Verskil tussen weergawes van "Biologie"

'''Biologie''' is die [[wetenskap]] van [[lewe]]. Dit is gemoeid met die eienskappe en [[gedrag]] van [[organisme]]s, hoe [[spesies]] en individueindiwidue ontstaan en die interaksies wat hulle met mekaar en hulle [[omgewing]] het.

* op die vlak van individueleindiwiduele interaksie van die organismes, dear [[sosiobiologie]]

* op die vlak van interafhanklike bevolkings en hulle habitat deur [[ekologie]] en [[evolusie|evolusionêreewolusionêre biologie]]

[[Aerobiologie]] --– [[Anatomie]] --– [[Arachnologie]] --– [[Astrobiologie]] --– [[Biochemie]] --– [[Bionika]] --– [[Biogeografie]] --– [[Bioinformatika]] --– [[Biomeganika]] --– [[Biofisika]]-- – [[Biotegnologie]] --– [[Plantkunde]] --– [[Selbiologie]] --– [[Verspreidingskunde]] --– [[Kladistiek]] --– [[Skaaldierkunde]] --– [[Oerdierkundige]] --– [[Siklusse]] --– [[Sitologie]] – [[Ontwikkelingsbiologie]] --– [[Siekte]] ([[Genetiese siekte]]s, [[Aansteeklike siekte]]s) --– [[Ekologie]] ([[Teoretiese ekologie]], [[simbiose]], [[Outokologie]], [[Sinekologie]]) --– [[Etologie]] --– [[Entomologie]] --– [[Ewolusionêre biologie]] ([[Ewolusie]]) – [[Ewolusionêre ontwikkelingsbiologie]] – [[Varswater biologie]] --– [[Genetika]] ([[Bevolkingsgenetika]], [[Kwantitatiewe genetika]], [[Genomika]], [[Proteomika]]) --– [[Herpetologie]] --– [[Histologie]] --– [[Mensbiologie]] ([[Antropologie]]) --– [[Ichtologie]] --– [[Immunologie]] --– [[Aansteeklike siekte]]s --– [[Patologie]] --– [[Epidemologie]] --– [[Limnologie]] --– [[Malakologie]] --– [[Soogdierkunde]] --– [[Mariene biologie]] --– [[Mikrobiologie]] ([[Bakteriologie]]) – [[Molekulêre biologie]] --– [[Morfologie]] --– [[Mikologie]] / [[Ligenologie]] ---– [[Mirmekologie]] ---– [[Neurowetenskap]] ([[Neuroanatomie]], [[Neurofisiologie]], [[Senustelselwetenskap]], [[Biologiese fisiologie]], [[Psigiatrie]], [[Psigofarmakologie]], [[Gedragswetenskap]], [[Neuroetologie]], [[Psigofisika]], [[Berekenbare neurowetenskap]], [[Kognitiewe neurowetenskap]], [[Kognitiewe wetenskap]])-- – [[Onkologie]] (die studie van kanker) --– [[Ontogenie]] – [[Oorsprong van Lewe]] --– [[Voëlkunde]] --– [[Paleontologie]] ([[Paleobotanie]], [[Paleosoölogie]])-- – [[Parasietologie]] --– [[Fikologie]] (Algologie) --– [[Herkomskunde]] ([[Filogenetika]], [[Filogeografie]]) --– [[Fisiologie]] --– [[Fitopatologie]] --– [[Voortplantingsbiologie]] --– [[Strukturele biologie]] --– [[Stelselbiologie]] --– [[Taksonomie]] --– [[Toksikologie]] (die studie van gifstowwe en [[besoedeling]]) --– [[Virologie]] --– [[Xenobiologie]] – [[Soölogie]]

Een van die sentrale, organisatoriese begrippe in biologie is dat alle lewe van 'n [[gemene afkoms|gemene oorsprong]] het deur die proses van [[ewolusie]]. [[Charles Darwin]] het ewolusie as 'n lewensvatbare teorie daargestel deur die dryfveer daaragter, [[natuurlike teelkeuse]], duidelik uit te spel. ([[Alfred Russell Wallace]] word algemeen erken as mede-ontdekker van die begrip). [[Genetiese verskuiwing]] is aanvaar as 'n addisionele meganisme van die sogenaamde [[moderne sintese]]. Die ewolusionêre geskiedenis van 'n [[spesie]] — waaruit die eienskappe van die verskillende spesies waarvan dit afstam vasgestel kan word, tesame met die genetiese verwantskappe wat dit het ten opsigte van al die ander spesies word [[herkomskunde]] genoem. Verskillende benaderings tot die insameling van inligting oor die herkoms van spesies word in biologie gevolg. Dit sluit die vergelyking van [[DNA volgorde]]s in wat in [[molekulêre biologie]] of [[genomika]] uitgevoer word en vergelykings van [[fosiel]]rekords en ander inligting oor antieke organismes wat deur [[paleontologie]] ondersoek word. Bioloë rangskik en analiseer die ewolusionêre verwantskappe deur verskeie metodes wat [[herkomskunde]], [[numeriese taksonomie]] en [[kladistiek]] insluit. Die hoofgebeurtenisse in die loop van ewolusie, soos bioloë dit tans verstaan, word opgesom op hierdie [[ewolusionêre tydlyn]].

Hierdie domeine weerspieël die teenwoordigheid aldan nie van selkerne asook verskille in die selwande.

Word gevorm deur die Grieks βίος ''(bios)'', wat 'lewe' beteken en λόγος ''(logos)'', wat 'woord' beteken, dit wil voorkom asof die woord "biologie" in sy moderne sin onafhanklik deur [[Gottfried Reinhold Treviranus]] ("Biologie oder Philosophie der lebenden Natur", 1802 en deur [[Jean-Baptiste Lamarck]] ("Hydrogéologie", 1802) bekendgestelbekend gestel is. Daar word beweer dat [[Karl Friedrich Burdach]] in [[1800]] die woord self verwoord het in die titel van Volumeboekdeel 3 van [[Michael Christoph Hanov]] se "Philosophiae naturalis sive physicae dogmaticae": ''Geologia, biologia, phytologia generalis et dendrologia'', wat in 1766 gepubliseer is.

* Lynn Margulis, ''Five Kingdoms: An Illustrated Guide to the Phyla of Life on Earth,'' 3rd3de ed.oplaag, St. Martin's Press, [[1997]], sagteband, ISBN 0-8050-7252-7 (manybaie otherander editionsoplae)

* Neil Campbell, ''Biology: Concepts & Connections (4th4de editionoplaag)'', Benjamin-Cummings Publishing Company, [[2002]], hardeband, ISBN 0-8053-6627-X (college-levelvlak textteks)