Mummie: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Rol weergawe 1293893 deur AlphamaBot (bespreek) terug. Die goed werk nie reg nie: chemikalieë
No edit summary
Lyn 1: Lyn 1:
[[Lêer:Mummy at British Museum.jpg|thumb|300px|’n Egiptiese mummie in die Britse Museum.]]
[[Lêer:Mummy at British Museum.jpg|thumb|’n Egiptiese mummie in die Britse Museum.]]
[[Lêer:MNH - Mumie Mann 1.jpg|thumb|[[Guanche mummies|Guanche mummie]] in die Museo de la Naturaleza y el Hombre ([[Santa Cruz de Tenerife]], [[Spanje]]).]]
’n '''Mummie''' is ’n gestorwe mens of dier waarvan die [[vel]] en [[Orgaan|organe]] bewaar gebly het vanweë óf ’n doelbewuste óf ’n toevallige blootstelling aan [[chemikalie|chemikalieë]], uiterse koue, baie lae [[humiditeit]] of ’n gebrek aan [[lug]], in so ’n mate dat die ligaam nie verder sal ontbind wanneer dit uitgehaal en op ’n koel, droë plek bewaar word nie. Sommige owerhede beperk die woord tot liggame wat doelbewus met chemikalieë gebalsem is, maar die gebruik van die woord vir liggame wat toevallig behoue gebly het, dateer uit minstens 1615.
’n '''Mummie''' is ’n gestorwe mens of dier waarvan die [[vel]] en [[Orgaan|organe]] bewaar gebly het vanweë óf ’n doelbewuste óf ’n toevallige blootstelling aan [[chemikalie|chemikalieë]], uiterse koue, baie lae [[humiditeit]] of ’n gebrek aan [[lug]], in so ’n mate dat die ligaam nie verder sal ontbind wanneer dit uitgehaal en op ’n koel, droë plek bewaar word nie. Sommige owerhede beperk die woord tot liggame wat doelbewus met chemikalieë gebalsem is, maar die gebruik van die woord vir liggame wat toevallig behoue gebly het, dateer uit minstens 1615.


Lyn 6: Lyn 7:


Benewens die bekende mummies van [[Antieke Egipte]], het doelbewuste mummifisering in verskeie kulture in [[Suid-Amerika]] en [[Asië]] voorgekom, in dele wat ’n baie droë klimaat het. Die oudste bekende liggaam wat doelbewus gemummifiseer is, is van ’n kind wat in die Camarones-vallei in [[Chili]] ontdek is; dit dateer uit omstreeks 5050&nbsp;v.C.<ref>{{cite journal |author=Bartkusa, Luke |author2=Amarasiriwardena, Dulasiri |author3=Arriaza, Bernardo |author4=Bellis, David |author5=Yañez, Jorge |year=2011 |title=Exploring lead exposure in ancient Chilean mummies using a single strand of hair by laser ablation-inductively coupled plasma-mass spectrometry (LA-ICP-MS) |journal=Microchemical Journal |volume=98 |pages=267–274 |doi=10.1016/j.microc.2011.02.008 |issn=0026-265X |issue=2 }}</ref> Die oudste bekende natuurlike mummie is ’n afgekapte kop wat sowat 6&nbsp;000 jaar oud is; dit is in 1936 ontdek, ook in Suid-Amerika.<ref name="head">{{cite web|url=http://www.archaeometry.org/paleoamerican.htm|title=Andean Head Dated 6,000 Years Old|publisher=archaeometry.org|accessdate=20 February 2009}}</ref>
Benewens die bekende mummies van [[Antieke Egipte]], het doelbewuste mummifisering in verskeie kulture in [[Suid-Amerika]] en [[Asië]] voorgekom, in dele wat ’n baie droë klimaat het. Die oudste bekende liggaam wat doelbewus gemummifiseer is, is van ’n kind wat in die Camarones-vallei in [[Chili]] ontdek is; dit dateer uit omstreeks 5050&nbsp;v.C.<ref>{{cite journal |author=Bartkusa, Luke |author2=Amarasiriwardena, Dulasiri |author3=Arriaza, Bernardo |author4=Bellis, David |author5=Yañez, Jorge |year=2011 |title=Exploring lead exposure in ancient Chilean mummies using a single strand of hair by laser ablation-inductively coupled plasma-mass spectrometry (LA-ICP-MS) |journal=Microchemical Journal |volume=98 |pages=267–274 |doi=10.1016/j.microc.2011.02.008 |issn=0026-265X |issue=2 }}</ref> Die oudste bekende natuurlike mummie is ’n afgekapte kop wat sowat 6&nbsp;000 jaar oud is; dit is in 1936 ontdek, ook in Suid-Amerika.<ref name="head">{{cite web|url=http://www.archaeometry.org/paleoamerican.htm|title=Andean Head Dated 6,000 Years Old|publisher=archaeometry.org|accessdate=20 February 2009}}</ref>

In ander kulture ook [[Guanche mummies|mummifikasie]] bestaan tussen haar [[Guanche]] kultuur ([[Kanariese Eilande]], [[Spanje]]).


Die woord "mummie" is afgelei van die [[Latyn]]se ''mumia'', ’n leenwoord uit [[Arabies]] (''mūmiya'', مومياء) en [[Persies]] (''mūm'', "was").<ref>{{cite web|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=mummy |title=Online Etymology Dictionary: mummy |publisher=etymonline.com |accessdate= 8 November 2013}}</ref>
Die woord "mummie" is afgelei van die [[Latyn]]se ''mumia'', ’n leenwoord uit [[Arabies]] (''mūmiya'', مومياء) en [[Persies]] (''mūm'', "was").<ref>{{cite web|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=mummy |title=Online Etymology Dictionary: mummy |publisher=etymonline.com |accessdate= 8 November 2013}}</ref>

Wysiging soos op 14:12, 9 Augustus 2015

’n Egiptiese mummie in die Britse Museum.
Guanche mummie in die Museo de la Naturaleza y el Hombre (Santa Cruz de Tenerife, Spanje).

’n Mummie is ’n gestorwe mens of dier waarvan die vel en organe bewaar gebly het vanweë óf ’n doelbewuste óf ’n toevallige blootstelling aan chemikalieë, uiterse koue, baie lae humiditeit of ’n gebrek aan lug, in so ’n mate dat die ligaam nie verder sal ontbind wanneer dit uitgehaal en op ’n koel, droë plek bewaar word nie. Sommige owerhede beperk die woord tot liggame wat doelbewus met chemikalieë gebalsem is, maar die gebruik van die woord vir liggame wat toevallig behoue gebly het, dateer uit minstens 1615.

z
a
H
Mummie (sˁḥ)
in hiërogliewe

Mummies van mense en diere is al op elke kontinent gevind,[1] beide vanweë ’n doelbewuste en toevallige bewaring. Meer as ’n miljoen dieremummies is in Egipte ontdek – baie van hulle katte.[2]

Benewens die bekende mummies van Antieke Egipte, het doelbewuste mummifisering in verskeie kulture in Suid-Amerika en Asië voorgekom, in dele wat ’n baie droë klimaat het. Die oudste bekende liggaam wat doelbewus gemummifiseer is, is van ’n kind wat in die Camarones-vallei in Chili ontdek is; dit dateer uit omstreeks 5050 v.C.[3] Die oudste bekende natuurlike mummie is ’n afgekapte kop wat sowat 6 000 jaar oud is; dit is in 1936 ontdek, ook in Suid-Amerika.[4]

In ander kulture ook mummifikasie bestaan tussen haar Guanche kultuur (Kanariese Eilande, Spanje).

Die woord "mummie" is afgelei van die Latynse mumia, ’n leenwoord uit Arabies (mūmiya, مومياء) en Persies (mūm, "was").[5]

Verwysings

  1. "The Egyptian Mummy". Penn Museum. Besoek op 9 November 2013.
  2. "Egyptian Animals Were Mummified Same Way as Humans". news.nationalgeographic.com. Besoek op 2 November 2008.
  3. Bartkusa, Luke; Amarasiriwardena, Dulasiri; Arriaza, Bernardo; Bellis, David; Yañez, Jorge (2011). "Exploring lead exposure in ancient Chilean mummies using a single strand of hair by laser ablation-inductively coupled plasma-mass spectrometry (LA-ICP-MS)". Microchemical Journal. 98 (2): 267–274. doi:10.1016/j.microc.2011.02.008. ISSN 0026-265X.
  4. "Andean Head Dated 6,000 Years Old". archaeometry.org. Besoek op 20 Februarie 2009.
  5. "Online Etymology Dictionary: mummy". etymonline.com. Besoek op 8 November 2013.