Voortrekkermonument: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
+Skakel na Sentrale Volksmonumentekomitee
Lyn 11: Lyn 11:
== Geskiedenis ==
== Geskiedenis ==
[[Beeld:Voortrekkermonument inwyding 1949.jpg|duimnael|regs|240px|'n Lugfoto van die saamtrek om die monument tydens sy inwyding in Desember 1949, elf jaar nadat die hoeksteen in Desember 1938 gelê is.]]
[[Beeld:Voortrekkermonument inwyding 1949.jpg|duimnael|regs|240px|'n Lugfoto van die saamtrek om die monument tydens sy inwyding in Desember 1949, elf jaar nadat die hoeksteen in Desember 1938 gelê is.]]
Die voorstel dat 'n monument ter ere van die Voortrekkers opgerig moet word is vir die eerste keer op 16 Desember [[1888]] geopper, toe President [[Paul Kruger]] die Geloftedag-plegtighede by die [[Bloedrivier]] in [[KwaZulu-Natal|Natal]] bygewoon het. Maar die Sentrale Volksmonumentekomitee (SVK), wat die bou van die monument behartig het, is eers in [[1931]] gestig.
Die voorstel dat 'n monument ter ere van die Voortrekkers opgerig moet word is vir die eerste keer op 16 Desember [[1888]] geopper, toe President [[Paul Kruger]] die Geloftedag-plegtighede by die [[Bloedrivier]] in [[KwaZulu-Natal|Natal]] bygewoon het. Maar die [[Sentrale Volksmonumentekomitee]] (SVK), wat die bou van die monument behartig het, is eers in [[1931]] gestig.


Die boubedrywighede het op [[13 Julie]] [[1937]] tydens 'n plegtigheid op Monumentkoppie begin. Die hoeksteen van die monument is op 16 Desember 1938 deur drie afstammelinge van oorspronklike Voortrekkerleiers gelê: Mev. J.C. Muller (kleindogter van [[Andries Pretorius]]), Mev. K.F. Ackerman (agter-kleindogter van [[Andries Hendrik Potgieter]]) en Mev. J.C. Preller (agter-kleindogter van [[Piet Retief]]). 'n Aantal voorwerpe is in die hoeksteen toegemessel, naamlik, afskrifte van: [[Jan van Riebeeck]] se dagboek, die Piet Retief-[[Dingaan]]-traktaat, [[Die Gelofte]] en [[Die Stem van Suid-Afrika|Die Stem]] (die eertydse nasionale volkslied van Suid-Afrika), asook 'n [[Statebybel]].<ref>{{cite web|url=http://www.voortrekkermon.org.za/mobile/info.php?title=Hoeksteen&lang=afr |title=Voortrekkermonument Hoeksteen |publisher=www.voortrekkermon.org.za |date= |accessdate=20 Junie 2014}}</ref>
Die boubedrywighede het op [[13 Julie]] [[1937]] tydens 'n plegtigheid op Monumentkoppie begin. Die hoeksteen van die monument is op 16 Desember 1938 deur drie afstammelinge van oorspronklike Voortrekkerleiers gelê: Mev. J.C. Muller (kleindogter van [[Andries Pretorius]]), Mev. K.F. Ackerman (agter-kleindogter van [[Andries Hendrik Potgieter]]) en Mev. J.C. Preller (agter-kleindogter van [[Piet Retief]]). 'n Aantal voorwerpe is in die hoeksteen toegemessel, naamlik, afskrifte van: [[Jan van Riebeeck]] se dagboek, die Piet Retief-[[Dingaan]]-traktaat, [[Die Gelofte]] en [[Die Stem van Suid-Afrika|Die Stem]] (die eertydse nasionale volkslied van Suid-Afrika), asook 'n [[Statebybel]].<ref>{{cite web|url=http://www.voortrekkermon.org.za/mobile/info.php?title=Hoeksteen&lang=afr |title=Voortrekkermonument Hoeksteen |publisher=www.voortrekkermon.org.za |date= |accessdate=20 Junie 2014}}</ref>

Wysiging soos op 06:12, 19 November 2015

Die Voortrekkermonument.
Die amptelike program vir die inwyding van die Voortrekkermonument.

Die Voortrekkermonument is 'n belangrike baken op Monumentkoppie net buite Pretoria naby die N14 nasionale pad. Die monument is tussen 1937 en 1949 in die Art Déco-styl gebou. Dit is in 1949 voltooi en is opgerig om die Groot Trek van die negentiende eeu te gedenk en word beskou as 'n belangrike gedenkteken van die Voortrekkers se moed, vasberadenheid en volharding in die stigting van die twee voormalige Boererepublieke.

Ontwerp

Hierdie monument bestaan uit 'n 41 meter hoë blok omring deur 'n laer van 64 graniet ossewaens. By die ingang is daar 'n beeldhouwerk van 'n Voortrekkermoeder en haar kinders. Die hoofblok het twee vertrekke. Die eerste is 'n 30 meter hoë gewelfde Heldesaal, waarvan die mure bedek is met 'n fries van 27 terrazzowerke, wat deur Gerard Moerdijk ontwerp is en deur die Lupini-firma gegiet is. Dit bestaan uit 'n mengsel van marmer en sement. Dit beeld die belangrikste gebeure van die Groot Trek uit en is tans die grootste bestaande marmerfries in die wêreld. Dit weeg 180 metrieke ton. Die tweede een is die onderste saal, wat 'n granietsenotaaf bevat wat so geplaas is dat daar om twaalfuur op 16 Desember oftewel Geloftedag 'n sonstraal op die senotaaf val. Hierdie senotaaf bevat die inskrywing: "Ons vir jou, Suid-Afrika".

Op die vier hoeke van die vierkantige monument is standbeelde van onderskeidelik Piet Retief, Andries Pretorius, Hendrik Potgieter en die Onbekende Voortrekker. By die ingang staan 'n beeld van 'n Voortrekkervrou wat haar twee kinders beskerm, geskep deur Anton van Wouw.

Geskiedenis

'n Lugfoto van die saamtrek om die monument tydens sy inwyding in Desember 1949, elf jaar nadat die hoeksteen in Desember 1938 gelê is.

Die voorstel dat 'n monument ter ere van die Voortrekkers opgerig moet word is vir die eerste keer op 16 Desember 1888 geopper, toe President Paul Kruger die Geloftedag-plegtighede by die Bloedrivier in Natal bygewoon het. Maar die Sentrale Volksmonumentekomitee (SVK), wat die bou van die monument behartig het, is eers in 1931 gestig.

Die boubedrywighede het op 13 Julie 1937 tydens 'n plegtigheid op Monumentkoppie begin. Die hoeksteen van die monument is op 16 Desember 1938 deur drie afstammelinge van oorspronklike Voortrekkerleiers gelê: Mev. J.C. Muller (kleindogter van Andries Pretorius), Mev. K.F. Ackerman (agter-kleindogter van Andries Hendrik Potgieter) en Mev. J.C. Preller (agter-kleindogter van Piet Retief). 'n Aantal voorwerpe is in die hoeksteen toegemessel, naamlik, afskrifte van: Jan van Riebeeck se dagboek, die Piet Retief-Dingaan-traktaat, Die Gelofte en Die Stem (die eertydse nasionale volkslied van Suid-Afrika), asook 'n Statebybel.[1]

Die Voortrekkermonument is op 16 Desember 1949 ingewy. Die totale boukoste van die monument het sowat £ 360,000.00 of R 719,202.00 gekos. Die koste is grotendeels deur die Suid-Afrikaanse regering gedra. 'n Groot amfiteater met sitplek vir nagenoeg 20 000 besoekers is in 1949 noord-oos van die Voortrekkermonument opgerig.

Die Senotaaf

Die Senotaaf is die sentrale fokuspunt van die Voortrekkermonument. Die woord senotaaf beteken "leë graf". Dit is die simboliese rusplek van Piet Retief en al die ander Voortrekkers wat tydens die Groot Trek gesterf het.

Een keer per jaar, om 12 uur op 16 Desember, skyn die son deur 'n opening in die koepeldak van die monument op die woorde, "Ons Vir Jou, Suid-Afrika", in die middel van die Senotaaf. Die argitek, Gerard Moerdijk, het dit so ontwerp om die sonstraal as God se seën oor die lewe en werk van die Voortrekkers te simboliseer.

Die Senotaaf is van rooi graniet uit die Parys-streek in die Vrystaat gemaak.[2]

Verwysings

  1. "Voortrekkermonument Hoeksteen". www.voortrekkermon.org.za. Besoek op 20 Junie 2014.
  2. "Voortrekkermonument Senotaafsaal". www.vtm.org. Besoek op 20 Junie 2014.

Sien ook

Eksterne skakels

Koördinate: 25°46′35″S 28°10′33″O / 25.77639°S 28.17583°O / -25.77639; 28.17583