4 Vesta: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
k →‎Verwysings: Link GA is now handled by Wikidata, removed: {{Link GA|de}} (3) using AWB (10861)
No edit summary
Lyn 18: Lyn 18:
|aphelion=2,571 [[AE]]
|aphelion=2,571 [[AE]]
|perihelion={{val|2.1526|u=AE}}
|perihelion={{val|2.1526|u=AE}}
|semimajor=2,362 AE
|semimajor=2,362 AE
|eccentricity={{val|0.08862}}
|eccentricity={{val|0.08862}}
|period=3,63 a ({{val|1325.85|u=d}})
|period=3,63 a ({{val|1325.85|u=d}})
Lyn 50: Lyn 50:
|year=2012
|year=2012
|doi=10.1126/science.1219381 |bibcode = 2012Sci...336..684R}}</ref>
|doi=10.1126/science.1219381 |bibcode = 2012Sci...336..684R}}</ref>
|rotation={{val|0.2226|u=d}} (5,342 h)<ref name="jpldata"/><ref name="lc">{{cite web
|rotation={{val|0.2226|u=d}} (5,342 h)<ref name="jpldata" /><ref name="lc">{{cite web
|last=Harris |first=A. W.
|last=Harris |first=A. W.
|author2=Warner, B. D.; Pravec, P.; (Eds.)
|author2=Warner, B. D.; Pravec, P.; (Eds.)
Lyn 67: Lyn 67:
|location=Boston, MA
|location=Boston, MA
|isbn=0-395-34835-8 }}</ref> tot 8,48
|isbn=0-395-34835-8 }}</ref> tot 8,48
| abs_magnitude=3,20<ref name="jpldata"/><ref name="iras">{{cite web
| abs_magnitude=3,20<ref name="jpldata" /><ref name="iras">{{cite web
|last=Tedesco |first=E. F.
|last=Tedesco |first=E. F.
|author2=Noah, P. V.; Noah, M.; Price, S. D.
|author2=Noah, P. V.; Noah, M.; Price, S. D.
Lyn 86: Lyn 86:
|year=2001}}</ref>
|year=2001}}</ref>
}}
}}
'''Vesta''' (amptelik '''4 Vesta''') is een van die grootste [[asteroïde]]s in die [[Sonnestelsel]]; dit het ’n gemiddelde deursnee van 525&nbsp;km.<ref name="Russell2012"/> Dit is op 29 Maart 1807 deur [[Heinrich Wilhelm Olbers]] ontdek<ref name="jpldata"/> en is genoem na [[Vesta (mitologie)|Vesta]], die maagdegodin van die hart, huis en familie in die [[Romeinse mitologie]].


'''Vesta''' (amptelik '''4 Vesta''') is een van die grootste [[asteroïde]]s in die [[Sonnestelsel]]; dit het ’n gemiddelde deursnee van 525&nbsp;km.<ref name="Russell2012" /> Dit is op 29 Maart 1807 deur [[Heinrich Wilhelm Olbers]] ontdek<ref name="jpldata" /> en is genoem na [[Vesta (mitologie)|Vesta]], die maagdegodin van die hart, huis en familie in die [[Romeinse mitologie]].
Vesta is die asteroïde met die tweede grootste massa naas die [[dwergplaneet]] [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]],<ref name="NASADawnMission">{{cite web|url=http://www.nasa.gov/mission_pages/dawn/mission/index.html|title=NASA – Dawn at a Glance|publisher=NASA|accessdate=14 Augustus 2011}}</ref><ref name=newscientist>

{{cite web|last=Shiga|first=David|title=Dawn captures first orbital image of asteroid Vesta|url=http://www.newscientist.com/blogs/shortsharpscience/2011/07/dawn-captures-first-orbital-im.html|publisher=New Scientist|accessdate=7 Augustus 2011}}</ref><ref name="BBCNews">{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-14249515|title=Vesta rock turns for Dawn probe|last=Amos|first=Jonathan|date=22 Julie 2011|work=BBC Online|publisher=BBC News|accessdate=14 Augustus 2011| archiveurl= http://web.archive.org/web/20110728180336/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-14249515| archivedate= 28 Julie 2011 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> en maak ’n geraamde 9% van die massa van die [[Asteroïdegordel]] uit.<ref name="Pitjeva05">{{cite journal
Vesta is die asteroïde met die tweede grootste massa naas die [[dwergplaneet]] [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]],<ref name="NASADawnMission">{{cite web|url=http://www.nasa.gov/mission_pages/dawn/mission/index.html|title=NASA – Dawn at a Glance|publisher=NASA|accessdate=14 Augustus 2011}}</ref><ref name=newscientist>{{cite web|last=Shiga|first=David|title=Dawn captures first orbital image of asteroid Vesta|url=http://www.newscientist.com/blogs/shortsharpscience/2011/07/dawn-captures-first-orbital-im.html|publisher=New Scientist|accessdate=7 Augustus 2011}}</ref><ref name="BBCNews">{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-14249515|title=Vesta rock turns for Dawn probe|last=Amos|first=Jonathan|date=22 Julie 2011|work=BBC Online|publisher=BBC News|accessdate=14 Augustus 2011| archiveurl= http://web.archive.org/web/20110728180336/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-14249515| archivedate= 28 Julie 2011 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> en maak ’n geraamde 9% van die massa van die [[Asteroïdegordel]] uit.<ref name="Pitjeva05">{{cite journal
|last=Pitjeva
|last=Pitjeva
|first=E.V.
|first=E.V.
Lyn 101: Lyn 101:
|url=http://iau-comm4.jpl.nasa.gov/EPM2004.pdf
|url=http://iau-comm4.jpl.nasa.gov/EPM2004.pdf
|format=PDF
|format=PDF
|doi=10.1007/s11208-005-0033-2|bibcode = 2005SoSyR..39..176P }}</ref> Die asteroïde [[2 Pallas|Pallas]] is effens groter, en dus is Vesta die derde grootste wat volume betref.
|doi=10.1007/s11208-005-0033-2|bibcode = 2005SoSyR..39..176P }}</ref> Die asteroïde [[2 Pallas|Pallas]] is effens groter, en dus is Vesta die derde grootste wat volume betref.


Vesta is die laaste oorblywende aardagtige [[protoplaneet]] (waarvan die binnekant uit verskillende lae bestaan), van die soort wat die aardplanete gevorm het.<ref name="Hubble">{{cite web
Vesta is die laaste oorblywende aardagtige [[protoplaneet]] (waarvan die binnekant uit verskillende lae bestaan), van die soort wat die aardplanete gevorm het.<ref name="Hubble">{{cite web
|author=Savage, Don
|author=Savage, Don
|author2=Jones, Tammy; en Villard, Ray
|author2=Jones, Tammy; en Villard, Ray
|year=1995
|year=1995
|title=Asteroid or Mini-Planet? Hubble Maps the Ancient Surface of Vesta<!-- Key Stages in the Evolution of the Asteroid Vesta image -->
|title=Asteroid or Mini-Planet? Hubble Maps the Ancient Surface of Vesta<!-- Key Stages in the Evolution of the Asteroid Vesta image -->
|publisher=Hubble Site News Release STScI-1995-20
|publisher=Hubble Site News Release STScI-1995-20
Lyn 130: Lyn 130:
|publisher=NASA/JPL
|publisher=NASA/JPL
|url=http://www.nasa.gov/mission_pages/dawn/ceresvesta/index.html
|url=http://www.nasa.gov/mission_pages/dawn/ceresvesta/index.html
|accessdate=30 Julie 2011| archiveurl= http://web.archive.org/web/20110629153841/http://www.nasa.gov/mission_pages/dawn/ceresvesta/index.html| archivedate= 29 Junie 2011 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref>
|accessdate=30 Julie 2011| archiveurl= http://web.archive.org/web/20110629153841/http://www.nasa.gov/mission_pages/dawn/ceresvesta/index.html| archivedate= 29 Junie 2011 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref>


Vesta is die helderste asteroïde wat van die Aarde af sigbaar is. Sy maksimum afstand van die [[Son]] af is effens verder as die minimum afstand van Ceres van die Son af, hoewel sy wentelbaan binne dié van Ceres lê.<ref>{{cite web
Vesta is die helderste asteroïde wat van die Aarde af sigbaar is. Sy maksimum afstand van die [[Son]] af is effens verder as die minimum afstand van Ceres van die Son af, hoewel sy wentelbaan binne dié van Ceres lê.<ref>{{cite web
Lyn 138: Lyn 138:
|accessdate=31 Mei 2008| archiveurl= http://web.archive.org/web/20080617085224/http://orbitsimulator.com/gravity/articles/ceres.html| archivedate= 17 Junie 2008 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref>
|accessdate=31 Mei 2008| archiveurl= http://web.archive.org/web/20080617085224/http://orbitsimulator.com/gravity/articles/ceres.html| archivedate= 17 Junie 2008 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref>


[[Nasa]] se [[Dawn-ruimtetuig]] het op 16 Julie 2011 in ’n wentelbaan om Vesta inbeweeg vir ’n jaar lange ondersoek van die asteroïde. Dit het op 5 September 2012 die wentelbaan verlaat<ref name=Dawnstatus>[http://dawn.jpl.nasa.gov/mission/status.asp ''Dawn'' mission status]</ref> en is nou op pad na Ceres. Dit sal dié dwergplaneet in Februarie 2015 bereik.
[[Nasa]] se [[Dawn-ruimtetuig]] het op 16 Julie 2011 in ’n wentelbaan om Vesta inbeweeg vir ’n jaar lange ondersoek van die asteroïde. Dit het op 5 September 2012 die wentelbaan verlaat<ref name=Dawnstatus>[http://dawn.jpl.nasa.gov/mission/status.asp ''Dawn'' mission status]</ref> om verder na Ceres te reis. Dit het dié dwergplaneet in Februarie 2015 bereik.


== Verwysings ==
== Verwysings ==

Wysiging soos op 07:46, 5 Augustus 2015

4 Vesta   Modern astrological symbol of Vesta

Saamgestelde foto van Vesta, geneem deur die Dawn-ruimtetuig.
Ontdekking
Ontdek deur Heinrich Wilhelm Olbers
Datum 29 Maart 1807
Kleinplaneet-kategorie Hoofgordel (Vesta-familie)
Etimologie Vesta
Wentelbaaneienskappe[1]
Epog 2010-Jul-23 (JD 2 455 400,5)
Afelium 2,571 AE
Perihelium 2,1526 AE
Halwe lengteas 2,362 AE
Wentelperiode 3,63 a (1 325,85 d)
Gem. omwentelingspoed 19,34 km/s
Gem. anomalie 307,80°
Baanhelling 7,134° tot Sonnebaan
Lengteligging van stygende nodus 103,91°
Periheliumhoek 149,84°
Natuurlike satelliete Geen
Fisiese eienskappe
Afmetings 525,4±0,2 km (gemiddeld)
Massa 2,59076±0,00001×1020 kg
Gem. digtheid 3,456 g/cm³[2]
Rotasieperiode 0,2226 d (5,342 h)[1][3]
Temperatuur min.: 85 K (−188 °C)
maks.: 270 K (−3 °C)[4]
Skynmagnitude 5,1[5] tot 8,48
Absolute magnitude 3,20[1][6]
Hoekgrootte 0,70″ tot 0,22″

Vesta (amptelik 4 Vesta) is een van die grootste asteroïdes in die Sonnestelsel; dit het ’n gemiddelde deursnee van 525 km.[2] Dit is op 29 Maart 1807 deur Heinrich Wilhelm Olbers ontdek[1] en is genoem na Vesta, die maagdegodin van die hart, huis en familie in die Romeinse mitologie.

Vesta is die asteroïde met die tweede grootste massa naas die dwergplaneet Ceres,[7][8][9] en maak ’n geraamde 9% van die massa van die Asteroïdegordel uit.[10] Die asteroïde Pallas is effens groter, en dus is Vesta die derde grootste wat volume betref.

Vesta is die laaste oorblywende aardagtige protoplaneet (waarvan die binnekant uit verskillende lae bestaan), van die soort wat die aardplanete gevorm het.[11][12][13][14] Verskeie stukke is 1 miljard en 2 miljard jaar gelede deur botsings uit Vesta geruk; dit het twee enorme kraters agtergelaat wat ’n groot deel van die asteroïde se suidelike halfrond uitmaak.[15][16] Afval van dié botsings het op die Aarde geval en dié meteoriete is ’n ryk bron van inligting oor die asteroïde.[17][18][19]

Vesta is die helderste asteroïde wat van die Aarde af sigbaar is. Sy maksimum afstand van die Son af is effens verder as die minimum afstand van Ceres van die Son af, hoewel sy wentelbaan binne dié van Ceres lê.[20]

Nasa se Dawn-ruimtetuig het op 16 Julie 2011 in ’n wentelbaan om Vesta inbeweeg vir ’n jaar lange ondersoek van die asteroïde. Dit het op 5 September 2012 die wentelbaan verlaat[21] om verder na Ceres te reis. Dit het dié dwergplaneet in Februarie 2015 bereik.

Verwysings

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 "JPL Small-Body Database Browser: 4 Vesta". Besoek op 1 Junie 2008.
  2. 2,0 2,1 Russell, C.T.; et al. (2012). "Dawn at Vesta: Testing the Protoplanetary Paradigm". Science. 336 (6082): 684. Bibcode:2012Sci...336..684R. doi:10.1126/science.1219381. {{cite journal}}: Uitdruklike gebruik van et al. in: |author= (hulp)
  3. Harris, A. W.; Warner, B. D.; Pravec, P.; (Eds.) (2006). "Asteroid Lightcurve Derived Data. EAR-A-5-DDR-DERIVED-LIGHTCURVE-V8.0". Planetary Data System. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Januarie 2007. Besoek op 26 Desember 2013.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  4. Mueller, T. G.; Metcalfe, L. (2001). "ISO and Asteroids" (PDF). European Space Agency (ESA) bulletin. 108: 38.
  5. Menzel, Donald H.; and Pasachoff, Jay M. (1983). A Field Guide to the Stars and Planets (2nd uitg.). Boston, MA: Houghton Mifflin. p. 391. ISBN 0-395-34835-8.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  6. Tedesco, E. F.; Noah, P. V.; Noah, M.; Price, S. D. (2004). "Infra-Red Astronomy Satellite (IRAS) Minor Planet Survey. IRAS-A-FPA-3-RDR-IMPS-V6.0". NASA Planetary Data System. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Maart 2007. Besoek op 15 Maart 2007.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  7. "NASA – Dawn at a Glance". NASA. Besoek op 14 Augustus 2011.
  8. Shiga, David. "Dawn captures first orbital image of asteroid Vesta". New Scientist. Besoek op 7 Augustus 2011.
  9. Amos, Jonathan (22 Julie 2011). "Vesta rock turns for Dawn probe". BBC Online. BBC News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Julie 2011. Besoek op 14 Augustus 2011. {{cite web}}: Onbekende parameter |deadurl= geïgnoreer (hulp)
  10. Pitjeva, E.V. (2005). "High-Precision Ephemerides of Planets—EPM and Determination of Some Astronomical Constants" (PDF). Solar System Research. 39 (3): 176. Bibcode:2005SoSyR..39..176P. doi:10.1007/s11208-005-0033-2.
  11. Savage, Don; Jones, Tammy; en Villard, Ray (1995). "Asteroid or Mini-Planet? Hubble Maps the Ancient Surface of Vesta". Hubble Site News Release STScI-1995-20. Besoek op 17 Oktober 2006.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  12. "A look into Vesta's interior". Max Planck Society. 6 Januarie 2011. Besoek op 7 Januarie 2011.
  13. "Asteroid Vesta is 'last of a kind' rock". BBC, 11 Mei 2012.
  14. "Incredible video 'fly-over' by Nasa's Dawn probe reveals huge rippled asteroid Vesta is more like a small planet". Daily Mail, 15 Mei 2012. Besoek op 23 Mei 2012.
  15. Jutzi, M. (14 Februarie 2013). "The structure of the asteroid 4Vesta as revealed by models of planet-scale". Nature. 494: 207–210. doi:10.1038/nature11892. Besoek op 30 April 2014. {{cite journal}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  16. Cook, Jia-Rui. "Dawn Reality-Checks Telescope Studies of Asteroids". Besoek op 30 April 2014. {{cite web}}: |archive-date= requires |archive-url= (hulp)
  17. McSween, H. Y. (27 November 2013). "Dawn; the Vesta-HED connection; and the geologic context for eucrite, diogenites, and howardites". Meteoritics & Planetary Science. 48 (11): 2090-21-4. doi:10.1111/maps.12108. Besoek op 30 April 2014. {{cite journal}}: Onbekende parameter |coauthors= geïgnoreer (hulp)
  18. Kelley, M.S.; et al. (2003). "Quantified mineralogical evidence for a common origin of 1929 Kollaa with 4 Vesta and the HED meteorites". Icarus. 165 (1): 215. Bibcode:2003Icar..165..215K. doi:10.1016/S0019-1035(03)00149-0. {{cite journal}}: Uitdruklike gebruik van et al. in: |author2= (hulp)
  19. "Vesta". NASA/JPL. 12 Julie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2011. Besoek op 30 Julie 2011. {{cite web}}: Onbekende parameter |deadurl= geïgnoreer (hulp)
  20. "Ceres, Pallas, Vesta, and Hygiea". Gravity Simulator. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Junie 2008. Besoek op 31 Mei 2008. {{cite web}}: Onbekende parameter |deadurl= geïgnoreer (hulp)
  21. Dawn mission status