Amharies: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
No edit summary
beter tabeluitleg
Lyn 22: Lyn 22:
[[Lêer:Amharic Coca Cola bottle.jpg|duimnael|regs|'n [[Coca-Cola]]-bottel in Amharies beskryf. Dit lees '''ኮካ-ኮላ''' (''koka-kola'').]]
[[Lêer:Amharic Coca Cola bottle.jpg|duimnael|regs|'n [[Coca-Cola]]-bottel in Amharies beskryf. Dit lees '''ኮካ-ኮላ''' (''koka-kola'').]]


{| class="wikitable" style="text-align:center"
{| class="wikitable" lang="am"
|+'''Tabel van Amhariese lettergrepe<ref>
|+ Tabel van Amhariese lettergrepe
!
{{cite book
! '''[ə]'''
| chapter=Ethiopic Writing
! '''u'''
| title=The World's Writing Systems
! '''i'''
| year=1996
! '''a'''
| editor1-last=Daniels | editor1-first=Peter T.
! '''e'''
| editor2-last=Bright | editor2-first=William
! '''[ɨ]'''
| publisher=Oxford University Press, Inc
! '''o'''
| isbn=978-0-19-507993-7
| page=573}}</ref><ref>
{{cite web
|url=http://keyboards.ethiopic.org/specification/GFF-MnemonicEthiopicKeyboardSpecification.pdf
|title=Principles and Specification for Mnemonic Ethiopic Keyboards
|accessdate=25 Maart 2016}}</ref>'''
|- valign=top
!&nbsp;!!ä<br>[ə]!!u!!i!!a!!e!!ə<br>[ɨ]!!o!!ʷä<br>[ʷə]!!ʷi!!ʷa!!ʷe!!ʷə<br>[ʷɨ]
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|h
|{{lang|am|ሀ}}||{{lang|am|ሁ}}||{{lang|am|ሂ}}||{{lang|am|ሃ}}||{{lang|am|ሄ}}||{{lang|am|ህ}}||{{lang|am|ሆ}}|| colspan="6" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|l
|{{lang|am|ለ}}||{{lang|am|ሉ}}||{{lang|am|ሊ}}||{{lang|am|ላ}}||{{lang|am|ሌ}}||{{lang|am|ል}}||{{lang|am|ሎ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ሏ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|H
|{{lang|am|ሐ}}||{{lang|am|ሑ}}||{{lang|am|ሒ}}||{{lang|am|ሓ}}||{{lang|am|ሔ}}||{{lang|am|ሕ}}||{{lang|am|ሖ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ሗ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|m
|{{lang|am|መ}}||{{lang|am|ሙ}}||{{lang|am|ሚ}}||{{lang|am|ማ}}||{{lang|am|ሜ}}||{{lang|am|ም}}||{{lang|am|ሞ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ሟ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|ss
|{{lang|am|ሠ}}||{{lang|am|ሡ}}||{{lang|am|ሢ}}||{{lang|am|ሣ}}||{{lang|am|ሤ}}||{{lang|am|ሥ}}||{{lang|am|ሦ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ሧ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|r
|{{lang|am|ረ}}||{{lang|am|ሩ}}||{{lang|am|ሪ}}||{{lang|am|ራ}}||{{lang|am|ሬ}}||{{lang|am|ር}}||{{lang|am|ሮ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ሯ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|s
|{{lang|am|ሰ}}||{{lang|am|ሱ}}||{{lang|am|ሲ}}||{{lang|am|ሳ}}||{{lang|am|ሴ}}||{{lang|am|ስ}}||{{lang|am|ሶ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ሷ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|ʃ
|{{lang|am|ሸ}}||{{lang|am|ሹ}}||{{lang|am|ሺ}}||{{lang|am|ሻ}}||{{lang|am|ሼ}}||{{lang|am|ሽ}}||{{lang|am|ሾ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ሿ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|q
|{{lang|am|ቀ}}||{{lang|am|ቁ}}||{{lang|am|ቂ}}||{{lang|am|ቃ}}||{{lang|am|ቄ}}||{{lang|am|ቅ}}||{{lang|am|ቆ}}||{{lang|am|ቈ}}||{{lang|am|ቊ}}||{{lang|am|ቋ}}||{{lang|am|ቌ}}||{{lang|am|ቍ}}
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|b
|{{lang|am|በ}}||{{lang|am|ቡ}}||{{lang|am|ቢ}}||{{lang|am|ባ}}||{{lang|am|ቤ}}||{{lang|am|ብ}}||{{lang|am|ቦ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ቧ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|v
|{{lang|am|ቨ}}||{{lang|am|ቩ}}||{{lang|am|ቪ}}||{{lang|am|ቫ}}||{{lang|am|ቬ}}||{{lang|am|ቭ}}||{{lang|am|ቮ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ቯ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|t
|{{lang|am|ተ}}||{{lang|am|ቱ}}||{{lang|am|ቲ}}||{{lang|am|ታ}}||{{lang|am|ቴ}}||{{lang|am|ት}}||{{lang|am|ቶ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ቷ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|tʃ
|{{lang|am|ቸ}}||{{lang|am|ቹ}}||{{lang|am|ቺ}}||{{lang|am|ቻ}}||{{lang|am|ቼ}}||{{lang|am|ች}}||{{lang|am|ቾ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ቿ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|ħ
|{{lang|am|ኀ}}||{{lang|am|ኁ}}||{{lang|am|ኂ}}||{{lang|am|ኃ}}||{{lang|am|ኄ}}||{{lang|am|ኅ}}||{{lang|am|ኆ}}||{{lang|am|ኈ}}||{{lang|am|ኊ}}||{{lang|am|ኋ}}||{{lang|am|ኌ}}||{{lang|am|ኍ}}
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|n
|{{lang|am|ነ}}||{{lang|am|ኑ}}||{{lang|am|ኒ}}||{{lang|am|ና}}||{{lang|am|ኔ}}||{{lang|am|ን}}||{{lang|am|ኖ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ኗ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|ɲ
|{{lang|am|ኘ}}||{{lang|am|ኙ}}||{{lang|am|ኚ}}||{{lang|am|ኛ}}||{{lang|am|ኜ}}||{{lang|am|ኝ}}||{{lang|am|ኞ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ኟ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|ʔ
|{{lang|am|አ}}||{{lang|am|ኡ}}||{{lang|am|ኢ}}||{{lang|am|ኣ}}||{{lang|am|ኤ}}||{{lang|am|እ}}||{{lang|am|ኦ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ኧ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|k
|{{lang|am|ከ}}||{{lang|am|ኩ}}||{{lang|am|ኪ}}||{{lang|am|ካ}}||{{lang|am|ኬ}}||{{lang|am|ክ}}||{{lang|am|ኮ}}||{{lang|am|ኰ}}||{{lang|am|ኲ}}||{{lang|am|ኳ}}||{{lang|am|ኴ}}||{{lang|am|ኵ}}
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|x
|{{lang|am|ኸ}}||{{lang|am|ኹ}}||{{lang|am|ኺ}}||{{lang|am|ኻ}}||{{lang|am|ኼ}}||{{lang|am|ኽ}}||{{lang|am|ኾ}}|| colspan="6" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|w
|{{lang|am|ወ}}||{{lang|am|ዉ}}||{{lang|am|ዊ}}||{{lang|am|ዋ}}||{{lang|am|ዌ}}||{{lang|am|ው}}||{{lang|am|ዎ}}|| colspan="6" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|ʔ
|{{lang|am|ዐ}}||{{lang|am|ዑ}}||{{lang|am|ዒ}}||{{lang|am|ዓ}}||{{lang|am|ዔ}}||{{lang|am|ዕ}}||{{lang|am|ዖ}}|| colspan="6" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|z
|{{lang|am|ዘ}}||{{lang|am|ዙ}}||{{lang|am|ዚ}}||{{lang|am|ዛ}}||{{lang|am|ዜ}}||{{lang|am|ዝ}}||{{lang|am|ዞ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ዟ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|ʒ
|{{lang|am|ዠ}}||{{lang|am|ዡ}}||{{lang|am|ዢ}}||{{lang|am|ዣ}}||{{lang|am|ዤ}}||{{lang|am|ዥ}}||{{lang|am|ዦ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ዧ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|j
|{{lang|am|የ}}||{{lang|am|ዩ}}||{{lang|am|ዪ}}||{{lang|am|ያ}}||{{lang|am|ዬ}}||{{lang|am|ይ}}||{{lang|am|ዮ}}|| colspan="6" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|d
|{{lang|am|ደ}}||{{lang|am|ዱ}}||{{lang|am|ዲ}}||{{lang|am|ዳ}}||{{lang|am|ዴ}}||{{lang|am|ድ}}||{{lang|am|ዶ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ዷ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|dʒ
|{{lang|am|ጀ}}||{{lang|am|ጁ}}||{{lang|am|ጂ}}||{{lang|am|ጃ}}||{{lang|am|ጄ}}||{{lang|am|ጅ}}||{{lang|am|ጆ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ጇ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|g
|{{lang|am|ገ}}||{{lang|am|ጉ}}||{{lang|am|ጊ}}||{{lang|am|ጋ}}||{{lang|am|ጌ}}||{{lang|am|ግ}}||{{lang|am|ጎ}}||{{lang|am|ጐ}}||{{lang|am|ጒ}}||{{lang|am|ጓ}}||{{lang|am|ጔ}}||{{lang|am|ጕ}}
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|t'
|{{lang|am|ጠ}}||{{lang|am|ጡ}}||{{lang|am|ጢ}}||{{lang|am|ጣ}}||{{lang|am|ጤ}}||{{lang|am|ጥ}}||{{lang|am|ጦ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ጧ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|tʃ'
|{{lang|am|ጨ}}||{{lang|am|ጩ}}||{{lang|am|ጪ}}||{{lang|am|ጫ}}||{{lang|am|ጬ}}||{{lang|am|ጭ}}||{{lang|am|ጮ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ጯ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|p'
|{{lang|am|ጰ}}||{{lang|am|ጱ}}||{{lang|am|ጲ}}||{{lang|am|ጳ}}||{{lang|am|ጴ}}||{{lang|am|ጵ}}||{{lang|am|ጶ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ጷ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|ts'
|{{lang|am|ጸ}}||{{lang|am|ጹ}}||{{lang|am|ጺ}}||{{lang|am|ጻ}}||{{lang|am|ጼ}}||{{lang|am|ጽ}}||{{lang|am|ጾ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ጿ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|ts'
|{{lang|am|ፀ}}||{{lang|am|ፁ}}||{{lang|am|ፂ}}||{{lang|am|ፃ}}||{{lang|am|ፄ}}||{{lang|am|ፅ}}||{{lang|am|ፆ}}|| colspan="6" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|f
|{{lang|am|ፈ}}||{{lang|am|ፉ}}||{{lang|am|ፊ}}||{{lang|am|ፋ}}||{{lang|am|ፌ}}||{{lang|am|ፍ}}||{{lang|am|ፎ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ፏ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|- style="font-size:2em"
!style="font-size:0.5em"|p
|{{lang|am|ፐ}}||{{lang|am|ፑ}}||{{lang|am|ፒ}}||{{lang|am|ፓ}}||{{lang|am|ፔ}}||{{lang|am|ፕ}}||{{lang|am|ፖ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;||{{lang|am|ፗ}}|| colspan="2" style="background:#ccc;"|&nbsp;
|-
|-
! p
!&nbsp;!!ä<br>[ə]!!u!!i!!a!!e!!ə<br>[ɨ], ∅!!o!!ʷä<br>[ʷə]!!ʷi!!ʷa!!ʷe!!ʷə<br>ʷɨ
| ፐ || ፑ || ፒ || ፓ || ፔ || ፕ || ፖ
|-
! t
| ተ || ቱ || ቲ || ታ || ቴ || ት || ቶ
|-
! tʃ
| ቸ || ቹ || ቺ || ቻ || ቼ || ች || ቾ
|-
! k
| ከ || ኩ || ኪ || ካ || ኬ || ክ || ኮ
|-
! x
| ኸ || ኹ || ኺ || ኻ || ኼ || ኽ || ኾ
|-
! b
| በ || ቡ || ቢ || ባ || ቤ || ብ || ቦ
|-
! d
| ደ || ዱ || ዲ || ዳ || ዴ || ድ || ዶ
|-
! dʒ
| ጀ || ጁ || ጂ || ጃ || ጄ || ጅ || ጆ
|-
! g
| ገ || ጉ || ጊ || ጋ || ጌ || ግ || ጎ
|-
! p’
| ጰ || ጱ || ጲ || ጳ || ጴ || ጵ || ጶ
|-
! t’
| ጠ || ጡ || ጢ || ጣ || ጤ || ጥ || ጦ
|-
! tʃ’
| ጨ || ጩ || ጪ || ጫ || ጬ || ጭ || ጮ
|-
! k’
| ቀ || ቁ || ቂ || ቃ || ቄ || ቅ || ቆ
|-
! ʔ
| አ || ኡ || ኢ || ኣ || ኤ || እ || ኦ
|-
! s’
| ጸ || ጹ || ጺ || ጻ || ጼ || ጽ || ጾ
|-
! f
| ፈ || ፉ || ፊ || ፋ || ፌ || ፍ || ፎ
|-
! s
| ሰ || ሱ || ሲ || ሳ || ሴ || ስ || ሶ
|-
! ʃ
| ሸ || ሹ || ሺ || ሻ || ሼ || ሽ || ሾ
|-
! rowspan=2 | h
| ሀ || ሁ || ሂ || ሃ || ሄ || ህ || ሆ
|-
| ሐ || ሑ || ሒ || ሓ || ሔ || ሕ || ሖ
|-
! z
| ዘ || ዙ || ዚ || ዛ || ዜ || ዝ || ዞ
|-
! ʒ
| ዠ || ዡ || ዢ || ዣ || ዤ || ዥ || ዦ
|-
! m
| መ || ሙ || ሚ || ማ || ሜ || ም || ሞ
|-
! n
| ነ || ኑ || ኒ || ና || ኔ || ን || ኖ
|-
! ɲ
| ኘ || ኙ || ኚ || ኛ || ኜ || ኝ || ኞ
|-
! w
| ወ || ዉ || ዊ || ዋ || ዌ || ው || ዎ
|-
! l
| ለ || ሉ || ሊ || ላ || ሌ || ል || ሎ
|-
! j
| የ || ዩ || ዪ || ያ || ዬ || ይ || ዮ
|-
! r
| ረ || ሩ || ሪ || ራ || ሬ || ር || ሮ
|}
|}



Wysiging soos op 12:27, 25 Maart 2016

Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Amhare.
Amharies
አማርኛ Amarɨñña
Gepraat in: Vlag van Ethiopië Ethiopië
Vlag van Eritrea Eritrea
Vlag van Israel Israel 
Gebied: Horing van Afrika
Totale sprekers: 22 miljoen (moedertaal)
4 miljoen (tweede taal)[1]
Taalfamilie: Afro-Asiaties
 Semities
  Suid-Semities
   Amharies 
Skrifstelsel: Ge'ez-skrif abugida 
Amptelike status
Amptelike taal in: Vlag van Ethiopië Ethiopië
Gereguleer deur: geen
Taalkodes
ISO 639-1: am
ISO 639-2: amh
ISO 639-3: amh

Amharies (አማርኛ Amarəñña, [amarɨɲːa] ) is ná Arabies die belangrikste Semitiese taal wat deur sowat 22 miljoen mense gepraat word. Dit vorm die ampstaal en omgangstaal van Ethiopië, terwyl Oromo die mees gesproke taal is. Daar is ook Amharies-sprekende minderhede in Eritrea en Israel. Amharies het sy eie alfabet waarin dié taal se naam as አማርኛ geskryf word.

Amhariese skrif op 'n Ethiopiese straler: dit lees "Ethiopia's": የኢትዮጵያ ye-Ītyōṗṗyā.
'n Coca-Cola-bottel in Amharies beskryf. Dit lees ኮካ-ኮላ (koka-kola).
Tabel van Amhariese lettergrepe
[ə] u i a e [ɨ] o
p
t
k
x
b
d
g
p’
t’
tʃ’
k’
ʔ
s’
f
s
ʃ
h
z
ʒ
m
n
ɲ
w
l
j
r

Verwysings

  1. (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Amharic". Ethnologue. Besoek op 25 Maart 2016.

Eksterne skakels

Wikipedia
Wikipedia
Sien gerus Wikipedia se uitgawe in Amharies