela-vestings (of "Iboetho") aan die bo- en laer-[[Krokodilrivier (Limpopo)|Krokodilrivier]]. In 1829/30 ontvang hy die eerste besoek van die sendeling [[Robert Moffat]]. Hy besoek ook die [[Vaalrivier]], waar hy in konflikte met die [[Griekwas (stam)|Griekwas]] betrokke raak, wat onder leiding van Jan Bloem, Bêrends en ander strooptogte op sy vee uitvoer. In 1831 voer 'n mag van Griekwas, Korannas en Betsjoenas 'n rooftog op sy vee uit, maar 'n impi slaag daarin om hulle in te haal en byna uit te wis. In die winters van 1830 en 1832 slaan impis van die nuwe Zoeloekoning Dingaan weer op die Matabeles toe, en na skermutselings moet hulle nogmaals weswaarts verhuis. Die hoofstat Mosega (oftewel Motsenjateng) van die Tswana-sprekende Hoeroetsje-nasie word ingeneem, en hul hoofmanne Mokgathle en Moiloa II word verdryf. Mosega word dan Silkaats se suidelike vesting, benewens 'n vesting by Tsjwenjane. Meeste stamme tussen die [[Oranjerivier|Oranje-]] en [[Limpoporivier]] word deur hom verdryf of uitgedelg. Jongmense word as slawe geneem, en bejaardes en babas word uitgemoor.
Sy trekroete neem hom verby die huidige dorpe [[Vryheid, KwaZulu-Natal|Vryheid]] en [[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]], waarna hy hom vestig in die nabye van die hedendaagse [[Groblersdal]], waar hy die stat ekoePhoemoeleni, oftewel "Plek-van-rus" oprig. Teen 1825 het hy sy enKoengwini-hoofstat aan die [[Apiesrivier]] aangelê, benewens die enDinaneni- en enHlahlandlela-vestings (of "Iboetho") aan die bo- en laer-[[Krokodilrivier (Limpopo)|Krokodilrivier]]. In 1829/30 ontvang hy die eerste besoek van die sendeling [[Robert Moffat]]. Hy besoek ook die [[Vaalrivier]], waar hy in konflikte met die [[Griekwas (stam)|Griekwas]] betrokke raak, wat onder leiding van Jan Bloem, Bêrends en ander strooptogte op sy vee uitvoer. In 1831 voer 'n mag van Griekwas, Korannas en Betsjoenas 'n rooftog op sy vee uit, maar 'n impi slaag daarin om hulle in te haal en byna uit te wis. In die winters van 1830 en 1832 slaan impis van die nuwe Zoeloekoning Dingaan weer op die maTebele toe, en na skermutselings moet hulle nogmaals weswaarts verhuis. Die hoofstat Mosega (oftewel Motsenjateng) van die Tswana-sprekende Hoeroetsje-nasie word ingeneem, en hul hoofmanne Mokgathle en Moiloa II word verdryf. Mosega word dan Silkaats se suidelike vesting, benewens 'n vesting by Tsjwenjane. Meeste stamme tussen die [[Oranjerivier|Oranje-]] en [[Limpoporivier]] word deur hom verdryf of uitgedelg. Jongmense word as slawe geneem, en bejaardes en babas word uitgemoor.


Sowat 45 myl noord van Mosega aan die [[Maricorivier|Groot-maricorivier]], rig Silkaats sy omvangryke koningstat op, wat hy eGabeni noem. Dit sou ook as Kapain, Kapajien of Kopanjeng bekend staan. Hier ontvang hy die jagter-reisiger William Cornwallis Harris as gas, en sou hy 'n toenemend hegte vriendskap met die sendeling [[Robert Moffat]] aanknoop. Enige besoeker aan sy ryk moes hom dan via [[Kuruman]] en Mosega nader, sodat hulle eers deur Moffat gekeur kon word. Silkaats het aan die sendelinge genoem dat hy graag onderwysers, skole en 'n kerk wou hê, maar sy verklarings is weens sy despotiese geaardheid met omsigtigheid bejeen.
Sowat 45 myl noord van Mosega aan die [[Maricorivier|Groot-maricorivier]], rig Silkaats sy omvangryke koningstat op, wat hy eGabeni noem. Dit sou ook as Kapain, Kapajien of Kopanjeng bekend staan. Hier ontvang hy die jagter-reisiger William Cornwallis Harris as gas, en sou hy 'n toenemend hegte vriendskap met die sendeling [[Robert Moffat]] aanknoop. Enige besoeker aan sy ryk moes hom dan via [[Kuruman]] en Mosega nader, sodat hulle eers deur Moffat gekeur kon word. Silkaats het aan die sendelinge genoem dat hy graag onderwysers, skole en 'n kerk wou hê, maar sy verklarings is weens sy despotiese geaardheid met omsigtigheid bejeen.


Intussen arriveer [[Andries Hendrik Potgieter|Hendrik Potgieter]] se trek aan die [[Vaalrivier]], en die trekkerfamilies span in los groepe uit, terwyl 'n verkenningskommando die gebied oor die rivier verken. Die Erasmus-party se geweerskote op 'n jagtog wek skynbaar die aandag van 'n impi van Silkaats, sowat 600 sterk, en hul laer word aangeval en uitgewis. Terugkerende manskappe ontsnap te perd om die Steyn- en Bothagesinne te waarsku sodat hul laers betyds gevorm word om die aanslag af te slaan. Die Liebenberg-laer word egter uitgewis en twee meisies en 'n seun word weggevoer na Silkaats, om nooit weer gesien te word nie. Die oorblywende trekkers vorm 'n laer by [[Slag van Vegkop|Vegkop]], waar die aanslag van 'n groot impi afgeweer word, alhoewel al die vee aan die Matabele afgestaan word.
Intussen arriveer [[Andries Hendrik Potgieter|Hendrik Potgieter]] se trek aan die [[Vaalrivier]], en die trekkerfamilies span in los groepe uit, terwyl 'n verkenningskommando die gebied oor die rivier verken. Die Erasmus-party se geweerskote op 'n jagtog wek skynbaar die aandag van 'n impi van Silkaats, sowat 600 sterk, en hul laer word aangeval en uitgewis. Terugkerende manskappe ontsnap te perd om die Steyn- en Bothagesinne te waarsku sodat hul laers betyds gevorm word om die aanslag af te slaan. Die Liebenberg-laer word egter uitgewis en twee meisies en 'n seun word weggevoer na Silkaats, om nooit weer gesien te word nie. Die oorblywende trekkers vorm 'n laer by [[Slag van Vegkop|Vegkop]], waar die aanslag van 'n groot impi afgeweer word, alhoewel al die vee aan die maTebele afgestaan word.


Op 17 Januarie 1837 word eers Mosega deur die strafkommando van Potgieter en [[Gerrit Maritz|Maritz]] vernietig, en baie beeste word teruggewin. Dit word opgevolg deur 'n stryd van 9 dae vanaf 4 November 1937 waarin eGabeni deur o.m. Potgieter en [[Piet Uys|Uys]] vernietig word. Die Maricogebied word deur die Matabele ontruim via die Dwarsbergpasse, en in 1838 trek sowat 15&nbsp;000 Matabele oor die [[Limpoporivier]], waar hulle in twee groepe opbreek. Silkaats vestig hom in [[Betsjoeanaland]] en 'n groepering onder sy seun Nkoeloemane ("Koeroeman") vestig hulle in die Matobo-heuwels. Die indoenas van Nkoeloemane, insluitend Silkaats se oom Gondwanda, was onder die indruk dat Silkaats gesterf het, en het Nkoeloemane by Ntabazindoena as koning gehuldig. Nkoeloemane (c.1828– ), vernoem na Moffat se sendingstasie, was Silkaats se seun by Oemoaka, 'n seniorvrou van suiwer Zoeloe-afkoms, en is in 1848 deur Silkaats as sy opvolger aangewys.
Op 17 Januarie 1837 word eers Mosega deur die strafkommando van Potgieter en [[Gerrit Maritz|Maritz]] vernietig, en baie beeste word teruggewin. Dit word opgevolg deur 'n stryd van 9 dae vanaf 4 November 1937 waarin eGabeni deur o.m. Potgieter en [[Piet Uys|Uys]] vernietig word. Die Maricogebied word deur die maTebele ontruim via die Dwarsbergpasse, en in 1838 trek sowat 15&nbsp;000 maTebele oor die [[Limpoporivier]], waar hulle in twee groepe opbreek. Silkaats vestig hom in [[Betsjoeanaland]] en 'n groepering onder sy seun Nkoeloemane ("Koeroeman") vestig hulle in die Matobo-heuwels. Die indoenas van Nkoeloemane, insluitend Silkaats se oom Gondwanda, was onder die indruk dat Silkaats gesterf het, en het Nkoeloemane by Ntabazindoena as koning gehuldig. Nkoeloemane (c.1828– ), vernoem na Moffat se sendingstasie, was Silkaats se seun by Oemoaka, 'n seniorvrou van suiwer Zoeloe-afkoms, en is in 1848 deur Silkaats as sy opvolger aangewys.


Toe Silkaats egter weer sy opwagting maak is hierdie indoenas terreggestel. Nkoeloemane het op hierdie stadium verdwyn en sy lot is onbekend en bestrede. Silkaats het hom by die nuwe Mhlahlandlela-stat in die Matobo-heuwels gevestig, en sy gesag oor 'n groot gebied uitgebrei. Hy het die [[Masjonas]] feitlik geheel en al aan hom onderwerp. Masjonaland was nie vir wit besoekers toeganklik nie, aangesien Silkaats dit as sy private bron van beeste en slawe gesien het. Net voor sy afsterwe vergun hy egter vir Westbeech en Philips om 'n strooptog saam met Lobengoela langs die Mazoerivier ("Mazare") mee te maak, waartydens die Sjona-hoofman Watah aangeval word.
Toe Silkaats egter weer sy opwagting maak is hierdie indoenas terreggestel. Nkoeloemane het op hierdie stadium verdwyn en sy lot is onbekend en bestrede. Silkaats het hom by die nuwe Mhlahlandlela-stat in die Matobo-heuwels gevestig, en sy gesag oor 'n groot gebied uitgebrei. Hy het die [[Masjonas]] feitlik geheel en al aan hom onderwerp. Masjonaland was nie vir wit besoekers toeganklik nie, aangesien Silkaats dit as sy private bron van beeste en slawe gesien het. Net voor sy afsterwe vergun hy egter vir Westbeech en Philips om 'n strooptog saam met Lobengoela langs die Mazoerivier ("Mazare") mee te maak, waartydens die Sjona-hoofman Watah aangeval word.

Wysiging soos op 11:59, 30 Oktober 2014

Mzilikazi Khoemalo
Koning van die Ndebele
Silkaats, stigter en koning van die Ndebele
Dinastie Huis van Khoemalo
Bewind omstreeks 1823 – 1868
Kroning omstreeks 1820
Volle naam Mzilikazi Khoemalo
Gebore omstreeks 1790
Mkuze, Suid-Afrika
Gesterf 9 September 1868
Matebeleland
Begrawe 4 November 1868
Entoembane, Matobo-gebergte, Zimbabwe
Voorganger geen
Lobengoela
Opvolger geen
Gade verskeie
Kinders Lobengoela (seun), Nkoeloemane (seun)
Vader Matsjobana kaMangete
Moeder Nompethoe kaZwide
'n Oemoezi van die maTebele, moontlik eGabeni in die Marico, geskilder deur W.C. Harris

Silkaats (ong. 1790 tot 9 September 1868), ook bekend as Mzilikazi, Oemsiligasi of Moselekatse, was die seun van Matsjobana, en die eerste koning van die Ndebele, wat ook die maTebele genoem word. Matsjobana het in die Mkuze-omgewing van Zoeloeland gewoon, maar sterf in 'n skermutseling met 'n aanliggende stam, die Suiti. Silkaats se oupa, Zwide van die Ndwandwes, stel hom in sy pa se plek as hoofman aan. Mettertyd besluit Silkaats egter om sy stam aan die gesag van Tsjaka te onderwerp. Volgens Bryant is Matsjobana vermoor deur Zwide, sy skoonpa, en het Silkaats dieselde lot gevrees. Nietemin delf Zwide in 1819 die onderspit teen Tsjaka, en vlug uiteindelik na die verre noorde.

Silkaats woon as onderhorige aan Tsjaka op die noordgrens van sy grondgebied, aan die boloop van die siKwebezirivier, vanwaar hy vir Tsjaka strooptogte moet uitvoer. In 1822 word hy ondermeer na die Transvaalse hoëveld gestuur om die Sotho-hoofman Ranisi te plunder en onderwerp. Na hierdie strooptog hou Silkaats egter van die beeste vir homself terug. Toe Tsjaka daarvan verneem en hom inroep, besluit Silkaats om hom te verset en versteek sy vrouevolk in 'n bos genaamd eNtoebeni,[1] terwyl hy verdeeldheid saai en aanhangers werf. 'n Impi van Tsjaka kon egter die vroue opspoor en uitmoor, waarop die impi self deur Silkaats uitgewis word. Op hierdie tydstip, omstreeks 1823/24, vlug Silkaats oor die Pongolarivier met 'n paar duisend volgelinge, wat die kern van sy toekomstige volk sou uitmaak.

Sy trekroete neem hom verby die huidige dorpe Vryheid en Ermelo, waarna hy hom vestig in die nabye van die hedendaagse Groblersdal, waar hy die stat ekoePhoemoeleni, oftewel "Plek-van-rus" oprig. Teen 1825 het hy sy enKoengwini-hoofstat aan die Apiesrivier aangelê, benewens die enDinaneni- en enHlahlandlela-vestings (of "Iboetho") aan die bo- en laer-Krokodilrivier. In 1829/30 ontvang hy die eerste besoek van die sendeling Robert Moffat. Hy besoek ook die Vaalrivier, waar hy in konflikte met die Griekwas betrokke raak, wat onder leiding van Jan Bloem, Bêrends en ander strooptogte op sy vee uitvoer. In 1831 voer 'n mag van Griekwas, Korannas en Betsjoenas 'n rooftog op sy vee uit, maar 'n impi slaag daarin om hulle in te haal en byna uit te wis. In die winters van 1830 en 1832 slaan impis van die nuwe Zoeloekoning Dingaan weer op die maTebele toe, en na skermutselings moet hulle nogmaals weswaarts verhuis. Die hoofstat Mosega (oftewel Motsenjateng) van die Tswana-sprekende Hoeroetsje-nasie word ingeneem, en hul hoofmanne Mokgathle en Moiloa II word verdryf. Mosega word dan Silkaats se suidelike vesting, benewens 'n vesting by Tsjwenjane. Meeste stamme tussen die Oranje- en Limpoporivier word deur hom verdryf of uitgedelg. Jongmense word as slawe geneem, en bejaardes en babas word uitgemoor.

Sowat 45 myl noord van Mosega aan die Groot-maricorivier, rig Silkaats sy omvangryke koningstat op, wat hy eGabeni noem. Dit sou ook as Kapain, Kapajien of Kopanjeng bekend staan. Hier ontvang hy die jagter-reisiger William Cornwallis Harris as gas, en sou hy 'n toenemend hegte vriendskap met die sendeling Robert Moffat aanknoop. Enige besoeker aan sy ryk moes hom dan via Kuruman en Mosega nader, sodat hulle eers deur Moffat gekeur kon word. Silkaats het aan die sendelinge genoem dat hy graag onderwysers, skole en 'n kerk wou hê, maar sy verklarings is weens sy despotiese geaardheid met omsigtigheid bejeen.

Intussen arriveer Hendrik Potgieter se trek aan die Vaalrivier, en die trekkerfamilies span in los groepe uit, terwyl 'n verkenningskommando die gebied oor die rivier verken. Die Erasmus-party se geweerskote op 'n jagtog wek skynbaar die aandag van 'n impi van Silkaats, sowat 600 sterk, en hul laer word aangeval en uitgewis. Terugkerende manskappe ontsnap te perd om die Steyn- en Bothagesinne te waarsku sodat hul laers betyds gevorm word om die aanslag af te slaan. Die Liebenberg-laer word egter uitgewis en twee meisies en 'n seun word weggevoer na Silkaats, om nooit weer gesien te word nie. Die oorblywende trekkers vorm 'n laer by Vegkop, waar die aanslag van 'n groot impi afgeweer word, alhoewel al die vee aan die maTebele afgestaan word.

Op 17 Januarie 1837 word eers Mosega deur die strafkommando van Potgieter en Maritz vernietig, en baie beeste word teruggewin. Dit word opgevolg deur 'n stryd van 9 dae vanaf 4 November 1937 waarin eGabeni deur o.m. Potgieter en Uys vernietig word. Die Maricogebied word deur die maTebele ontruim via die Dwarsbergpasse, en in 1838 trek sowat 15 000 maTebele oor die Limpoporivier, waar hulle in twee groepe opbreek. Silkaats vestig hom in Betsjoeanaland en 'n groepering onder sy seun Nkoeloemane ("Koeroeman") vestig hulle in die Matobo-heuwels. Die indoenas van Nkoeloemane, insluitend Silkaats se oom Gondwanda, was onder die indruk dat Silkaats gesterf het, en het Nkoeloemane by Ntabazindoena as koning gehuldig. Nkoeloemane (c.1828– ), vernoem na Moffat se sendingstasie, was Silkaats se seun by Oemoaka, 'n seniorvrou van suiwer Zoeloe-afkoms, en is in 1848 deur Silkaats as sy opvolger aangewys.

Toe Silkaats egter weer sy opwagting maak is hierdie indoenas terreggestel. Nkoeloemane het op hierdie stadium verdwyn en sy lot is onbekend en bestrede. Silkaats het hom by die nuwe Mhlahlandlela-stat in die Matobo-heuwels gevestig, en sy gesag oor 'n groot gebied uitgebrei. Hy het die Masjonas feitlik geheel en al aan hom onderwerp. Masjonaland was nie vir wit besoekers toeganklik nie, aangesien Silkaats dit as sy private bron van beeste en slawe gesien het. Net voor sy afsterwe vergun hy egter vir Westbeech en Philips om 'n strooptog saam met Lobengoela langs die Mazoerivier ("Mazare") mee te maak, waartydens die Sjona-hoofman Watah aangeval word.

Silkaats se gesondheid kwyn in sy laaste twee jaar, waartydens hy in 'n ossewa leef waarvan die staanplek gereeld verskuif word. Hy is op 6/12 September 1868 by Ingama-stat, sowat 50 myl suid van die huidige Bulawayo oorlede, en sy oorskot is by Entoembane, in die noordelike Matobos te aarde bestel. Die stamhoofde het nou 'n bejaarde indoena, Mncoembatha Khoemalo ("Nombate"), as regent aangewys. Aangesien Nkoeloemane verdwyn het, het Nombate op 24 Januarie 1870 vir Lobengoela, 'n ander seun van Silkaats as koning uitgeroep. Lobengoela het volgens volksgebruik 'n nuwe hoofstat begin, naamlik Gibixhegoe, wat hy later Boelawajo of "Plek-van-die-vervolgde" sou noem. Hy moes egter eers 'n faksie van Nkoeloemane, naamlik kaptein Mbigo van die Zwangendaba-regiment ondersit, voor hy onbestrede kon regeer.

Bronne

  • Ensiklopedie van Suidelike Afrika, Eric Rosenthal, 1967
  • King Mzilikazi, South African History Online
  • Mzilikazi, the Zulu, the Griquas and the Boer, Peter Baxter
  • Geskiedenis van Suid-Afrika, Tafelberg, 2012, Fransjohan Pretorius, ISBN 0624058018
  • Rakende Moiloa II, kyk: New Dictionary of South African Biography, band 1, pp. 173-175, red. E.J. Verwey
  • Mzilikazi and the realignment of politics on the highveld, in: The Great Treks: The Transformation of Southern Africa 1815-1854, pp. 159-169, Norman Etherington
  • The Cradle of Humankind, pp. 99-100, David Fleminger
  • White Induna, pp. 17-19, Richard Sampson
  • Soekterme "Moselekatsi" of "Moselekatse", in: Letters of the American Missionaries, 1835-1838, D.J. Kotzé

Eksterne skakels