Swartrenoster: Verskil tussen weergawes
kNo edit summary |
No edit summary |
||
| Lyn 8: | Lyn 8: | ||
| image_width = 240px |
| image_width = 240px |
||
| regnum = [[Animalia]] |
| regnum = [[Animalia]] |
||
| phylum = [[ |
| phylum = [[Chordata]] |
||
| classis = [[Mammalia]] |
| classis = [[Mammalia]] |
||
| ordo = [[Perissodactyla]] |
| ordo = [[Perissodactyla]] |
||
| familia = [[ |
| familia = [[Rhinocerotidae]] |
||
| genus = '''''Diceros''''' |
| genus = '''''Diceros''''' |
||
| species = '''''D. bicornis''''' |
| species = '''''D. bicornis''''' |
||
| Lyn 17: | Lyn 17: | ||
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758 |
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758 |
||
| subdivision_ranks = [[Subspesie]]s |
| subdivision_ranks = [[Subspesie]]s |
||
| subdivision = |
| subdivision = |
||
''Diceros bicornis michaeli''<br> |
''Diceros bicornis michaeli''<br /> |
||
''Diceros bicornis longipes''†<br> |
''Diceros bicornis longipes''†<br /> |
||
''Diceros bicornis minor''<br> |
''Diceros bicornis minor''<br /> |
||
''Diceros bicornis bicornis'' |
''Diceros bicornis bicornis'' |
||
| range_map = |
| range_map = Leefgebied zwarte neushoorn.JPG |
||
| range_map_width = 240px |
| range_map_width = 240px |
||
| range_map_caption = Verspreiding van die swartrenoster |
| range_map_caption = Verspreiding van die swartrenoster |
||
}} |
}} |
||
Die '''swartrenoster''' (''Diceros bicornis'') is 'n[[renoster]]spesie endemies aan die oostelike en suidelike gebiede van [[Afrika]]. Saam met die [[witrenoster]] is dit een van die twee renostersoorte wat in [[Suid-Afrika]] voorkom. |
Die '''swartrenoster''' (''Diceros bicornis'') is 'n[[renoster]]spesie endemies aan die oostelike en suidelike gebiede van [[Afrika]]. Saam met die [[witrenoster]] is dit een van die twee renostersoorte wat in [[Suid-Afrika]] voorkom. |
||
| Lyn 32: | Lyn 33: | ||
Daar was in 2010 nog slegs 4,880 van dié renosterspesie in lewe. Hoewel hierdie aantal 'n verdubbeling is van die aantal swartrenosters in 1995, is dit nog 90% minder as wat daar drie generasies terug was<ref>{{IUCN|id=6557|taxon="Diceros bicornis" |assessors=Emslie, R. |assessment_year=2012 | version = 2014.2 | accessdate=2014-09-09 }}</ref>. |
Daar was in 2010 nog slegs 4,880 van dié renosterspesie in lewe. Hoewel hierdie aantal 'n verdubbeling is van die aantal swartrenosters in 1995, is dit nog 90% minder as wat daar drie generasies terug was<ref>{{IUCN|id=6557|taxon="Diceros bicornis" |assessors=Emslie, R. |assessment_year=2012 | version = 2014.2 | accessdate=2014-09-09 }}</ref>. |
||
==Verspreiding en habitat== |
== Verspreiding en habitat == |
||
Swartrenosters word aangetref in gebiede met beskikbare water, in areas tussen woud en grasvlaktes. |
Swartrenosters word aangetref in gebiede met beskikbare water, in areas tussen woud en grasvlaktes. |
||
Vroeër het die swartrenoster van ongeveer 10 grade Noord tot by die punt van Afrika voorkgekom. Die verspreidingsgebied is egter hewig verklein en die dier is vandag beperk tot wildreservate in [[Kenia]], [[Tanzanië]], [[Namibië]], [[Zambië]] en [[Suid-Afrika]]. Die [[Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur]] het op [[7 Julie]] [[2006]] aangekondig dat een van die swartrenostersubspesies, ''Diceros bicornis longipes'', voorlopig as uitgesterf beskou word.<ref name=Times>{{ |
Vroeër het die swartrenoster van ongeveer 10 grade Noord tot by die punt van Afrika voorkgekom. Die verspreidingsgebied is egter hewig verklein en die dier is vandag beperk tot wildreservate in [[Kenia]], [[Tanzanië]], [[Namibië]], [[Zambië]] en [[Suid-Afrika]]. Die [[Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur]] het op [[7 Julie]] [[2006]] aangekondig dat een van die swartrenostersubspesies, ''Diceros bicornis longipes'', voorlopig as uitgesterf beskou word.<ref name=Times>{{cite news | url = http://www.timesonline.co.uk/article/0,,3-2260631,00.html | title = West African black rhino 'is extinct' | work = [[The Times]] | date = 7 Julie 2006 | accessdate = 2007-10-09}}</ref> |
||
==Voorkoms== |
== Voorkoms == |
||
Die naam is misleidend, aangesien die renoster meer 'n donker grys-bruinerige kleur het. Die maklikste manier om die swartrenoster van die witrenoster te onderskei is deur sy gepunte bolip wat oor sy onderlip strek (die witrenoster het 'n wyer, vierkantige bolip). 'n Volwasse swartrenoster weeg tussen 1000 en 2000 |
Die naam is misleidend, aangesien die renoster meer 'n donker grys-bruinerige kleur het. Die maklikste manier om die swartrenoster van die witrenoster te onderskei is deur sy gepunte bolip wat oor sy onderlip strek (die witrenoster het 'n wyer, vierkantige bolip). 'n Volwasse swartrenoster weeg tussen 1000 en 2000 kg, 'n gemiddelde hoogte van ongeveer 160 cm en 'n lengte van 3 tot 3,7 meter (sy 70 cm-lange stert uitgesluit). 'n Ander kenmerk van enige renoster is sy horing: 'n swartrenoster se voorste horing kan tot 135 cm lang wees en sy tweede horing tot 46 cm. |
||
==Voortplanting== |
== Voortplanting == |
||
Paring vind dwarsdeur die jaar plaas, alhoewel daar piektye in sommige gebiede is. Na 'n draagtyd van 18 maande gee die koei geboorte aan 'n enkele kalfie. Die koei sal elke twee tot vyf jaar geboorte skenk. Na 2,5 tot 3,5 jaar kan die kleintjie onafhanklik van sy ouers funksioneer. Koeie is teen 4-6 jaar geslagsryp en bulle teen 7-9 jaar. In gevangenskap kan swartrenosters tot 45 jaar oud word. |
Paring vind dwarsdeur die jaar plaas, alhoewel daar piektye in sommige gebiede is. Na 'n draagtyd van 18 maande gee die koei geboorte aan 'n enkele kalfie. Die koei sal elke twee tot vyf jaar geboorte skenk. Na 2,5 tot 3,5 jaar kan die kleintjie onafhanklik van sy ouers funksioneer. Koeie is teen 4-6 jaar geslagsryp en bulle teen 7-9 jaar. In gevangenskap kan swartrenosters tot 45 jaar oud word. |
||
==Dieet== |
== Dieet == |
||
Swartrenosters gebruik hulle lippe om blare en ander plantagtige materiaal mee af te skeur. In teenstelling hiermee gebruik die witrenoster sy breë lip om gras na sy mond te "vee". Renosters benodig vars drinkwater en sal dus nie te ver van waterbronne dwaal nie. |
Swartrenosters gebruik hulle lippe om blare en ander plantagtige materiaal mee af te skeur. In teenstelling hiermee gebruik die witrenoster sy breë lip om gras na sy mond te "vee". Renosters benodig vars drinkwater en sal dus nie te ver van waterbronne dwaal nie. |
||
==Gedrag== |
== Gedrag == |
||
Swartrenosters baai graag in vlak watergate. Die water help moontlik om die renosters af te koel, terwyl die modder hulle moontlik 'n beskermende lagie teen bytende vlieë bied. Hulle is nie trekdiere nie en hulle tuisgebied oorvleuel. Alhoewel bulle waarskynlik territoriaal is, sal hulle ander ondergeskikte bulle in hulle gebiede duld. Koeie bly gewoonlik alleen saam het haar kalfies, maar sal soms 'n weggooikalfie tot die groep toelaat. Renosters baai saam in los groepe van tot 13 diere. Die swartrenosters is onvoorspelbaar en kan gevaarlik wees. Hulle het nie baie goeie oë nie, maar 'n uitstekende reuksintuig en sal mense, voertuie of kampeerplekke bestorm as hulle mense ruik. 'n Swartrenoster kan 'n spoed van 45 |
Swartrenosters baai graag in vlak watergate. Die water help moontlik om die renosters af te koel, terwyl die modder hulle moontlik 'n beskermende lagie teen bytende vlieë bied. Hulle is nie trekdiere nie en hulle tuisgebied oorvleuel. Alhoewel bulle waarskynlik territoriaal is, sal hulle ander ondergeskikte bulle in hulle gebiede duld. Koeie bly gewoonlik alleen saam het haar kalfies, maar sal soms 'n weggooikalfie tot die groep toelaat. Renosters baai saam in los groepe van tot 13 diere. Die swartrenosters is onvoorspelbaar en kan gevaarlik wees. Hulle het nie baie goeie oë nie, maar 'n uitstekende reuksintuig en sal mense, voertuie of kampeerplekke bestorm as hulle mense ruik. 'n Swartrenoster kan 'n spoed van 45 km/h haal wanneer hy hardloop. Meeste bestormings is alleen bedoel om die vyand af te skrik en word nie met 'n aanval gevolg nie, maar swartrenosters kan ernstige skade berokken wanneer hulle wel aanval. |
||
==Menslike bedreiging== |
== Menslike bedreiging == |
||
Die swartrenoster se horing is 'n uiters gewilde tradisionele medisyne in [[Sjina]], [[Taiwan]], [[Hong Kong]] en [[Singapoer]] en as 'n ornamentele dolkhandvatsel in Noord-Afrika en die [[Midde-Ooste]]. Die aanvraag vir swartrenosters se horing is so groot dat 'n beraamde 90% van alle swartrenostersterftes as gevolg van stroping vir die horing is. |
Die swartrenoster se horing is 'n uiters gewilde tradisionele medisyne in [[Sjina]], [[Taiwan]], [[Hong Kong]] en [[Singapoer]] en as 'n ornamentele dolkhandvatsel in Noord-Afrika en die [[Midde-Ooste]]. Die aanvraag vir swartrenosters se horing is so groot dat 'n beraamde 90% van alle swartrenostersterftes as gevolg van stroping vir die horing is. |
||
==Sien ook== |
== Sien ook == |
||
* [[Witrenoster]] |
* [[Witrenoster]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
{{Verwysings}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
{{reflist}} |
|||
[[Kategorie:Renosters]] |
[[Kategorie:Renosters]] |
||
Wysiging soos op 08:09, 16 Desember 2014
| Swartrenoster | |
|---|---|
| |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | Diceros
|
| Spesie: | D. bicornis
|
| Binomiale naam | |
| Diceros bicornis Linnaeus, 1758
| |
| Subspesies | |
|
Diceros bicornis michaeli | |
| |
| Verspreiding van die swartrenoster | |
Die swartrenoster (Diceros bicornis) is 'nrenosterspesie endemies aan die oostelike en suidelike gebiede van Afrika. Saam met die witrenoster is dit een van die twee renostersoorte wat in Suid-Afrika voorkom.
Die spesie in die algemeen word geklassifiseer as 'n kritiek bedreig.
Daar was in 2010 nog slegs 4,880 van dié renosterspesie in lewe. Hoewel hierdie aantal 'n verdubbeling is van die aantal swartrenosters in 1995, is dit nog 90% minder as wat daar drie generasies terug was[1].
Verspreiding en habitat
Swartrenosters word aangetref in gebiede met beskikbare water, in areas tussen woud en grasvlaktes.
Vroeër het die swartrenoster van ongeveer 10 grade Noord tot by die punt van Afrika voorkgekom. Die verspreidingsgebied is egter hewig verklein en die dier is vandag beperk tot wildreservate in Kenia, Tanzanië, Namibië, Zambië en Suid-Afrika. Die Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur het op 7 Julie 2006 aangekondig dat een van die swartrenostersubspesies, Diceros bicornis longipes, voorlopig as uitgesterf beskou word.[2]
Voorkoms
Die naam is misleidend, aangesien die renoster meer 'n donker grys-bruinerige kleur het. Die maklikste manier om die swartrenoster van die witrenoster te onderskei is deur sy gepunte bolip wat oor sy onderlip strek (die witrenoster het 'n wyer, vierkantige bolip). 'n Volwasse swartrenoster weeg tussen 1000 en 2000 kg, 'n gemiddelde hoogte van ongeveer 160 cm en 'n lengte van 3 tot 3,7 meter (sy 70 cm-lange stert uitgesluit). 'n Ander kenmerk van enige renoster is sy horing: 'n swartrenoster se voorste horing kan tot 135 cm lang wees en sy tweede horing tot 46 cm.
Voortplanting
Paring vind dwarsdeur die jaar plaas, alhoewel daar piektye in sommige gebiede is. Na 'n draagtyd van 18 maande gee die koei geboorte aan 'n enkele kalfie. Die koei sal elke twee tot vyf jaar geboorte skenk. Na 2,5 tot 3,5 jaar kan die kleintjie onafhanklik van sy ouers funksioneer. Koeie is teen 4-6 jaar geslagsryp en bulle teen 7-9 jaar. In gevangenskap kan swartrenosters tot 45 jaar oud word.
Dieet
Swartrenosters gebruik hulle lippe om blare en ander plantagtige materiaal mee af te skeur. In teenstelling hiermee gebruik die witrenoster sy breë lip om gras na sy mond te "vee". Renosters benodig vars drinkwater en sal dus nie te ver van waterbronne dwaal nie.
Gedrag
Swartrenosters baai graag in vlak watergate. Die water help moontlik om die renosters af te koel, terwyl die modder hulle moontlik 'n beskermende lagie teen bytende vlieë bied. Hulle is nie trekdiere nie en hulle tuisgebied oorvleuel. Alhoewel bulle waarskynlik territoriaal is, sal hulle ander ondergeskikte bulle in hulle gebiede duld. Koeie bly gewoonlik alleen saam het haar kalfies, maar sal soms 'n weggooikalfie tot die groep toelaat. Renosters baai saam in los groepe van tot 13 diere. Die swartrenosters is onvoorspelbaar en kan gevaarlik wees. Hulle het nie baie goeie oë nie, maar 'n uitstekende reuksintuig en sal mense, voertuie of kampeerplekke bestorm as hulle mense ruik. 'n Swartrenoster kan 'n spoed van 45 km/h haal wanneer hy hardloop. Meeste bestormings is alleen bedoel om die vyand af te skrik en word nie met 'n aanval gevolg nie, maar swartrenosters kan ernstige skade berokken wanneer hulle wel aanval.
Menslike bedreiging
Die swartrenoster se horing is 'n uiters gewilde tradisionele medisyne in Sjina, Taiwan, Hong Kong en Singapoer en as 'n ornamentele dolkhandvatsel in Noord-Afrika en die Midde-Ooste. Die aanvraag vir swartrenosters se horing is so groot dat 'n beraamde 90% van alle swartrenostersterftes as gevolg van stroping vir die horing is.
Sien ook
Bronnelys en verwysings
- Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5.
- Jansa, S. 1999. Diceros bicornis, Animal Diversity Web.
- ↑ Emslie, R. (2012). ""Diceros bicornis"". IUBN-rooilys van Bedreigde Spesies. Weergawe 2014.2. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur. Besoek op 9 September 2014.
{{cite web}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - ↑ "West African black rhino 'is extinct'". The Times. 7 Julie 2006. Besoek op 9 Oktober 2007.