Bloedgroep: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
No edit summary
Kategoriseer
Lyn 3: Lyn 3:
Karl Landsteiner het in 1900 die uiteenlopende gevolge van bloedoortappings ondersoek en die ABO-groeperingstelsel voorgestel. Later is die Rhesusfaktor ook bygevoeg.
Karl Landsteiner het in 1900 die uiteenlopende gevolge van bloedoortappings ondersoek en die ABO-groeperingstelsel voorgestel. Later is die Rhesusfaktor ook bygevoeg.


In die ABO-stelsel word 'n indiwidu se bloedgroep bepaal deur die kombinasie van A en B gene wat hy van moeder en vader ontvang. Elke ouer kan afhangende van sy/haar bloedgroep 'n A of 'n B of 'n afwesige geen (O) oordra.
In die ABO-stelsel word 'n indiwidu se bloedgroep bepaal deur die kombinasie van A en B gene wat hy van moeder en vader ontvang. Elke ouer kan afhangende van sy/haar bloedgroep 'n A of 'n B of 'n afwesige geen (O) oordra.


Sodoende word 9 moontlikhede bepaal (met die resulterende vier bloedgroepe van die kind tussen hakies):
Sodoende word 9 moontlikhede bepaal (met die resulterende vier bloedgroepe van die kind tussen hakies):
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
! Vanaf Ouer !! O !! A !! B
! Vanaf Ouer !! O !! A !! B
|-
|-
| O || OO (O) || OA (A) || OB (B)
| O || OO (O) || OA (A) || OB (B)
|-
|-
| A || AO (A) || AA (A) || AB (AB)
| A || AO (A) || AA (A) || AB (AB)
|-
|-
| B || BO (B) || BA (AB)|| BB (B)
| B || BO (B) || BA (AB)|| BB (B)
Lyn 19: Lyn 19:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
! Vanaf Ouer !! - !! +
! Vanaf Ouer !! - !! +
|-
|-
| - || -- (-) || -+ (+)
| - || -- (-) || -+ (+)
|-
|-
| + || +- (+) || ++ (+)
| + || +- (+) || ++ (+)
|}
|}
'n Persoon produseer teenliggame teen die gene wat hy self nie het nie.
'n Persoon produseer teenliggame teen die gene wat hy self nie het nie.


Sodoende kan iemand met die O-bloedgroep (geen gene nie) vir almal bloed skenk, maar slegs O-bloed ontvang.
Sodoende kan iemand met die O-bloedgroep (geen gene nie) vir almal bloed skenk, maar slegs O-bloed ontvang.


Aan die ander kant kan iemand met die AB+ bloedgroep (geen teenliggaampies nie) enige bloed ontvang, maar slegs skenk aan AB+ ontvangers
Aan die ander kant kan iemand met die AB+ bloedgroep (geen teenliggaampies nie) enige bloed ontvang, maar slegs skenk aan AB+ ontvangers

== Verdere navorsing ==
== Verdere navorsing ==
Huidig is tot 40 funksies bekend wat verantwoordelik is vir oorplantingverwerping indien alle weefselantigene in ag geneem word in die bepaling van verenigbaarheid. Daar is ook ander rooisel-[[antigene]] wat bekend is om verenigbaarheid in 'n sekere mate te bepaal. Hierdie tipe antigene word meer belangrik in mense wat herhaaldelik bloedoortappings moet ondergaan, want hul liggame ontwikkel toenemende weerstand teen bloed van ander mense. Daar is reeds 15 tot 19 bekende bloedgroepstelsels geïdentifiseer, wat gekenmerk word deur 400 bekende rooibloedsel-antigene. In die Rhesus-faktortipering kan teoreties tot 300 opgespoor word.
Huidig is tot 40 funksies bekend wat verantwoordelik is vir oorplantingverwerping indien alle weefselantigene in ag geneem word in die bepaling van verenigbaarheid. Daar is ook ander rooisel-[[antigene]] wat bekend is om verenigbaarheid in 'n sekere mate te bepaal. Hierdie tipe antigene word meer belangrik in mense wat herhaaldelik bloedoortappings moet ondergaan, want hul liggame ontwikkel toenemende weerstand teen bloed van ander mense. Daar is reeds 15 tot 19 bekende bloedgroepstelsels geïdentifiseer, wat gekenmerk word deur 400 bekende rooibloedsel-antigene. In die Rhesus-faktortipering kan teoreties tot 300 opgespoor word.


==Bronnelys==
== Bronnelys ==
*''Fisiologie van die Mens'' (1988). Meyer B.S., Meij H.S. ea., HAUM.
* ''Fisiologie van die Mens'' (1988). Meyer B.S., Meij H.S. ea., HAUM.


==Sien ook==
== Sien ook ==
* [[Bloed]]
* [[Bloed]]
* [[Bloedoortapping]]
* [[Bloedoortapping]]
* [[Bloedplasma]]
* [[Bloedplasma]]


[[Kategorie:Fisiologie]]
[[Kategorie:Bloed]]

Wysiging soos op 07:56, 8 November 2015

'n Bloedgroep is 'n klassifikasie van bloed bepaal deur die aanwesigheid of afwesigheid van bepaalde molekules ('antigene') op die buitekant van die membraan van die rooibloedselle.

Karl Landsteiner het in 1900 die uiteenlopende gevolge van bloedoortappings ondersoek en die ABO-groeperingstelsel voorgestel. Later is die Rhesusfaktor ook bygevoeg.

In die ABO-stelsel word 'n indiwidu se bloedgroep bepaal deur die kombinasie van A en B gene wat hy van moeder en vader ontvang. Elke ouer kan afhangende van sy/haar bloedgroep 'n A of 'n B of 'n afwesige geen (O) oordra.

Sodoende word 9 moontlikhede bepaal (met die resulterende vier bloedgroepe van die kind tussen hakies):

Vanaf Ouer O A B
O OO (O) OA (A) OB (B)
A AO (A) AA (A) AB (AB)
B BO (B) BA (AB) BB (B)

Op dieselfde wyse word die rhesus geen oorgedra met die volgende variasies.

Vanaf Ouer - +
- -- (-) -+ (+)
+ +- (+) ++ (+)

'n Persoon produseer teenliggame teen die gene wat hy self nie het nie.

Sodoende kan iemand met die O-bloedgroep (geen gene nie) vir almal bloed skenk, maar slegs O-bloed ontvang.

Aan die ander kant kan iemand met die AB+ bloedgroep (geen teenliggaampies nie) enige bloed ontvang, maar slegs skenk aan AB+ ontvangers

Verdere navorsing

Huidig is tot 40 funksies bekend wat verantwoordelik is vir oorplantingverwerping indien alle weefselantigene in ag geneem word in die bepaling van verenigbaarheid. Daar is ook ander rooisel-antigene wat bekend is om verenigbaarheid in 'n sekere mate te bepaal. Hierdie tipe antigene word meer belangrik in mense wat herhaaldelik bloedoortappings moet ondergaan, want hul liggame ontwikkel toenemende weerstand teen bloed van ander mense. Daar is reeds 15 tot 19 bekende bloedgroepstelsels geïdentifiseer, wat gekenmerk word deur 400 bekende rooibloedsel-antigene. In die Rhesus-faktortipering kan teoreties tot 300 opgespoor word.

Bronnelys

  • Fisiologie van die Mens (1988). Meyer B.S., Meij H.S. ea., HAUM.

Sien ook