Maritz-rebellie: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
No edit summary
k Wysigings deur 105.237.78.180 teruggerol na laaste weergawe deur Naudefj
Lyn 23: Lyn 23:
Die '''Maritz-rebellie''' was 'n [[Suid-Afrika]]anse [[opstand]] wat in [[1914]] plaasgevind het.
Die '''Maritz-rebellie''' was 'n [[Suid-Afrika]]anse [[opstand]] wat in [[1914]] plaasgevind het.


Ten spyte van die [[Uniewording|stigting]] van die [[Unie van Suid-Afrika]] het aansienlike verbittering weens die [[Tweede Vryheidsoorlog]] in die hart van baie Boere bly voortleef. Toe [[Groot-Brittanje]] in [[1914]] oorlog teen [[Duitsland]] verklaar, het baie voormalige Republikeine nie hulle weg oopgesien om aan die kant van die Geallieerdes te veg nie. Aangevuur deur vertellings van visioene van [[Siener van Rensburg]], wat die ondergang van die [[Britse Ryk]] voorspel het, het teenstand teen enige militêre verpligting begin vorm aanneem.
Ten spyte van die [[Uniewording|stigting]] van die [[Unie van Suid-Afrika]] het aansienlike verbittering weens die [[Tweede Vryheidsoorlog]] in die hart van baie Afrikaners bly voortleef. Toe [[Groot-Brittanje]] in [[1914]] oorlog teen [[Duitsland]] verklaar, het baie voormalige Republikeine nie hulle weg oopgesien om aan die kant van die Geallieerdes te veg nie. Aangevuur deur vertellings van visioene van [[Siener van Rensburg]], wat die ondergang van die [[Britse Ryk]] voorspel het, het teenstand teen enige militêre verpligting begin vorm aanneem.


Die saak is op die spits gedryf in September [[1914]] toe die eerste minister, genl. [[Louis Botha]], bekendgemaak het dat [[Suid-Afrika]] van voorneme was om [[Duits-Suidwes-Afrika]] in te val. Teenstemme het in talle dele van die land opgeklink, maar daar was min koördinasie tussen die groepe onder aanvoering van genls. [[Manie Maritz]] in Coligny in die Wes-Transvaal, [[Christiaan Frederik Beyers]], bevelvoerder van die Uniale Weermag in die [[Transvaal]], kaptein [[Jopie Fourie]] en genl. [[Christiaan de Wet]].
Die saak is op die spits gedryf in September [[1914]] toe die eerste minister, genl. [[Louis Botha]], bekendgemaak het dat [[Suid-Afrika]] van voorneme was om [[Duits-Suidwes-Afrika]] in te val. Teenstemme het in talle dele van die land opgeklink, maar daar was min koördinasie tussen die groepe onder aanvoering van genls. [[Manie Maritz]] in [[Noordwes]], [[Christiaan Frederik Beyers]], bevelvoerder van die Uniale Weermag in die [[Transvaal]], kaptein [[Jopie Fourie]] en genl. [[Christiaan de Wet]].


Daadwerklike pogings deur die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]], president [[M.T. Steyn]] en ander kragtige magte om vyandigheid te voorkom, het misluk en gevegte het byna gelyktydig in die [[Transvaal]], in die [[Kaapprovinsie]] naby [[Upington]] en in die [[Vrystaat]] uitgebreek. Genl. [[Louis Botha]] het die nuutgestigte Unieverdedigingsmag opgeroep en 'n beroep op lojale burgers gedoen om die regering te ondersteun.
Daadwerklike pogings deur die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]], president [[M.T. Steyn]] en ander kragtige magte om vyandigheid te voorkom, het misluk en gevegte het byna gelyktydig in die [[Transvaal]], in die [[Kaapprovinsie]] naby [[Upington]] en in die [[Vrystaat]] uitgebreek. Genl. [[Louis Botha]] het die nuutgestigte Unieverdedigingsmag opgeroep en 'n beroep op lojale burgers gedoen om die regering te ondersteun.


Genl. [[Christiaan de Wet]] is in die [[Vrystaat]] verslaan en het in [[Betsjoeanaland]] ([[Botswana]]) gaan skuil, waar hy later gevange geneem is. Genl. Beyers het verdrink toe hy deur Jan Smuts se magte soos 'n hond gejag is en terwyl hy reeds in sy ontvlugting, die [[Vaalrivier]] probeer oorsteek het en [[Jopie Fourie]] is in hegtenis geneem en deur 'n vuurpeloton ingevolge Krygswet om die lewe gebring.
Genl. [[Christiaan de Wet]] is in die [[Vrystaat]] verslaan en het in [[Betsjoeanaland]] ([[Botswana]]) gaan skuil, waar hy later gevange geneem is. Genl. Beyers het verdrink terwyl die [[Vaalrivier]] probeer oorsteek het en [[Jopie Fourie]] is in hegtenis geneem en deur 'n vuurpeloton ingevolge Krygswet om die lewe gebring.


Die laaste Rebelle het hulle vroeg in [[1915]] oorgegee, van wie baie gevangenisstraf opgelê is. Pogings is deur die Duitse bewindhebbers in [[Suidwes-Afrika]] aangewend om die Rebellie aan te vuur deur 'n sogenaamde verdrag met genl. [[Manie Maritz]] te sluit, wat hom die vestiging van 'n republiek in die Unie gewaarborg het.
Die laaste Rebelle het hulle vroeg in [[1915]] oorgegee, van wie baie gevangenisstraf opgelê is. Pogings is deur die Duitse bewindhebbers in [[Suidwes-Afrika]] aangewend om die Rebellie aan te vuur deur 'n sogenaamde verdrag met genl. [[Manie Maritz]] te sluit, wat hom die vestiging van 'n republiek in die Unie gewaarborg het.

Wysiging soos op 18:12, 13 Maart 2015

Maritz-rebellie
Deel van die Eerste Wêreldoorlog
Datum 15 September 1914 - 4 Februarie 1915
Ligging Suid-Afrika
Resultaat Britse oorwinning
Strydende partye
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Vlag van Zuid-Afrikaansche Republiek Zuid-Afrikaansche Republiek
Bevelvoerders
Jan Christian Smuts
Louis Botha
Vlag van Zuid-Afrikaansche Republiek Manie Maritz
Vlag van Zuid-Afrikaansche Republiek Christiaan de Wet
Vlag van Zuid-Afrikaansche Republiek Christiaan Frederik Beyers
Vlag van Zuid-Afrikaansche Republiek Jan Kemp
Sterkte
32 000 12 000

Die Maritz-rebellie was 'n Suid-Afrikaanse opstand wat in 1914 plaasgevind het.

Ten spyte van die stigting van die Unie van Suid-Afrika het aansienlike verbittering weens die Tweede Vryheidsoorlog in die hart van baie Afrikaners bly voortleef. Toe Groot-Brittanje in 1914 oorlog teen Duitsland verklaar, het baie voormalige Republikeine nie hulle weg oopgesien om aan die kant van die Geallieerdes te veg nie. Aangevuur deur vertellings van visioene van Siener van Rensburg, wat die ondergang van die Britse Ryk voorspel het, het teenstand teen enige militêre verpligting begin vorm aanneem.

Die saak is op die spits gedryf in September 1914 toe die eerste minister, genl. Louis Botha, bekendgemaak het dat Suid-Afrika van voorneme was om Duits-Suidwes-Afrika in te val. Teenstemme het in talle dele van die land opgeklink, maar daar was min koördinasie tussen die groepe onder aanvoering van genls. Manie Maritz in Noordwes, Christiaan Frederik Beyers, bevelvoerder van die Uniale Weermag in die Transvaal, kaptein Jopie Fourie en genl. Christiaan de Wet.

Daadwerklike pogings deur die Nederduitse Gereformeerde Kerk, president M.T. Steyn en ander kragtige magte om vyandigheid te voorkom, het misluk en gevegte het byna gelyktydig in die Transvaal, in die Kaapprovinsie naby Upington en in die Vrystaat uitgebreek. Genl. Louis Botha het die nuutgestigte Unieverdedigingsmag opgeroep en 'n beroep op lojale burgers gedoen om die regering te ondersteun.

Genl. Christiaan de Wet is in die Vrystaat verslaan en het in Betsjoeanaland (Botswana) gaan skuil, waar hy later gevange geneem is. Genl. Beyers het verdrink terwyl die Vaalrivier probeer oorsteek het en Jopie Fourie is in hegtenis geneem en deur 'n vuurpeloton ingevolge Krygswet om die lewe gebring.

Die laaste Rebelle het hulle vroeg in 1915 oorgegee, van wie baie gevangenisstraf opgelê is. Pogings is deur die Duitse bewindhebbers in Suidwes-Afrika aangewend om die Rebellie aan te vuur deur 'n sogenaamde verdrag met genl. Manie Maritz te sluit, wat hom die vestiging van 'n republiek in die Unie gewaarborg het.

Ooreenkoms

Die bewoording van die ooreenkoms lui as volg:

Overeenkomst gemaakt en aangegaan door en tussen de Keizerlijke Governeur van Duits Zuid West Afrika, als vertegenwoordiger van zyn Ge-eerbiedigde Majesteit, de Keizer van Duitsland, en Generaal S.G. Maritz die namens en ten behoeve van een aantal Officieren en manschappen handelt die bereid zyn de onafhanelikheid van Zuid-Afrika te verklaren, te weten:-

1. Genoemde Generaal S.G. Maritz heft de onafhankelikheid van Zuid-Afrika verklaart en de stryd tegen Engeland aangevangen.

2. De Regierung van D.Z.W. Afrika erkent alle Afrikaanse Strydmachten die tegen Engeland optreden als Oologsvoerende Machten aan en zal ze, na verdere bespreking in de stryd tegen Engeland ondersteunen.

3. Wordt dat tot nu Brits Zuid-Afrika gedeeltelik of als een geheel onafhankelik zal de Keizerlijke Goeverneur van D.Z. W. Afrika alle middelen aanwenden om die staat of Staten zo spoedig mogelik door het Duitse Ryk als zodanig erkend te krygen en ze te laten vallen onder de algemene vrede-sluiting.

4. In kosideratie voor zodanige verleende hulp zullen de nieuw gevormde staat of Staten geen bezwaar maken als het Duitse Ryk Walvis-Baai en de Eilande die tegenover D.Z.W. Afrika liggen in bezit nemen.

5. Het Dalweg van de Oranje Rivier zal in die toekomst de grenzen vormen tussen D.Z.W. Afrika en de Kaap Kolonie.

6. De Duitse Ryk zal geen bezwaar maken als genoemde Staten Delagoa Baai in bezit nemen.

7. Als de opstand op een mislukking uitloopt zullen de opstandelingen die sich op Duitse Gebiet begeve als Duitse Bundgenoten aangezien en als zulks behandeld woorden.

Aldus gedaan en getekend to Kaimoes
op de 17de Oktober 1914.

Get. S.G. Maritz.

B. von Zastrow, Keizerl. Bezirksamtmann
als vertegenwoordiger van de Keizerlijke Goeverneur
van Duits Zuid West Afrika.

Sien ook

Bronne