Maputobaai: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Addbot (besprekings | bydraes)
k Verplasing van 17 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q1134899
+ Inligtingskas & Commons
Lyn 1: Lyn 1:
{{Inligtingskas Waterliggaam
[[Lêer:Delagoa_bay.jpg|thumb|300px|Maputobaai uit die ruimte, Januarie 1990.]]
| Naam = Maputobaai
[[Lêer:Baia map port.JPG|thumb|300px|Portugese kaart van Maputobaai.]]
| Beeld = Delagoa bay.jpg
| Beeld_byskrif = Die Maputobaai uit die ruimte, Januarie 1990
| Kaart = Delaware bay map.jpg
| Kaart_byskrif = Portugese kaart van die Maputobaai
| Koördinate = {{Koördinate|25|59|S|32|42|O|type:waterbody_scale:5000000|aansig=inlyn,titel}}
| Ligging = [[Maputo]], [[Mosambiek]]
| Soort = Baai van die Indiese Oseaan
| Oppervlakte =
| Gem_diepte =
| Maks_diepte =
| Volume =
| Oppervlakhoogte =
| Lengte = 90 km
| Breedte = 32 km
| Opvangsgebied =
| Omtrek =
| Invloei = [[Komatirivier]], Maputo, Umfusi
| Uitvloei = [[Indiese Oseaan]]
| Eiland =
| Nedersettings = Maputo, Mosambiek
| Gevries =
| Rangorde_volume =
}}


'''Maputobaai''' (Baia de Maputo), voorheen '''Delagoabaai''' (Port. "baai van die lagoen") is 'n [[inham]] van die [[Indiese Oseaan]] aan die kus van [[Mosambiek]], tussen 25 40 en 26 20 S., met 'n lengte van 70 m noord na suid en 'n breedte van ongeveer 20 m.
'''Maputobaai''' ([[Portugees]]: ''Baía de Maputo''), voorheen '''Delagoabaai''' (''Baía da Lagoa'', letterlik: "baai van die lagoen") is 'n [[inham]] van die [[Indiese Oseaan]] aan die kus van [[Mosambiek]], tussen 25 40 en 26 20 S., met 'n lengte van 90&nbsp;km noord na suid en 'n breedte van ongeveer 20&nbsp;km.<ref>{{en}} [http://eol.jsc.nasa.gov/sseop/EFS/photoinfo.pl?PHOTO=STS032-74-24 Maputo and Delagoa Bay]</ref>


== Beskrywing ==
== Beskrywing ==
Die baai is in die noordelike deel van 'n reeks lagoens wat gevind word aan die kus vanaf [[St. Lucia]] in [[Suid-Afrika]]. Die opening van die baai is aan die noord-oostelike kant. Die suidelike deel van die baai word gevorm deur 'n peninsula, bekend as die [[Inhaca]]skiereiland, wat aan die binne of westelike kant veilige hawe bied. Port Melville is aan die noord-westelike punt. Noord van die peninsula is [[Inhaca]]-eiland, en verder aan 'n kleiner eiland bekend as Olifante-eiland.
Die baai is in die noordelike deel van 'n reeks lagoens wat gevind word aan die kus vanaf [[St. Lucia, KwaZulu-Natal|St. Lucia]] in [[Suid-Afrika]]. Die opening van die baai is aan die noord-oostelike kant. Die suidelike deel van die baai word gevorm deur 'n peninsula, bekend as die [[Inhaca]]skiereiland, wat aan die binne of westelike kant veilige hawe bied. Port Melville is aan die noord-westelike punt. Noord van die peninsula is [[Inhaca]]-eiland, en verder aan 'n kleiner eiland bekend as Olifante-eiland.


Alhoewel Maputobaai vlak is op verskeie plekke en 'n rif digby die ingang het, is dit 'n waardevolle [[hawe]] wat deur groot vaartuie in alle seisoene gebruik kan word. Die omliggende landskap is laag en baie ongesond, maar [[Inhaca]]-eiland het 'n hoogte van 240 voet, en word gebruik as 'n sanatorium. Die Manhissa of [[Komati]]rivier, vloei die baai binne aan die noordekant, verskeie kleiner spruite uit die [[Lebomboberge]] ontmoet in die middel van die baai in 'n monding bekend as [[Espirito Santo]] (algemeen bekend as die Engelserivier), en die Maputorivier (wat ontspring in die [[Drakensberge]]) vloei vanaf die suide van die baai binne, as ook die Umfusirivier. Verskeie [[seekoei]]e en [[krokodil]]le word in die riviere aangetref.
Alhoewel Maputobaai vlak is op verskeie plekke en 'n rif digby die ingang het, is dit 'n waardevolle [[hawe]] wat deur groot vaartuie in alle seisoene gebruik kan word. Die omliggende landskap is laag en baie ongesond, maar [[Inhaca]]-eiland het 'n hoogte van 240 voet, en word gebruik as 'n sanatorium. Die Manhissa of [[Komati]]rivier, vloei die baai binne aan die noordekant, verskeie kleiner spruite uit die [[Lebomboberge]] ontmoet in die middel van die baai in 'n monding bekend as [[Espirito Santo]] (algemeen bekend as die Engelserivier), en die Maputorivier (wat ontspring in die [[Drakensberge]]) vloei vanaf die suide van die baai binne, as ook die Umfusirivier. Verskeie [[seekoei]]e en [[krokodil]]le word in die riviere aangetref.


== Geskiedenis ==
== Geskiedenis ==
Die baai is in [[1502]] ontdek deur die [[Portugal|Portugese]] reisiger [[Antonio de Campo]], een van [[Vasco da Gama]] se reisgenote. Nie lank daarna nie is die Portugese pos [[Lourenço Marques]] (nou Maputo) aan die noordelike kant van die Engelserivier opgerig.
Die baai is in [[1502]] ontdek deur die [[Portugal|Portugese]] reisiger [[Antonio de Campo]], een van [[Vasco da Gama]] se reisgenote. Nie lank daarna nie is die Portugese pos [[Lourenço Marques]] (nou Maputo) aan die noordelike kant van die Engelserivier opgerig.


In [[1720]] het die [[Verenigde Oos-Indiese Kompanjie]] 'n fort en fabriek gebou onder beheer van die [[Kaapkolonie]]. Vir 'n paar maande in 1722 is die fort beset deur seerowers, en uiteindelik finaal ontruim in Desember 1730.
In [[1720]] het die [[Verenigde Oos-Indiese Kompanjie]] 'n fort en fabriek gebou onder beheer van die [[Kaapkolonie]]. Vir 'n paar maande in 1722 is die fort beset deur seerowers, en uiteindelik finaal ontruim in Desember 1730.
Lyn 17: Lyn 40:


Maputobaai het onder Portugese beheer gebly totdat Mosambiek onafhanklikheid verkry het in [[1975]].
Maputobaai het onder Portugese beheer gebly totdat Mosambiek onafhanklikheid verkry het in [[1975]].

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Maputo Bay}}


[[Kategorie:Baaie]]
[[Kategorie:Baaie]]
[[Kategorie:Geografie van Mosambiek]]
[[Kategorie:Maputo]]
[[Kategorie:Maputo]]

Wysiging soos op 17:15, 29 November 2015

Maputobaai

Die Maputobaai uit die ruimte, Januarie 1990

Portugese kaart van die Maputobaai
Koördinate:25°59′S 32°42′O / 25.983°S 32.700°O / -25.983; 32.700Koördinate: 25°59′S 32°42′O / 25.983°S 32.700°O / -25.983; 32.700
Ligging:Maputo, Mosambiek
Soort:Baai van die Indiese Oseaan
Lengte:90 km
Breedte:32 km
Invloei:Komatirivier, Maputo, Umfusi
Uitvloei:Indiese Oseaan
Nedersettings:Maputo, Mosambiek

Maputobaai (Portugees: Baía de Maputo), voorheen Delagoabaai (Baía da Lagoa, letterlik: "baai van die lagoen") is 'n inham van die Indiese Oseaan aan die kus van Mosambiek, tussen 25 40 en 26 20 S., met 'n lengte van 90 km noord na suid en 'n breedte van ongeveer 20 km.[1]

Beskrywing

Die baai is in die noordelike deel van 'n reeks lagoens wat gevind word aan die kus vanaf St. Lucia in Suid-Afrika. Die opening van die baai is aan die noord-oostelike kant. Die suidelike deel van die baai word gevorm deur 'n peninsula, bekend as die Inhacaskiereiland, wat aan die binne of westelike kant veilige hawe bied. Port Melville is aan die noord-westelike punt. Noord van die peninsula is Inhaca-eiland, en verder aan 'n kleiner eiland bekend as Olifante-eiland.

Alhoewel Maputobaai vlak is op verskeie plekke en 'n rif digby die ingang het, is dit 'n waardevolle hawe wat deur groot vaartuie in alle seisoene gebruik kan word. Die omliggende landskap is laag en baie ongesond, maar Inhaca-eiland het 'n hoogte van 240 voet, en word gebruik as 'n sanatorium. Die Manhissa of Komatirivier, vloei die baai binne aan die noordekant, verskeie kleiner spruite uit die Lebomboberge ontmoet in die middel van die baai in 'n monding bekend as Espirito Santo (algemeen bekend as die Engelserivier), en die Maputorivier (wat ontspring in die Drakensberge) vloei vanaf die suide van die baai binne, as ook die Umfusirivier. Verskeie seekoeie en krokodille word in die riviere aangetref.

Geskiedenis

Die baai is in 1502 ontdek deur die Portugese reisiger Antonio de Campo, een van Vasco da Gama se reisgenote. Nie lank daarna nie is die Portugese pos Lourenço Marques (nou Maputo) aan die noordelike kant van die Engelserivier opgerig.

In 1720 het die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie 'n fort en fabriek gebou onder beheer van die Kaapkolonie. Vir 'n paar maande in 1722 is die fort beset deur seerowers, en uiteindelik finaal ontruim in Desember 1730.

Daarna het die Portugese met tussenposes handelsposte langs die monding opgerig wat beskerm is deur klein forte. Aanvalle deur die plaaslike stamme het die Portugese genoop om 'n verdrag te sluit met plaaslike stamhoofde. Dit het uiteindelik gelei tot die militêre besetting van die land deur die Portugese—ten spyte van die Britte se beste pogings, asook latere pogings deur die Transvaalse regering.

Maputobaai het onder Portugese beheer gebly totdat Mosambiek onafhanklikheid verkry het in 1975.

Verwysings

Eksterne skakels